İnternette kupon savaşları

İnternetin iş yapış şekillerimizi değiştirdiği, aracıları ortadan kaldırdığı ve son kullanıcı ile üretici arasında direkt bir ilişkinin kurulmasının önünde hiçbir engel kalmadığı ile ilgili sayısız analiz, yazı ve makale okudunuz bugüne kadar değil mi? Bütün okuduklarınızı unutun, çünkü 2008 yılının sonlarında Amerika’da başlayan ve 2009 yılının ortalarından itibaren Avrupa’ya ulaşan Groupon sayesinde bu mit de tarih oldu.

Groupon’un iş modeli oldukça basitti. Şehirde yapmaktan hoşlanabileceğiniz aktiviteler ile ilgili, yeme içme, spor, kurs, gezi vb., tedarikçi firmalar ile anlaşma yaparak normal fiyatlarının en az yarısı kadar bir fiyatla hizmetlerini sunmaları konusunda ikna ediyorlardı. Karşılığında da bu hizmetten minimum belirli bir adette yararlanılacağını taahhüt ediyorlardı. Firma da bu satış bedeli üzerinden bir komisyon alıyordu.

Hazırladıkları oldukça basit ara yüzlü web sitesinden ve e-posta listesine dahil olan insanlara gönderdikleri günlük e-postalar ile herkesi o günün fırsatından haberdar ederek olabildiğince çok kişinin fırsattan yararlanmasına çalışıyorlardı. Fırsatı satın alan kişiler, minimum rakama ulaşılabilmesini temin etmek adına fırsatı Twitter, Facebook vb. sosyal medya araçlarını kullanarak çevreleri ile paylaşıyor ve şehirde hizmet veren birçok iş sahibine de ücretsiz bir tanıtım yapma fırsatı yaratılmış oluyordu.

Bu kadar basit ve aslında yıllardır şehirlerdeki turist rehberleri ve dergilerle beraber kullanılan indirim kuponu yöntemini İnternet’i ve sosyal medyanın gücünü arkasına alarak harekete geçiren Groupon, faaliyete başladığı andan itibaren minimum işletme sermayesine ihtiyaç duyması ve çok hızlı bir şekilde pozitif nakit akışı yaratan bir iş modeline sahip olduğundan dolayı yatırımcıların kısa sürede dikkatini çekti.

2009 yılının Aralık ayında Rus DST Yatırım firması, Groupon’un toplam değerini 1,35 milyar dolar üzerinden hesaplayarak şirkete %10’u oranında ortak oldu ve 135 milyon dolar yatırdı. Kuruluşundan yalnızca on sekiz ay sonra bir milyar dolarlık değere ulaşan Groupon’un başta Amerika olmak üzere tüm dünyada klonları çıkmaya başladı. Bu klonlar arasında Avrupa’da en yaygın olarak faaliyet gösteren ve ardı ardına birçok farklı şehirde operasyona başlayan Almanya merkezli Citydeal firması, Türkiye’de de 23 Nisan 2010’da ŞehirFırsatı.com adresinde yayına başladı. Grup alışveriş adı verilen bu konsept ile iş yapan yaklaşık on firma Türkiye’de geçtiğimiz dört beş aylık kısa süreçte kullanıma açıldılar ve kullanıcılarına ardı ardına indirimler ve birbirinden cazip fırsatlar sunmaya başladılar.

ŞEHİR FIRSATI

ŞehirFırsatı.com’un hemen ardından piyasaya hızlı bir giriş yapan Grupanya, geçen iki aylık süreçte en çok satış gerçekleştiren fırsatların üst sıralarında yer alarak bu alanda oldukça iddialı olacağını kanıtladı. Grupanya’nın açılmasının ardından, grup alışveriş pazarındaki baş döndürücü hareketliliğe paralel olarak bir gelişme daha yaşandı ve Groupon, Mayıs ayının ortalarına doğru bir Pazar günü Citydeal’i satın aldığını duyurdu. Bu sayede Groupon, şehirfırsatı.com vasıtasıyla Türkiye piyasasında yer almış oluyordu.

Piyasanın geri kalan oyuncularına bakacak olursak, uzun süredir İnternet pazarında aktif olarak rol alan Markafoni ve Gittigidiyor.com firmalarının yatırımları olan Grupfoni ve Markapon, Grupca, daha çok konser ve organizasyon faaliyetlerine odaklanmış gibi gözüken Ekoloni, siteler arasında ilk kuruluşu yapan ancak fırsat yaratma konusunda şansı yaver gitmeyen Kipru ve alan adını kaydettirmiş olmasına rağmen bir aksiyona geçmeyen Grubal.com sitelerini sayabiliriz.

Kendi kişisel tecrübeme dayanarak; şu ana kadar Grupanya’dan üç tane fırsat satın aldım ve birini kullandım. Eşim ve kendim için İstanbul’un önde gelen Moğol lokantası Go Mongo’dan 30 lira değerinde iki adet fırsat kuponunu, tanesini 15 TL’ye satın aldık. Kuponlar anında cep telefonlarımıza SMS ile geldi. Sonrasında iki kişi gidip yemek yedik ve 68 TL gelen hesabı iki kuponumuz ve üstüne 8 TL ödeyerek mekândan ayrıldık. Oldukça güzel bir tecrübe idi.

Çin’de faaliyete başlayan bir site, ilk gününde, vizyona yeni girecek olan Jackie Chan filminin biletlerinde bir fırsat yaratmış ve ilk gününde yaklaşık 153.000 kişiye satış yapmayı başarmış. Bu rakam, Çin için bile olsa inanılmaz bir başarı...

İnsanların hayatlarını gitgide daha fazla paylaşmaya başladıkları, yediğimiz, içtiğimiz her şeyi Twitter veya Foursquare’de paylaşmaya can attığımız bir ortamda, Facebook’un 2009 senesi ortalarında tasarımını bu yönde değiştirerek insanları sürekli paylaşmaya teşvik eden bir yapıya kavuşmasının Groupon’un gerçek büyümesini ateşlediğini düşünüyorum.

Bununla birlikte, yazımın ilk cümlesinde belirttiğim gibi, teknoloji geliştikçe sürekli birileri çıkacak ve gözümüzün önünde yer alan basit bir konsepti günün koşullarına öyle güzel bir şekilde uyarlayacak ki, ortaya milyar dolarlık şirketler çıkacak.

Belki bugün yapılan bazı işler bundan on yıl sonra tarih olacak ancak emin olun ki bundan on yıl sonra, bugün adını bile bilmediğimiz iş kolları ve şu anda daha kurulmamış olan şirketler iş dünyasında yerini alacak...

Yukarıda adını saydığım onlarca web adresini aklınızda tutmak istemiyor veya farklı kaynaklardan sürekli mesaj almak istemiyorsanız, sadece şu adresi not edin; http://firs.at - bu sitede Türkiye’de yer alan tüm grup alışveriş sitelerine tek arayüzden ulaşabilirsiniz...