Demokrasi arayışındaki Tunus’ta 1500 Yahudi yaşıyor

Gıda fiyatlarının yükselmesi, ülkede yolsuzlukların çığrından çıkması, işsizlik oranının yükselmesi, ifade özgürlüğünün kısıtlanması nedeniyle Tunus’ta halkın hükümeti protesto amacıyla sokağa dökülmesi sonucunda 1987’den itibaren ülkeyi yöneten Devlet Başkanı Zine el Abidin Ben Ali Suudi Arabistan’a kaçtı. Tunus’ta halen 1500 Yahudi yaşamakta.

Nelly BAROKAS Kültür
22 Ocak 2011 Cumartesi

Devlet Başkanı Zine el Abidin Ben Ali’nin geçtiğimiz cuma günü Tunus’u terk etmesinin ardından Başbakan Muhammed Ghannouchi devlet başkanının sorumluluklarını üstlendi. Abidin Bin Ali’nin 23 yıllık yönetiminin sona ermesini Tunus halkı için demokrasiyi yakalamanın şansı olarak gören dünya liderleri bu ülkede özgür ve adil bir seçim yapılması çağrısında bulundular.

Günümüzde Tunus’ta 1500 Yahudi yaşamakta. Ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1956 yılı öncesinde sayıları 100 bini bulan Yahudilerin büyük kısmı Fransa’ya, bir kısmı da İsrail’e göç etti. Bu ülkede halen sinagoglar ve Yahudi okulu bulunuyor. Mevcut sinagoglar arasında en ünlüsü Djerba Adası’ndaki Hara Sgira kentinde yer alan Ghriba Sinagogu’dur.19. yüzyıl sonu ile 20. yüzyıl başında inşa edilen Ghriba Sinagogu’nun ünlü olmasının en büyük nedeni, bulunduğu mekânda 1900 yıl boyunca antik bir sinagogun yer almasıdır. Bu nedenle dünyanın farklı ülkelerinde yaşamakta olan Tunus Yahudilerinin her yıl Lag Ba’Omer Bayramı’nda Ghriba Sinagogu’nu ziyaret etmeleri vazgeçilmez bir gelenek haline gelmiştir.

2002 yılının 11 Nisan günü, Yahudilerin Ghriba Sinagogu’nu ziyaretlerine çok yakın bir tarihte, sinagog yakınında patlayan bir bomba 14’ü Alman, 2’si Fransız turisti, 5’i Tunuslu olmak üzere 21 kişinin ölümüne, 30 kişinin yaralanmasına sebep oldu. Bu terör olayının sorumluluğunu El Kaide üstlendi. Günümüzde Tunus’taki 1500 Yahudi’nin yaklaşık yarısı Djerba’da yaşıyor.

SİNAGOGLAR KORUNUYOR

Ülkede devam eden şiddet olaylarına rağmen Yahudi cemaati ileri gelenleri Müslüman komşularıyla iyi ilişkiler içinde yaşamaya devam ettiklerini söylemekteler. Tunus Merkez Sinagogu Başhahamı Rav Benjamin Hatab, işyerlerinin açık olduğunu, sinagogun iyi korunduğu için dindaşlarının duaya rahatça katılabildiklerini belirtti.

Ghriba Sinagogu’nun bulunduğu Djerba Yahudi Cemaati ileri gelenleri ise kentlerinde sükunetin hüküm sürdüğü, ülkedeki şiddet olaylarının Djerba’ya sıçramadığı şeklinde bilgiler verdiler. Oysa Djerba Yahudi cemaatinden Chai Kamous geleceğe yönelik endişelerini; “Biz Yahudiler kadar Yahudi olmayanlar da endişeli. Geleceğin ne getireceğini, yarının nasıl olacağını bilmiyoruz” sözleriyle dile getirdi.