Konuk Yazar SONER ÇAĞAPTAY / İran’a karşı füze kalkanının yarattığı fırsatlar

Son günlerde yeni uranyum zenginleştirme tesislerinin ortaya çıkması ve yaptığı füze denemeleri ile dünya kamuoyunun dikkatlerini yeniden üzerine çeken İran’ın tehdidi, Türkiye-ABD ilişkilerinin canlanması için bir fırsat sunuyor. Soner Çağaptay, bu fırsatı Şalom okurları için değerlendiriyor

Dünya
1 Ekim 2009 Perşembe

Obama yönetiminin, İran’ın uzun menzilli füzelerine karşı Doğu Avrupa’daki bir füze savunma kalkanı inşa etme planından vazgeçmesi hayırlı bir sonuç doğurabilir. Bu adım ABD-Türkiye ilişkilerini canlandırıp aynı zamanda İran’ın kısa menzilli füzelerine karşı koyma fırsatını yaratacaktır.

Washington, kısa menzilli füzeleri karşılayabilen bir sistemi Doğu Akdeniz çevresine yerleştireceğini açıkladı bile. Ve bu savunma sistemi için Türkiye olası mevki olarak görülüyor. Geçtiğimiz günlerde açıklanan, ABD’nin Ankara’ya, İran’ın kısa menzilli füzeleri karşılayabilen Patriot bataryası satacağı haberi de hem İran’a karşı bir tavır, hem de Irak Savaşı’ndan sonra düşüşe geçen Türkiye-ABD ilişkilerini canlandırmak için bir adım olarak değerlendirilebilir.

AKP’nin 2002 yılında iktidara gelişinden bu yana, Ankara İran’la uzlaşmacı bir politika yürütürken, Washington’la da iyi ilişkilerini sürdürmeyi hedefledi. Aynı zamanda süresinde, Türk kamuoyunun Amerika Birleşik Devleti’ne karşı duyguları ciddi bir soğuma sürecine girdi. Yapılan anketlerin sonucunda, Türkler en Amerikan aleyhtarı ulus olarak ortaya çıkmakta.

Bugün ise Washington, Ankara ile ilişkileri düzeltmek için adım attığından, ABD-Türkiye ilişkilerinin düzelmesi için bir şans var. Tabii ki, iki ülke İran üzerinde bir fikir birliğine varabilirse. Washington, bu konuda Türkiye’yi önemli bir müttefik olarak gördüğünü gösterdi. Şimdi, Ankara’nın İran’ın konusunda yapılan bu jeste karşılık vermesi gerekir.

AKP hükümeti, 11 Eylül sonrasında Amerika Birleşik Devleti ile yeni bir stratejik ilişki kurabilmek için İran ile bağlarını dengeleyebilir. Washington’un Türkiye’ye karşı açılımı, güçlü ilişkiler için fırsat vaat ediyor. Özellikle hasar görmüş ikili askeri ilişkilerin düzelmesi, AKP’nin Türk halkına Amerikan yönetiminin halen Türkiye’nin güvenliği önemsediğinin altını çizme fırsatını verecek. Washington, kötü günde Türkiye’yi yalnız bırakmayacağının mesajını verdi. İki ülkenin İran üzerinde bir fikir birliği oluşturabilmesi ve ABD’nin Türkiye’deki imajının düzelmesi için Türk halkının bu gerçeği kendi hükümetinden duyması gerekiyor.

Polonya’nın kaybı, Türkiye’nin ve Amerika’nın kazancı olabilir: Türkiye, İran ile ortak sınıra sahip tek NATO ülkesi ve Tahran konusundaki ABD- Türkiye işbirliği, Amerika yönetiminin İran’ın nükleer silahlanması ile baş edebilmesinin anahtarı olacaktır.