Hepimiz yıllar önce Seabiscuit’i sinema filminden tanıdık. Amerikanın ekonomisinin çöktüğü 1930’lu yıllarda,umutsuz halka umut aşılayan bir şampiyonla tanıştık. Amerika’ya heykeli dikilen ilk taydı Seabiscuit. Ve yıllar sonra 1970’lerde bu sefer bambaşka bir şampiyon ile tanışıyordu Amerika halkı: Secretariat
Selim ÇİPRUT
Meadow harası sahibi Penny Chenery, elinde bulunan kısrağı Something Royal’ i 1964 yılında Wheatle harası sahibi Ogden L.Philips’in şampiyon yarış atı Bold Ruler ile çiftleştirir. Doğan dişi taydan istediği verimi alamayan Bayan Chenery kısrağını farklı farklı aygırlara dener ancak çok iyi yarış atları da elde edemez. Ogden L.Philips ile Bayan Chenery’nin eşi işadamı Christopher Chenery arasındaki dostluk herkesçe bilinmekteydi ve Chenery’ler, 1968 yılında kısrağı Somethıng Royal’i tekrar Bold Ruler ile çiftleştirir. Bold Ruler’da ısrar etmesinin nedeni de Nasrullah’ın en iyi yavrularından biri olması ve kazandığı birbirinden başarılı yarışlar ile harada da birçok çiftliğin gözbebeği olmasıydı. Defalarca çiftleşen Bold Ruler ve Something Royal’dan hep dişi kısrak doğmuştu. Ta ki 30 Mart 1970 gününe kadar. Gece yarısını 10 dakika geçe bir erkek tay dünyaya gelir. Bu doğum harada büyük sevinçle karşılanır. Kapanması gündemde olan Meadow Çiftliği için büyük bir umuttur Secretariat ve onu büyük bir özenle yarışlara hazırlarlar. 4 Temmuz 1972’de ilk startına çıkar ama dereceye giremez. Bu yarıştan on bir gün sonra, 15 Temmuz’da tekrar piste çıkarak ilk yarışını kazanır. Bu kazandığı ilk yarıştır. Daha sonra bir yarış daha kazanarak New York Sanford Stakes’in yolunu tutar ve orada 1,10,00’luk derece ile efsane Lindas Chief önünde kazanır. Bu ani değişimin nedenini sahibi Bayan Chenery ve antrenörü Lucien Laurin, takılan o meşhur mavi-beyaz kareli kapalı gözlük diye açıklar. Sonraki yarışını 1972 New York Saratoga Hopeful Stakes’de koşar ve Flight To Glory ve Stop The Music önünde yine birinci olur. Bu yarışı kazanırken ilerideki koşularına da ışık yakmıştır. Viraja doğru ön tarafa gelip viraj dönümünde artan temposuyla arka grupla arayı açıp yarışı 5-6 boy farkla kazanmıştır. Bir sonraki koşusu Belmont Futurity’dir ve yarışı yine Stop The Music önünde kazanır. Secretariat 2 yaşlılığında arka arkaya Champagne, Laurel FT, Garden Stakes’i kazanır. Bunlardan Champagne Stakes’te devamlı üstünlük kurduğu Stop The Music’ i geçmesine rağmen protesto sonucu ikinci ilan edilir. İki yaşlılığını başarılı şekilde tamamlayan Secretariat, üç yaşlılığına süper başlangıç yaparak başlar. Arka arkaya By Shore ve Gotham Stakes i kazanır. Kentucky öncesi önemli bir yarış olan Wood Memorial’a kayıt olur.21 Nisan da koşulan yarışta Angle Light ve Sham’in ardından 3. olur. Bu yarıştan iki hafta sonra Kentucky Derby’e kayıt olan Secretariat’ın en önemli rakibi yine Sham’dir. Büyük gün gelir ve 99. Derby’nin startı verilir. Önde çok iyi tempo kuran Navajo’yu yakın takibe alan Sham son 800’e doğru liderliği alır. 800-600 dönemecinde, gerilerden gelen Secretariat çok rahat şekilde Sham’in dışına dolanır ve viraj dönülürken dışa çıkar çok rahat şekilde tempoyu arttırarak jokeyi Ron Turcotte ile yarışı kazanır. Sham’den rövanşını alan Secretariat çok rahat birinciliğin yanında 1,59,20 ile pist rekoru da kırılmıştır. Bu rekorla önündeki Preakness ve Belmont gibi iki önemli klasiğe de favori girecektir. İki hafta sonra yapılan Preakness’de atlar starta girer 3 numarayla start alan Secretariat’ın tek önemli rakibi yine Sham’dır. 1910 metrede koşulan yarışta bu sefer son 1000 metrede numarayı alan Secretariat temposunu arttırır ve Sham’ın 3-4 boy önünde yarışı kazanır. Bir sonraki büyük yarış New York Belmont’u da kazanırsa 9.Triple Crown şampiyonu olacaktır. Bu rekor 1948 Citation’dan beri kırılamamıştır. 9 Haziran 1973’de New York Belmont Park’ta Secretariat yine pisttedir. Bu defa Twice A Prince 2 ve My Gallant’ı geride bırakırken yarıştaki rakiplerini sürklase ederek 2,24,00 derece ile 31 boy farkla yarışı kazanır ve o ünlü fotoğrafını tüm dünyaya hediye eder. Tam 25 yıl sonra gelen bu Triple Crown zaferi Secretariat’ı diğer bütün atlardan ayırmış ve Amerika’nın sevgilisi haline gelmiştir. Bu ihtişamlı yarışlarına, Invitational H., Whitney H., Marlboro Cup (pist rekoru), Woodward S., Man O’ War Stakes (pist rekoru) ekleyen Secretariat son yarışı olan Canadian International Stakes’i de 6,5 boy farkla kazanır ve pistlere veda eder. Koştuğu 21 yarışın 16’sını kazanan efsanenin pistlere veda etmesi de tek kelimeyle muhteşem olmuştur. Belki de 12 yıl önce Kanada’da doğan efsane Northern Dancer’in ülkesinde kazanıp veda ederek bu büyük safkana saygılarını sunmuştur. 1.316.808 dolar kazancı ve daha da önemlisi 20. yüzyılın en önemli ikinci atı olarak ödüllendirilmesi onun tarihe geçmesini tescillemiştir. Yarış yaşamından sonra bir buçuk yıl dinlendirilen Secretariat haranın yolunu tutar ve birbirinden başarılı yavrularıyla hara yaşamında da başarılarıyla anılmaya devam eder.
Ve bu efsane Secretariat Hollywood’un da dikkatini çeker; filmi yapılır. Şubat ayında ülkemizde gösterimde olacak ‘Secretariat’ isimli bu filmin sizleri de en az beni etkilediği kadar etkileyeceğine adım gibi eminim. Mutlaka izleyin, tüyleriniz diken diken olacak…
