29 Eylül tarihli gazetemizde “Yahudi Şehitlerine Anıt Mezar” haberi içerisinde “Get” alamayan şehit eşlerinin hikayesi anlatılmıştı. Elimizde bulunan tarihi belgeyi açıklığa kavuşturduk …
Birinci Dünya Savaşı sonrasında Osmanlı ordusunda cepheye gidip sonrasında geri dönmeyen Yahudi askerlerin ortada kalan eşleri, tekrardan aile düzeni kurma isteklerini zamanın Hahambaşılık makamına bildirmişlerdi.
Ortada kalan bu kadınların yeniden bir aile düzeni kurabilmeleri, ancak Yahudi dini yasalarına (Alaha’ya) göre boşanmaları sonrasında mümkündü.
O yılların Hahambaşılık makamı, boşanma isteği ile kendilerine başvuran kadınların isteklerini, ortada eşleri olmadığı için, Yahudi Yasalarına göre reddetmek zorunda kalmıştı
Ancak sayıları günden güne artan bu kadınların yeniden evlenme isteklerini, Yahudi yasalarının katı kuralları çerçevesinde gözden geçirme zorunluluğunun hasıl olduğundan bu hususta Kudüs Başhahamlık makamına yazarak görüş almak istemişlerdi.
Aşağıda bu konuyla ilgili yapılan yazışma örneğinin tercümesini size sunuyoruz.
Konstantinopla 28 Tişri 5684
Hahambaşılık
Türkiye Kusta şehri
Bed- Din Atsedek
Meclis-i Ruhani
Saygıdeğer Rav,
Turfanda armağanımızı, çalışmamızın ürününü Tora sunağınıza (MIZBEAH) getirmekten onur duyuyoruz. Kalplerindeki acı ile mersiyeler düzenleyen, AGUNOT kadınlarımız çalışmamızın konusudur. Aklımıza gelen acil bir düzeltme (TEKANA) fikrini, ALAHA,ya uygun olması şartı ile bir broşür düzenledik. Güçlü gözlerinizi bu yazılan çalışmada gezdirerek, içindeki fikirleri inceleyerek ALAHA’ya uygun görürseniz, Galut’ta bulunan bütün Rav’lara gönderip onların da onamalarını alarak, tüm AGUNOT kadınlarımızı rahata ve evlenebilmeye kavuşturabilmemizdir.
Böylece, ricamız, yazıları dikkatle tetkik edip anlayışlı gözlerinizle okuyup, yüksek fikirlerinizin bizlerle uyumlu olduğunu bildirmenizdir. ALAHA’ya uygunluğuna hükmederseniz, hepimiz bir kişi imiş gibi, bu çalışmada payımız olduğu için ne iyi, ne güzel bir duyguya nail olacağız, Onları evlenebilme özgürlüğüne kavuşmalarına aracı olabilme, bizler için ne mutluluk!
Sizin onayınız sayesinde, ALAHA’ya aykırı davranma fikri, zihnimizi karartmayacak, büyük bir yükümlülüğü üzerimizden atacağız.
Gözleri cevabınıza çevrili AGUNOT kadınlarla birlikte sabırsızlıkla cevabınızı bekleyen bizler
ŞALOM ve BERAHA ile saygılarımızı sunarız
YITSHAK BEHAR ELIYEZER - REFAEL DAVID SABAN MOSE BENHABIB- YAAKOV ARGUETE
YITSHAK SAKI
Aguna nedir?: Savaşta, yolculukta veya bilinmeyen bir yerde ölen veya öldürülen cesedi bulunmayan veya olduğunu gören iki inanılacak şahit (ED NEEMAN) bulunmayan kişinin eşi “AGUNA”dır. Hiçbir şekilde evlenemez. Bu kişilerin hatırasına hürmetle, sembolik kabir yapılamayacağı gibi onların maneviyatı için “Kadiş” bile okunamaz. (çoğul Agunot)
