Tarihte geçen hafta/ I. Dünya Savaşı'nın Yahudi askerleri

Kavram
11 Ağustos 2010 Çarşamba

1 Ağustos

19141. Dünya Savaşı başladı. Bu savaşta toplam 65 milyon asker çarpıştı. Bu askerlerden 1,5 milyonunu Osmanlı İmparatorluğu da dahil çeşitli ülkeler için savaşan Yahudiler oluşturdu. Ayrıca Fransız ordusunda 14, karşı safta bulunan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ordusunda ise 8 Yahudi asıllı general bulunmaktaydı.

1925 – Bu tarihten itibaren Filistin’de yaşayan Türk vatandaşlarının aksini istemediği taktirde Filistin vatandaşlığına geçeceği bildirildi.

1926– Türkiye Yahudileri Lozan Anlaşması’ndaki azınlıklar grubuna girmek istemediklerini belirttiler.

2 Ağustos

1696Sultan 1. Mahmut doğdu.1.Mahmut 1739’da imzaladığı Belgrat Anlaşması ile Yahudilere eşit haklar tanıdı. Bu haklardan etkilenen birçok Avusturya Yahudisi, Osmanlı tabasına geçmek için başvuruda bulundu.

1790ABD de ilk nüfus sayımı yapıldı ve 4 milyonluk nüfusun 2.000’ini Yahudilerin oluşturduğu tespit edildi.

1943Treblinka’da isyan başladı ve çoğu daha sonra yakalansa da 300 ile 500 kişi kaçmayı başardı. Bu isyandan sonra Naziler kampı kapatma kararı aldı, ekim ayında da kapattılar.

3 Ağustos  

1910 İstanbul eski Hahambaşısı Moiz Levi vefat etti.

1924 – ‘Exodus’ romanın yazarı Leon Uris, ABD’de dünyaya geldi.

4 Ağustos  

1918 – 1. Dünya Savaşı’ndaki hizmetlerinden dolayı Hitler’e Demir Haç nişanı takıldı. Üst kademe bir madalya olan Demir Haç’ı Hitler bütün ömrü boyunca gururla taktı. Tarihin bir cilvesi olarak bu madalya için Hitler’i öneren Yüzbaşı Hugo Guttman ise Alman ordusunda görevli bir Yahudi’diydi

1944Anne Frank ve ailesi Naziler tarafından ele geçirildi.

5 Ağustos

1892 – Baron de Hirsch’in Arjantin’deki Yahudi yerleşimi projesi olan Moiseville Projesi başarısız oldu ve 800 kadar aile Avrupa’ya dönmek zorunda kaldı.

1944Mefkure şilebi trajedisi yaşandı. Mülteciler Kurulu tarafından Romanya’daki Yahudileri taşımak için düzenlenen sefer bir Alman savaş gemisinin Türk kıyılarında şilebi batırması ve kurtulanları da makineli tüfekle öldürmesiyle son buldu. 100’ü çocuk 295 yolcudan sadece beşi sağ olarak kurtulabildi. Batırılan şilep hem Türk hem de Kızılhaç bayrağı taşımaktaydı.

6 Ağustos

1920 – Romanya, Türk Yahudilerini düşman ilan etti ve Romanya’daki mallarına el koymaya ve sınırdışı etmeye kalkıştı. Olaylar ancak Romanya Yahudi cemaatinin devreye girmesi ile yatıştı.

7 Ağustos

1925 – Nahum Shtif, Yiddish dilini korumak ve geliştirmek için Yiddish Bilimsel Enstitüsünü (YIVO) kurdu.

Hazırlayan: Metin Delevi     Derleyen: Sento Almaleh