Dünyada ‘doğal’ saydığımız güçlerin aslında Tanrı’nın yeryüzüne müdahalesi olduğunun bilincine varmamız gerekiyor. Dünyada sahipsiz, başıboş bir yolculuğa çıkmadık. Rehberimiz, kollayanımız var; O’nun Işığı yolumuzu hep aydınlatsın
Gematriya ilginizi çekti mi sevgili okurlar? Biraz daha Gematriya öğrenmeye ne dersiniz?
Tora’daki emir sayısı 613’tür. Bunların on tanesini, On Emir Levhaları’ndan biliyorsunuzdur. Diğer 603’ü yine Moşe’nin Beş Kitabı’nın, yani Humaş’ın çeşitli peraşa’larına serpiştirilmiştir.
Emirlerin (mitsva) 248’i “yap” şeklinde, 365’i ise “yapmayacaksın” şeklindedir. 248, vücudumuzdaki eklem ve sinirlerin toplamıdır (Talmud, Makot 23b). 365 ise güneş takvimine göre bir yılın günlerinin toplamıdır. Bundan ne anlam çıkarmak gerekir? Bir Yahudi Tanrı’ya yılın her günü bütün bedeniyle hizmet etmelidir.
Kutsal Olan Bene Yisrael’e Tora’yı kimin aracılığı ile verdi? Moşe Rabenu, yani Öğretmenimiz Moşe aracılığı ile. Peki Moşe Rabenu sözcüklerinin Gematriya’sı kaçtır dersiniz? Hesaplayalım (tablomuz hep burada dursun ki, kolay takip edebilelim):
Moşe Rabenu şu harflerle yazılır:
Mem (40) + Şin (300) + E (5) + Reş (200) + Bet (2) + Yod (10) + Nun (50) + Vav (6) = 613.
Söz emirlerden açılmışken, On Emir’i oluşturan harf sayısı 620’dir. 620 ise taç anlamına gelen ve Tanrı’nın niteliklerinin en yücesi olan Ketersefira’sının Gematriya’sıdır.
Kaf (20) + Tav (400) + Reş (200) = 620.
Bir parantez açıp sefira’ların ne olduğunu kısaca açıklayalım. Sefira’lar Kabala ilminin temel kavramını oluşturur. Tanrı’nın nitelikleri bu dünyaya çeşitli kademelerde yansır ve -insan vücudunu örnek alacak- olursak: (doğal olarak) en üstte Keter (taç), beynin sağ tarafında Hohma (bilgelik), beynin sol tarafında Bina (anlayış), sağ omuz hizasında Hesed (sevecen iyilik), sol omuz hizasında Gevura (katı yargı), göğsün ortasında, bu son iki sefira’yı ‘güzellik’ ile harmanlayan Tiferet, sağ böbrek hizasında Netsah (zafer), sol böbrek hizasında Hod (görkem), üreme organı hizasında Yesod (temel), ayakların altında Malkut (Tanrı’nın Krallığı olan ‘bu dünya’) şeklinde sıralanır.
Bu konuyu daha ileride ayrıntılarıyla ele alabiliriz. Yukarıda saydıklarımızın Tanrı’nın nitelikleri olduğunu ve dünyada meydana gelen her türlü olayın, bu niteliklere dayandığını bilmek şimdilik yeterli olacaktır.
Şimdi insan ile dünya ilişkisine değinelim mi? Dünya, fiziksel gözümüze (göz sözcüğünün İbranice karşılığı ayin) nasıl görünürse görünsün, aslında bilincine varmamız gereken şudur: Tanrı dünyayı yoktan, hiçlikten (hiç sözcüğünün İbranice karşılığı eyn) var etti. Bu hiçlik, benlik konusunda da aynıdır. Bizler aslında hiçiz.
Bu görüşü Gematriya ile doğrulayalım: Ani sözcüğü Alef (1), Nun (50) ve Yod (10) harflerinden; eyn sözcüğü ise Alef (1), Yod (10) ve Nun (50) harflerinden oluşur, dolayısıyla da aynı sayısal değere sahiptir.
Kalp anlamına gelen Lev sözcüğünün sayısal değeri: Lamed (30), Bet (2) = 32’dir. Akciğer anlamına gelen Reya sözcüğününki de ise: Reş (200), Yod (10), Alef (1) ve E (5) = 216’dır. Bu iki sayıyı toplarsak (32+216=) 248 elde ederiz. 248 neydi, hatırladınız mı? Tora’daki “yap” şeklindeki emirlerin ve aynı zamanda, insan vücudundaki eklem ve sinirlerin sayısı. Böylece kalple akciğerlerin, vücudun 248 uzvuna hayat ve enerji verdiği ortaya çıkmaktadır.
İnsan kafası, yapısı itibariyle On Emir Levhaları’na ve bunları içeren Ahit Sandığı’na benzetilir. İnsanın beyni On Emir Levhaları; kafatası ise On Emir Levhaları’nı içeren Ahit Sandığı (AronaKodeş) gibidir. Bu yüzden kafası, insanın en asil yeri addedilir. Akıldan bayağı ve kötü düşünceler geçirmek, Kutsalların Kutsalı’na (Aron aKodeş) putlar yerleştirmek gibidir.
Kabala, kalp ile beyin ile birlikte vücudun en önemli üç organından biri olan ve vücudun bütün kimyasal işleyişini koordine eden ve böylece birleştirici bir görev üstlenen karaciğerin, Tanrı’nın “Bir”liğini temsil ettiğini öğretir. Nasıl mı? Karaciğer sözcüğünün İbranice karşılığı Kaved sözcüğünün Gematriya’sını hesaplayalım. Kaf (20), Bet (2), Dalet (4) = 26. Tanrı’nın telaffuz edilmeyen Yod-He-Vav-He İsmi’ni oluşturan harflerin Gematriya’sını hesaplayalım mı? Yod (10), E (5), Vav (6), E (5) = 26.
Tsitsit emrini bilir misiniz? Erkeklerin dört köşeli giysiler giymesi ve bu giysilerin köşelerinde saçaklar bulunmasıyla ilgilidir: “Bunlar sizin için tsitsit olacak, onlara bakacak ve Tanrı’nın tüm emirlerini hatırlayacaksınız” – Vayikra 15:39.
Tsitsit sözcüğünü oluşturan harflerin sayısal değeri sizce kaçtır? Hesaplayalım. Tsadik (90), Yod (10), Tsadik (90), Yod (10), Tav (400) = 600. Bu sayıya tsitsit’in 8 ipini ve iplere atılan 5 düğümü de eklersek (600 + 5 + 8 = 613), Tora’daki toplam emir sayısı elde ederiz.
Mila, yani sünnet emrini (mitsva’sını) hatırlatmaya tabii ki gerek yok. Brit Mila, Yüce Yaratan’ın Atamız Avraam ile yaptığı sünnet anlaşmasıdır ve önem bakımından tüm diğer mitsva’ların toplamına eşittir. Kanıtlayalım mı? Brit sözcüğünü ele alalım ve hesaplayalım. Bet (2), Reş (200), Yod (10), Tav (400) = 612.
Gebelik sözcüğünün İbranice karşılığı Herayon’dur. Normal gebelik süresi ne kadardır? 271 gün. Herayon sözcüğünün Gematriya’sı kaçtır? Hesaplayalım: E (5), Reş (200), Yod (10), Vav (6) ve Nun (50) = 271.
Tabiat sözcüğünün İbranice karşılığı Ateva’dır ve sayısal değeri, Kutsal Olan’ın İsim’lerinden Elokim’in Gematriya’sına eşittir. (İsim’leri, kutsallıklarını muhafaza edemeyeceğimiz yerlere yazmak günah olduğundan, İsmin doğrusunu yazmadım, bir harfini değiştirdim ama hesaplamada doğru harfi kullanacağım.)
Ateva: E (5) + Tet (9) + Bet (2) + Ayin (70) = 86
Elo.im: Alef (1) + Lamed (30) + E (5) + Yod (10) + Mem (40) = 86
Demek ki, dünyada “doğal” saydığımız güçlerin aslında Tanrı’nın yeryüzüne müdahalesi olduğunun bilincine varmamız gerekiyor.
Dünyada sahipsiz, başıboş bir yolculuğa çıkmadık. Rehberimiz, kollayanımız var; O’nun Işığı yolumuzu hep aydınlatsın.
