Geçtiğimiz hafta hayata gözlerini yuman değerli insan Dr. Yomtov Garti 24 Şubat Perşembe günü Onursal Başkanı olduğu Kadıköy Hemdat İsrael Sinagogu’nda düzenlenen dini bir törenle son yolculuğuna uğurlandı. Garti’nin vefatı cemaatimizde ve çalıştığı eğitim kurumlarında büyük üzüntü yarattı
22 Şubat Salı günü tedavi gördüğü hastane yaşamını yitiren cemaatimizin sevilen simalarından, eğitime büyük katkıları olan Hocaların Hocası Dr. Yomtov Garti (96), 24 Şubat Perşembe günü, Hemdat İsrael Sinagogu’nda gerçekleşen dini törenle son yolculuğuna uğurlandı.
Devlet Bakanı Egemen Bağış’ın gönderdiği taziye mektubunun okumasının ardından Hemdat İsrael Sinagogu Haham Akaali Rav Yeuda Adoni bir konuşma yaptı.
RAV YEUDA ADONİ: “Onu anlatmak kitap ciltlerine sığmaz”
Rav Adoni, Garti ailesine sabır dileyerek ve acılarını paylaştıklarını ifade ederek başladığı konuşmasını şöyle sürdürdü: “Talmud’da; dürüst bir insan için dökülen yaşları Tanrı sayar, toplar ve hazinesinde saklar der.
Garti iyi bir insan, iyi bir hoca, öğretmen öğrencilerinin seviyesine inebilen, sevecen ve sevilen bir hocaydı” dedi ve Garti’nin öğretmenlik yaptığı kurumları hatırlattı.
Rav Adoni konuşmasına şöyle devam etti:“Tora yönünde bilgili ve araştırmacıydı. Şişli, İtalyan ve Hemdat İsrael ve Caddebostan Bet El Sinagoglarında dini konferanslar vermişti.
Soyadı Garti olan merhum, kelime itibarıyla Targat yani 613 rakamına tekabül eden Garti sözcüğü onun Tanrı’nın 613 mitzvası buyruğunu uyguladığının bir göstergesi. Hayatı boyunca herkese iyilik yapan, haksızlığa tahammül edemeyen bir kişiliğe sahipti. Onu anlatmak kitap ciltlerine sığmaz…” dedi.
MORİS LEVİ: “Kelimenin tam anlamıyla ‘doğru’ bir insandı...”
Törende Türk Musevi Cemaati adına Cemaat Başkan Vekili Moris Levi ise şöyle konuştu:“Öğrencilerinin, dostlarının ve Cemaatinin ona yakıştırdığı unvanı ile Profesör Garti, 95 yıllık ömrü boyunca, her zaman genç ruhlu, yaratıcı, yaşama bağlı ve en önemlisi etrafına ışık veren bir insandı.
Hocamız, 1915 yılında içinde şu anda bulunduğumuz bu mabede çok yakın bir evde, Osmanlı ordusunda görevli bir veteriner hekimin oğlu olarak doğdu.
2 yaşında yetim kalınca her zaman adını minnetle andığı dayısı Yaakov Uziel tarafından büyütüldü.
Ecolé Communale de Haydarpaşa’ (yani cemaat ilkokulunda) ilk, Saint Joseph lisesinde orta öğretimini tamamladı. Bakaloryasını Galatasaray Lisesi’nde verdi.
Çok küçük yaşlarından itibaren her zaman parlak bir öğrenci idi ve özellikle matematik dersine özel bir ilgisi vardı.
GS Lisesi sonrasında, annesinin “matematik okuyup da ne olacaksın” telkinine karşın İstanbul Üniversitesi’nde matematik eğitimi aldı.
Mezuniyetinin sonrasında, İstanbul Üniversitesi’ne II. Dünya Savaşı esnasında gelen hocalardan Profesör Van Misses’in ısrarları ile aynı üniversitede doktora verdi.
İstatistikî fonksiyonları konu alan bu teoremi ile Türkiye’nin üçüncü matematik doktoru unvanını almıştır. Doktora tezi halen “Garti Teoremi” adıyla anılmaktadır.
Doktora sonrası ABD’den gelen iş tekliflerini hem annesini yalnız bırakmak istemediği için, hem de ülkesine olan bağlılığından kabul etmedi ve ilk olarak 1937 yılında Haydarpaşa Lisesi’nde matematik öğretmeni olarak görev aldı.
Daha sonra önce Musevi Lisesi’nde sonra da devrin M.E.B Hasan Ali Yücel’in özel izniyle Galatasaray Lisesi’nde, Saint Joseph Lisesi’nde ve bir dönem de Notre Dame de Sion Lisesi’nde matematik öğretmenliği yapmıştır.
İki kız evlat sahibi olan Garti, Notre Dame de Sion Lisesindeki öğretmenlik yıllarında kendi kız çocuklarının da hocası olmuştur.
Emekliliğinin hemen ertesinde de Boğaziçi Üniversitesi’nden gelen hocalık teklifi üzerine bu üniversitede 3 yıl yüksek matematik dersleri verdi.
Ve sonra da hocalıktan kopmadı 2007 yılına kadar yani 92 yaşına kadar fiilen Galatasaray lisesinde ders vermiştir.
Garti hoca binlerce öğrenci yetiştirmiş, öğrencilerinin hemen hepsinde değerli hatıralar bırakmış, yol göstericiliği ve engin birikimi ile “hocaların hocası” ve “efsane hoca” unvanlarını hak etmiş örnek bir insandı. Öğrencileri için asla sadece bir matematik öğretmeni değildi. Onlara yaşamları boyunca çok yararlı olacak pek çok değeri kazandırmıştır. Engin hoşgörüsü, nüktedan ve yön verici kişiliği ile öğrencilerinin kendi kusurlarını görmelerine ve düzeltmelerine her zaman yardımcı olmuş, onlara ders saatleri dışında da vakit ayırmıştır.
Öğretmenliğinin yanı sıra çok değerli ve verimli bir cemaat yöneticisiydi.
Gençlik yıllarından itibaren Haydarpaşa/Yeldeğirmeni Semti’nde cemaatimiz yardım kuruluşlarında, Or Ahayim Hastanesi Vakfı’nda yılmadan bıkmadan çalıştı.
30 yıl Haydarpaşa Cemaati’nde, 28 yıl da merkezi Türk Musevi Cemaatinde fiilen hahambaşı müşaviri olarak görev almış ve bu görevi boyunca çok önemli katkılarda bulunmuştur.
Hep birlikte, bugün, buradan sadece bir matematik öğretmenini veya cemaat yöneticisini ebedi istirahatına uğurlamıyoruz.
Profesör Yomtov Garti burada bulunan ve bulunmayan öğrencileri, çalışma arkadaşları, dostları için engin dini bilgisi, nüktedanlığı, pozitif ilimlere olan düşkünlüğü, insan yetiştirmek ve bildiklerini paylaşmak için verdiği gayretleri ile asla unutulmayacak gerçek anlamda bir bilge ve örnek bir insandı.
Renkli kişiliği ile kendini her ortamda sevdirir çok güzel fıkra anlatır, dans etmeyi, keman çalmayı, sohbeti, şakalaşmayı çok sever, en ilginci konuyu ne yapar eder matematiğe getirir ve bir öğreti ile bağlardı.
Hocamız, eşine, kızlarına, torunlarına olan düşkünlüğü ile tanınır ve bilinirdi. Her zaman çok iyi bir eş, iyi bir baba, asla unutulmayacak bir büyükbaba ve inançlı, faydalı, eşsiz bir insandı.
Sözlerime, Dr Yomtov Garti’nin ölümünden daha birkaç gün önce birlikte bir çalışma yaptığı eski bir öğrencisinin onun hakkında söyledikleri ile son vermek istiyorum.
-Garti kelimenin tam anlamıyla “doğru” bir insandı, çalışkan bir öğretmen olmanın çok ötesinde, bilgisini paylaşmayı kendisine yaşam gayesi haline getirmiş bir “ bilge hoca” idi. Bilginin paylaştıkça arttığına samimi olarak inanır ve bu inancını ifade ederdi.
Ne mutlu bizlere ki yaşamımızın bir bölümünde onu tanıma, onu izleme ve feyzinden yararlanma fırsatını yaşadık.
Türk Musevi Cemaati olarak Garti hocamıza, bir öğretmen, bir cemaat yöneticisi ve en önemlisi örnek bir insan olarak yaptığı çalışmalar ve etrafına verdiği ışık için takdirlerimizi ve şükranlarımızı sunuyoruz”
Cenaze törenine, Garti’nin ailesi ve yakınlarının yanı sıra Hahambaşı Rav İsak Haleva, Galatasaray Eğitim Vakfı Başkanı İnan Kıraç, Eski YÖK Başkanı Prof. Dr. Erdoğan Teziç, Eski MİT Müsteşarı Şenkal Atasagun, Galatasaray Lisesi Müdürü Meral Mercan, Galatasaray Üniversitesinden Nükleer Mühendis Prof. Dr. Tolga Yarman, cemaat ileri gelenleri, dindaşlar ve Galatasaray Lisesi öğrencileri ile Garti’nin çok sayıdaki öğrencisi hazır bulundu.
Garti Acıbadem Uzunçayır Musevi Mezarlığı’nda toprağa verildi.
DR. YOMTOV GARTİ’NİN VEFATI GENİŞ BASINDA DA YANKI UYANDIRDI
MİLLİYET - 23 ŞUBAT
Galatasaray’ın Efsane Hocasıydı- Mösyö Garti’ye Veda
Haberde “Öğrenciler tarafından ‘efsane Hoca diye anılan Mösyö Garti’nin ölümü Galatasaray camiasını yasa boğdu” ifadesi kullanıldı. Ayrıca GS Lisesi mezunu Can Kıraç’ın “Ailece Garti Hocalıyız” ara başlığı altında görüşlerine de yer verildi.
http://www.milliyet.com.tr/mosyo-garti-ye-veda/yasam/haberdetayarsiv/23.02.2011/1355900/default.htm
HÜRRİYET - 24 ŞUBAT
“Efsane hoca Dr. Yomtov Garti toprağa verildi” başlığı altında cenaze töreni hakkında bilgi verildi. Haber de ayrıca törene katılanların görüşlerine de yer verildi.
Galatasaray Eğitim Vakfı Başkanı İnan Kıraç, Yomtov Garti’nin Galatasaray’ın en kıymetlisi ve en uzun yıllar çalışanı olduğunu belirterek, “Ben kendisinden bir yıl matematik, bir yıl da kimya dersi aldım. Uzun yıllar geçmesine rağmen soyadımızı hep hatırlardı. Ben Garti’nin Galatasaray’da unutulmayacağını zannediyorum” dedi.
Eski YÖK Başkanı Prof. Dr. Erdoğan Teziç, Garti’yi hiç unutmayacağını belirterek, “İnsandı, yaşamasını bilirdi. YÖK’teki görevim sırasında da hep destekçimdi. Galatasaray’da felsefe derinliği olan ender insanlardan biriydi” diye konuştu.
Eski MİT Müsteşarı Şenkal Atasagun, Yomtov Garti’den 1958-1960 yılları arasında 3 sene matematik ve fizik dersi aldığını ve Garti’nin mükemmel bir insan olduğunu ifade ederek, “60 sene sonra onu hala hatırlıyoruz. Galatasaraylılar onu hiç unutmadı ve unutmayacak” dedi.
Tiyatro sanatçısı Şevket Altuğ, “Öğrencisiydim. Muhteşem bir öğretmendi, dost ve arkadaştı” diyerek Yomtov Garti’nin kaybından duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
SABAH - 24 ŞUBAT
“67 yıllık öğretmenlik geçmişini sevgiyle taşıdı”
Bilge Eser, haberinde Dr. Yomtov Garti’nin öğretmenlik hayatından ve sosyal yaşantısından alıntılar yaparak bilinmeyen yönlerini öne çıkardı.
