Türk Musevi Cemaati idarecileri zaman zaman Türkiye’nin farklı illerinde yaşamlarını sürdüren Yahudi cemaatlerini ziyaret etmeyi sürdürüyorlar. Bu bağlamda geçtiğimiz hafta sonu Hahambaşı Rav İsak Haleva ve Türk Musevi Cemaati Başkanı Sami Herman bir heyet eşliğinde Bursa’daydılar
Hahambaşı Rav İsak Haleva ve eşi Recina Haleva, Türk Musevi Cemaati Başkanı Sami Herman ve eşi Süzet Herman, Başkan Yardımcısı Moris Levi, Cemaat Vakıfları Başkanı David Elhadef ve eşi Meyzi Elhadef ile Yosi Haleva’dan oluşan bir heyet 24-25 Aralık tarihlerinde Bursa Yahudi Cemaatini ziyaret ettiler.
Heyet, 24 Aralık Cuma günü Bursa Cemaat Başkanı Leon Elnekave başta olmak üzere Bursa cemaat üyeleri tarafından büyük heyecanla karşılandı. Bursa Cemaat idarecileriyle bir toplantı yapan heyet, genelde kendilerine yeten bir cemaat olduklarını ve bugün sadece 60 kişi kaldıklarını öğrendi.
Bursa gezisi kapsamında 24 Aralık Cuma günü, Cemaat Başkanı Herman, Moris Levi ile David Elhadef, Bursa Valisi Şahabettin Harput’a bir nezaket ziyaretinde bulundular. Harput’a Bursa Yahudi Cemaati’ne gösterdiği ilgi ve yakınlıktan ötürü teşekkürlerini sundular.
Şabat duası öncesinde Bursa’nın faal olan iki sinagogundan biri ve yakın zamanda restore edilen Mayor Sinagogu gezildi.
Tüm cemaat üyelerinin katılımıyla Geruş Sinagogu’nda yapılan Şabat duasının ardından, Bursalı hanımlar tarafından hazırlanan Şabat yemeği sinagog bünyesindeki salonda yenildi. Yemek, Süzet Herman’ın Judeo Espanyol dilinde yaptığı konuşma ve Moris Levi’nin anlatılarıyla renklendi.
Hahambaşı Rav İsak Haleva: Mayor ve Geruş Sinagogu’nun tarihi değeri var
Cuma akşamı ve cumartesi dualarında konuşma yapan Hahambaşı Rav Haleva öncelikle oradaki cemaat bireyleriyle bir arada olmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Tarihi değerleri olan hem Geruş hem de Mayor Sinagoglarını ayakta tutarak önemli bir görevi üstlenen Bursa Cemaat idarecilerini de kutladı. Hahambaşı Rav Haleva ayrıca Geruş Sinagogu’nun (Kovulanlar) adından da anlaşılacağı gibi İspanya’dan göç eden Yahudiler tarafından inşa edildiğini belirtti ve o tarihte gelen Yahudilerin göç öncesi burada bulunan cemaate kültürel zenginlik kattıklarının altını çizdi. Tarihten örnekler vererek dayanışmanın önemine değindi ve geleceğin teminatı çocuklara bu kültürün aktarılmasının önemi üstünde durdu.
Cemaat Başkanı Sami Herman: Bursa sinagoglarının Tevası değişik bir yapıya sahip
Cemaat Başkanı Sami Herman ise yıllar sonra Bursa Cemaati’ni ziyaret etmiş olmaktan duyduğu memnuniyeti belirtti. Babası Marko David Herman’ın 1960’lı yılların ortalarına kadar Bursa’da yaşadığını açıklayan Herman, Bursalı bir çok aileyi ve çocuklarını yakından tanıdığını bu nedenle de Bursa Cemaati’ne kendisini yakın hissettiğini ve tarihi Geruş Sinagogu’nda bulunmaktan memnun olduğunu söyledi. Bursa’da 1960’lı yıllarda 800 kadar Yahudi yaşadığını, 50 yılda yaklaşık yüzde onuna inerek günümüzde 60 kişinin kaldığını, ancak buna rağmen çok iyi organize olan kendine yeten, dayanışma içinde olan bir cemaat gördüklerini belirtti.
Osmangazi Belediye Başkanı Mustafa Dündar ve Osmangazi Kaymakamı Osman Taştan’ın da katıldıkları Cumartesi duasında ise Başkan Herman Bursa’da sinagoglarında Türkiye ve dünya sinagoglarından farklı olarak Tevaya merdivenle çıkıldığını ve iki tarafta bulunan merdivenlerden inildiğini, bunun sadece Hindistan ve Fransa’da birer sinagogda daha olduğunu, bunun kökeninin nereye dayandığı bilmediğini, araştırılmaya değer olduğunu açıkladı. Herman ayrıca, “Bu değişik yapıdaki tevaların dünyadaki birçok insanın Bursa’ya gelmesine neden olabilir. Bu hem Türk Musevi tarihinin ve kültürünü hem de Türkiye’nin bir zenginliğidir” dedi. Herman konuşmasında, Osmanlı Padişahı Sultan Beyazıt’ın Yahudileri kabul etmesini ve bu beraberliğin asırlardır uyun içinde sürdürüldüğünü, gelecekte de devam edeceğini, Türkiye Yahudilerinin Türkiye’nin sevincinde tasasında hep beraber olduğunu, ülkenin kalkınmasıyla her Türk vatandaşı kadar görev bilinciyle çalışıldığı gibi konulara da değindi.
‘Türkiye Sinagogları’ kitabından da söz eden Herman, yurt dışından gelen konuklara bu çalışmayı gururla hediye ettiklerini söyledi.
Herman daha sonra devlet idarecilerinin ve Bursa yerel yöneticilerinin, Bursa cemaat idarecilerine gösterdikleri yakınlığa teşekkür etti.
Osmangazi Belediye Başkanı Dündar: Beraber uyum içinde yaşıyoruz
Osmangazi Belediye Başkanı Dündar ise kendisinin de göçmen bir aileden geldiğini, kimin nereden geldiğinin değil birlikte beraber uyumlu yaşamanın önemli olduğunu dile getirdi.
Bursa cemaat idarecileri de İstanbul’dan veya diğer illerden gelenlerin ziyaretçilerin cemaate canlılık kazandırdığını, bu ziyaretlerin sürmesi dileklerini belirttiler. Bursa’nın yaşlı bir cemaat olduğunu ve her yıl birkaç kişinin vefat ettiğini, cenazelerin Mayor Sinagogu’nda herkesin katılımıyla gerçekleştiğini, yaşamını kaybeden kişiye karşı olan son görevlerin cemaat üyeleri tarafından yerine getirildiğini ve yas haftasını birlikte geçirdiklerini belirttiler.
Herkesin ortak dileği, Bursa kökenli Yahudilerin her yıl belirlenen bir tarihte Bursa’da bir araya gelmeleri.
Söz konusu bu ziyaret için Bursa kökenli olan ancak İstanbul’da yaşayanlar da bu vesile ile kente gittiler.
