Yeni yılın yazgısının yürürlüğe girdiği gün: Oşana Raba

Moşe Peygamber’den itibaren, dilden dile aktarılan ve Tora’nın satır arası yorumlarını içeren Midraş’a göre, Tanrı Abraham Peygamber’e şöyle demiştir: “Eğer çocuklarının kefareti Roş Aşana’da onaylanmazsa, Yom Kipur’da onaylayacağım. Eğer kefaretleri Yom Kipur’da da kabul edilmezse, Oşana Raba’da kabul edilecektir”.

İsrailoğulları Roş Aşana’da yargılandılar, Yom Kipur’da gelecek yıl için kaderleri belirlendi, ama bu kararlar ancak, Sukot’un yedinci günü olan Oşana Raba’da yürürlüğe girecektir. Bu gün, Teşuva (Pişmanlıkla Tanrı’ya dönüş) için son büyük fırsattır. Teşuva, aslında her zaman yapılabilir, ama ‘Ulu Günler’ olan Roş Aşana ve Kipur ile bu günlerden sonra gelen Oşana Raba, Teşuva’nın daha kolay bir şekilde kabul göreceği özel zamanlardır.

OŞANA RABA - SU

Sukot, dünyanın su konusunda yargılandığı zamandır. Sukot’un son günü olan Oşana Raba’da bu yargı mühürlenir.

İsrailoğulları tarih boyunca her zaman bir tarım toplumu olarak geçimlerini topraktan sağlamışlardı. Şaloş Regalim (Üç Ayak-Üç Hac-Üç Ziyaret) bayramlarının esası da toprağa dayanır. Pesah’ta Tanrı’nın bereketi için arpa kurbanı, Şavuot’ta buğday kurbanı, Sukot’ta su kurbanı sunulurdu. Sukot’ta mizbeah-sunak’a kurban olarak dökülen su ile gelecek yılın bereketli yağmurlarla dolu olması için dua edilirdi.

‘Yağmur’, sadece doygun bulutların bıraktığı su damlaları değildir; ‘yağmur’ geçimi, bereketi, hayatı temsil eder. ‘Yağmur’ insan, hayvan ve bitkilerin, varolan her şeyin sadece ve sadece Tanrı’nın gücü ile hayat bulmasıdır. Sukot’ta gelecek yılda ne kadar yağmur yağacağı hakkında yargılanırken, Tanrı’dan gelecek rahmet ve bereketin miktarı da belirlenir (ki buna geçim kaynakları da dahildir). Oşana Raba’da bu kararlar mühürlenir.

BAYRAMIN İSMİ: OŞANA RABA

Sukot Bayramı boyunca her gün sabah dualarında (Şabat hariç), Lulav, Adas, Arava ve Etrog’u ellerinde tutan erkekler Sefer Tora’nın bulunduğu Teva’nın etrafında bir  kez Akafa- tur atarlar. Bu tur sırasında  “Anna Ad. Oşia Na, Anna Ad. Atsliha Na -Sana yalvarıyoruz Tanrı’m bizi kurtar, sana yalvarıyoruz Tanrı’m bizi başarıya ulaştır”(Teilim 118-25) bölümleri söylenir. Akafa yapılırken söylenen özel duada Oşana sözcüğü birçok kez tekrar edilir. Bu yüzden bu turlara Oşanot denilir. Sukot’un yedinci gününde Teva’nın etrafında yedi tur atılır, bu yüzden bu güne, Büyük Oşana anlamına gelen Oşana Raba denir (büyük kurtuluş).

Teva’da bulunan Sefer Tora’nın etrafında tur atmanın esası, Kutsal Tapınak Bet Amigdaş zamanına dayanır. O zamanlarda Sukot Bayramı boyunca Yeruşalayim’in dışında Motsa adlı yerden dere söğütleri toplanır, bu uzun söğütler dik olarak Mizbeah-sunak’ın yanına yerleştirilirdi. Her gün Kohenler Mizbeah’ın çevresinde bir kez tur atarak Oşana dualarını söylerlerdi. Yedinci gün Oşana Raba’da ise, Mizbeah’ın çevresinde yedi tur atarlardı. Talmud’daki açıklamalara göre, günümüzde, üzerinde Sefer Tora bulunan bir Teva, Mizbeah’ın muadili, burada yapılan törenler de Kutsal Tapınak’taki Mizbeah’ın etrafında yapılan törenlerle eş değer kabul edilmektedir.

ARAVOT - Söğüt Dalları Demetinin Yere Vurulması

Oşana Raba’da, yedi Oşanot bittikten sonra, sinagogdaki kadın, erkek, çocuk, herkes beş söğüt dalından oluşan Aravot demetiyle yere beş kez vurur. Bu adetin nereden geldiği tam olarak bilinmemekle birlikte, konu hakkında farklı yorumlar vardır:

*Arava, söğüt, dere kenarında yetiştiği ve her bitkinin yaşam ve büyüme kaynağı olan suyu sembolize ettiği için,

*Arava, kokusu, tadı, hiçbir özelliği olmadığı halde, Oşana Raba’nın en önemli unsurunu teşkil eder. Aynı şekilde tevazu ve Tanrı’ya itaat de, inanç ve pişmanlığın en önemli unsurlarını teşkil ettiği için,

*Günahların yere saçılan yapraklar gibi dökülüp gitmesi için,

*Yom Kipur’da verilmiş olabilecek sert hükümlerden kurtulmak için

*Artık bayramın sonuna gelindiğini göstermek için.

Bazı Sefarad cemaatlerde tören sonunda arava demetlerini evlerdeki mezuzaların yanına asma geleneği vardır. Oşana Raba, ayrıca Suka’da oturma mitzvasının yerine getirilebileceği son gündür. Bu günden sonra, Suka’da oturulsa bile, berahası söylenmez.