ABD’nin New York şehrinde gerçekleşen 11 Eylül saldırılarının yıldönümünde eşini saldırılarda kaybeden Yahudi bir kadın, Boston’daki bir camide bir konuşma yaptı. Konuşmanın amacı, cemaatin dikkatini Afganistan’da yaşanan sefalet ve cehalet ile mücadeleye çekmekti
Susan Retik’in, 11 Eylül saldırılarına yanıtı oldukça ilham verici. Retik, bu acı olayı anarken yararlı olmaya çalışıyor.
Korkunç saldırı sonrasında Retik, kendisi gibi saldırıda eşini kaybeden Patti Quigley ile yakınlaşmış. İki genç bayan saldırılar sırasında, babalarını görmeyecek bebeklerine hamile imişler. Yıkıma uğradıkları bu dönemde, Afganistan’da da binlerce dul kadın bulunduğunu farkına varmışlar. Savaşın etkisinin de sayıyı artıracağını tahmin ederek, bu kadınların ülkede önemli bir güç olabileceğini düşünmüşler.
11 Eylül’e bombalar ile karşılık verilen bir dönemde, Bayan Retik ve Bayan Quigley eğitim ve fakirlik ile mücadeleye döndüler.
‘11 Eylül’ün Ötesinde’ adını verdikleri organizasyonları bugüne kadar 1000 Afgan kadınına küçük işler başlatmakta yardımcı oldu. Girişim, dünyanın en ihtiyaçlı bölgelerinden birine yardım etmeyi, Taliban’a karşı eğitim ve iş imkânı ile savaşmayı hedefliyor.
Amaçlarını, ‘daha fazla iş, daha az şiddet’ şeklinde ifade eden Retik, “Bizim ülkenin tamamını değiştirebileceğimizi düşünmek çok saf olurdu, ama değişim de bir yerden başlamalı” diyerek görüşlerini belirtiyor. Retik, Afgan kadınlara bir yetenek kazandırıldığı takdirde, onların da ailelerini ileri götürmek için çalışacaklarına inanıyor. Projelerinin en azından bir grup insana altında yaşacak bir çatı, karnını doyurma imkânı ve eğitim ihtimali sağladığını da sözlerine ekliyor.
Afganistan’a yıllardır yardım organizasyonları yürüten Paul Barker da, Amerika’nın Afgan kadınlarının gelişim ve eğitim arzusuna destek vermesi durumunda büyük bir katkı sağlayacağına inanıyor.
11 Eylül’ün Ötesinde Projesi, Afgan kadınlara yumurta satabilmeleri için tavuklar alarak başlamış. Projenin bir diğer güzel bacağı Bamian’da kadın merkezi kurmak, ihraç edilmek üzere Afgan halıları dokumalarını sağlamak olmuş. Merkez, okuma yazma kursları da temin ediyor. Gelir elde etmek amacı ile bir de pastane işletiyor.
Bir başka girişim ise ‘Barış İçin İş Konseyi’ adlı bir grup yardımı ile yürütüldü. Futbol topu üreten bir firma kurularak, işsiz dul kadınlara iş imkânı sağlandı. Toplar Dosti adı altında tüm dünyaya ihraç ediliyor.
Tüm bunlar Afganistan’ı barış içinde bir ülkeye dönüştürür mü? Elbette hayır. Fakat dünya kayıtları ekonomik girişimler ve eğitimin zaman içinde toplumu radikallikten uzaklaştırdığını ortaya koyuyor. Geçtiğimiz dokuz yıl boyunca 11 Eylül’ün Ötesinde girişiminin yaptığı tüm organizasyonların toplam maliyeti bir Amerikan askerini sekiz ay Afganistan’da tutmaktan daha az. Retik’in ortaya koydukları, insanlığı ve tüm inançları ortak bir düşman etrafında birleştiriyor; cehalet ve yoksulluk.
Derleyen. Elda Sevevi
