Tora’da söz edilmeyen Tu Bişvat Bayramı, sözlü Yahudi kanunlarının derlemesi olan Mişna’da karşımıza çıkıyor. Tu Bişvat’ta, Kutsal Topraklar’da yetişen meyvelerden yemeye özen gösteririz. “Buğday, arpa, üzüm, incir ve nar ülkesi, yağlık zeytin ve bal (veren hurma) ülkesi”(Devarim: 8:8)
14 Şevat’ı 15 Şevat’a bağlayan akşam (bu yıl 19 Ocak Çarşamba akşamı), yemekten ve Birkat Amazon’dan (yemekten sonra söylenen şükür duası) hemen sonra, yemek masası, Kutsal Topraklarda yetişen türlü meyvelerle donatılır. Merasim başlar:
1- Teilim (Zebur) kitabında 120. Mezmur (Teilim kitabındaki kutsal şiirlerden) başlanır: Şir amaalot el ad… Batsarata li… ve 134. Mezmur’a kadar okunur: Şir amaalot barehu et ad…
2- Her okunan mezmurun arkasından merasimi yöneten kişi masanın etrafındaki herhangi birine bir meyve vererek beraha (dua) söylemesini sağlar. Yani sırasıyla önce bir mezmur, sonra meyve ve meyvenin duası, sonra diğer mezmur, meyve ve meyvenin duası… şeklinde devam eder.
O zamana kadar henüz yemediğimiz meyve çeşitleri varsa, bunları Tu Bişvat’ta yemeye özen gösteririz. Böylece Şeeheyanu berahasını da söylemiş oluruz. Şeeheyanu berahasını, o meyveye ait kendi berahasını söylemeden önce söyleriz. Baruh ata ad. Eloenu meleh aolam şeeheyanu vekiyemanu veigianu lazeman aze (Kutsalsın Sen Tanrı’mız, Evrenin Kralı, çünkü bizi yaşattın, ayakta tuttun ve bugünlere eriştirdin)
3- a) Buğdayı temsilen herkes eline bir kurabiye alır ve ona özgü berahayı söylediktensonra yer: Baruh ata ad. Eloenu meleh aolam bore mine mezonot (Kutsalsın Sen Tanrı’mız, Evrenin Kralı, yiyecek çeşitlerini yaratan)
b) Evin sahibi bir zeytin alıp, onun duasını söylediktensonra yer: Baruh ata ad. Eloenu meleh aolam bore peri aets (Kutsalsın Sen Tanrı’mız, Evrenin Kralı, ağacın meyvesini yaratan)
c) Masada bulunanlardan birine hurma verilir, Baruh ata ad. Eloenu meleh aolam bore peri aets (Kutsalsın Sen Tanrı’mız, Evrenin Kralı, ağacın meyvesini yaratan) berahasınısöyledikten sonra hurmayı yer.
d) Masadakilerden birine kuru veya yaş üzüm verilerek Baruh ata ad. Eloenu meleh aolam bore peri aets (Kutsalsın Sen Tanrı’mız, Evrenin Kralı, ağacın meyvesini yaratan) berahası söylenir vesonra yenir.
e) Herkes eline bir bardak Kaşer şarap alır ve onun duasını söylediktensonra içer:baruh ata ad. Eloenu meleh aolam bore peri agefen (Kutsalsın Sen Tanrı’mız, Evrenin Kralı, bağın meyvesini yaratan)
f) Masada bulunanlardan birine incir verilir ve Aets berahasını söylemesinden önce, Şir Aşirim (Ezgiler Ezgisi)’nde bulunan şu pasuklar, şarkılarla okunur: Tseena urena benot tsiyon bameleh şelomo baatara şeitera lo imo beyom hatunato uvyom simhat libo ve ateena haneta pagea veagefanim semadar natenu reah, kumi lah rayati yafati ulhi lah. Bundan sonra Baruh ata ad. Eloenu meleh aolam bore peri aets (Kutsalsın Sen Tanrı’mız, Evrenin Kralı, ağacın meyvesini yaratan) berahası söylenirvesonra incir yenir.
g) Masadakilerden birine nar verilir ve Aets berahasını söylemesinden önce, Şir Aşirim’den şu pasuk, şarkılarla okunur: Kehut aşani siftotayih umidbareh nave, kefelah arimonrakateh mibaad letsamateh. Sonra Baruh ata ad. Eloenu meleh aolam bore peri aets (Kutsalsın Sen Tanrı’mız, Evrenin Kralı, ağacın meyvesini yaratan) berahası söylenir ve sonra nar yenir.
4- Henüz Aets berahasını söylememiş kişilere diğer ağaç meyveleri verilir ve Baruh ata ad. eloenu meleh aolam bore peri aets (Kutsalsın Sen Tanrı’mız, Evrenin Kralı, ağacın meyvesini yaratan) berahası söylenir ve sonra badem, fındık, portakal veya diğer ağaç meyveleri yenir.
Sadece elma yeneceği zaman, Aets berahası söylenmeden evvel, Şir Aşirim’den şu pasuk şarkılarla okunur: Ketapuah baatse ayaar ken dodi ben abanim, betsilo himadti veyaşavti ufiryo matok lehiki. Sonra Aets berahası söylenir ve elma yenir.
Ceviz için de önce yine Şir Aşirim’den: El ginat egoz yaradti lirot beibe anahal, lirot afareha agefen enetsu arimonim, lo yadati nafşi samatni markevot ami nadiv pasuğu, şarkılarla söylenir. Ardından Aets berahası söylenir ve ceviz yenir.
5- Ağaç meyvelerinin dağıtımı bittikten sonra sıra toprakta yetişen meyvelere gelir: havuç, karpuz, kavun veya onlara benzer leblebi, yerfıstığı berahası söylendikten sonra yenir. Baruh ata ad. Eloenu meleh aolam bore peri adama (Kutsalsın Sen Tanrı’mız, Evrenin Kralı, toprağın meyvesini yaratan)
6- Tora’daki arpa ürününü hatırlamak için bira alınarak onun duası okunur Baruh ata ad. Eloenu meleh aolam şeakol niya bidvaro (Kutsalsın Sen Tanrı’mız, Evrenin Kralı ki her şey sözü ile oluştu) ve sonra bira içilir. (Bu beraha masadaki çukulata, şeker, içecek çeşitleri için de söylenir)
7- Ayrıca, ona özel berahayı söyledikten sonra Baruh ata ad. Eloenu meleh aolam anoten reah tov baperot (Kutsalsın Sen Tanrı’mız, Evrenin Kralı, meyvelere iyi koku veren) limon veya etrog (Sukot Bayramı’nda lulav’la birlikte tuttuğumuz güzel kokulu turunçgil) koklanır.
8- Ağaçta yetişenbir meyve için Aets berahası söyleyen biri, masada bulunan ve yine ağaçta yetişen başka bir meyve için tekrar bu berahayı söylemez. Aynı şekilde toprakta yetişen meyveler için de kişinin Aadama berahasını toprakta yetişen her meyve için ayrı ayrı tekrarlamasına gerek yoktur.
Tu Bişvat bir bayram günü olduğundan, bu günde dualarda Tahanunim(Yakarışlar) bölümü okunmaz, bu günde oruç tutulmaz.
İsrail’de Tu Bişvat bir ağaç ekme ve çevre bilincini artırma günü olarak kutlanır.
Şehrimizdeki adetlere göre, Tu Bişvat gecesi yapılan düzen (Seder) ile ilgili bilgiler, Rabi Nesim Behar’ın El Gid Para El Pratikante kitabından alınmıştır. Cemaatlerin farklı gelenekleri ve uygulamaları olabildiği için, özel günler ve uygulamalar hakkında en doğru ve detaylı bilgiler için, cemaatin kendi Rabilerine başvurması gerekir.
