Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Ordusu saflarında savaşırken yaşamlarını kaybeden Yahudi şehitler bu yıl ilk kez bir dua ile anıldılar
Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Ordusu’nda savaşırken can veren ve isimleri kayıtlı bulunan 18 Yahudi Şehit için geçtiğimiz yıl Haydarpaşa Hemdat İsrael Sinagogu Vakfı’nca Acıbadem Uzuncayır Mezarlığı’nda bir şehitlik oluşturulmuştu.
Yahudi şehitlere ait olan ve yıllar içinde tahrip olan mezar taşları bir araya getirilerek oluşturulan anıt mezarda 18 kişinin ismine ve mezar taşlarında yazan hüzünlü sözleri yer alıyor. Anıt mezarda ayrıca “Birinci Cihan Harbi’nde şehit düşmüş kardeşlerimiz ve ismini bile bilmediğimiz nicelerin anısına” ibaresi de bulunuyor.
Şehitler bu yıl ilk kez 17 Mart Perşembe günü gerçekleştirilen bir dua ile anıldı. Törene Hemdat İsrael Vakfı Başkanı Mayir Saranga başta olmak üzere vakıf yönetim kurulu üyeleri ve az sayıda dindaş katıldı.
Başkan Saranga, yaptığı kısa konuşmada her yıl mart ayı içinde şehitler için özel bir tören düzenleneceğini belirtti.
Vakıf adına konuşan Anri Niyego ise “Bu anıt, üzerinde yaşadığımız toprakların savunması söz konusu olduğunda kan bağı veya dini bağ olmaksızın tüm yurttaşların nasıl bir araya geldiklerini ve vatan uğruna nasıl canlarını feda ettiklerini gelecek nesillere aktaracak örnek bir eserdir.”
Yüz yıllardır diğer yurttaşlarla bu toprakların kaderini paylaşan Türk Yahudileri Birinci Dünya Savaşı’nda ve Kurtuluş Savaşı’nda Osmanlı Ordusu’nda çeşitli görevler almışlardı. Her iki savaşta da Yahudi yurttaşlarımız cephede ön saflarda savaşmış olmalarına rağmen o dönemlerde yeterli kayıt tutulmadığı için, canlarını bu topraklar uğruna feda eden kardeşlerimizin maneviyatını anlayabilmemizi sağlayacak pek fazla delil yoktur. Çok az sayıda tutulan bu belge kayıtlarından bir tanesini Haydarpaşa Hemdat İsrael Sinagogu Vakfı’nın gömü kayıtlarında bulduk” dedi.
Niyego konuşmasında şehitlerin maneviyatını gelecek nesillere aktarabilmek için Haydarpaşa Yahudi Cemaati’nin 100 yıl önceki idarecilerinin mezarlığın bu köşesini tahsis ettiklerini, bugünün vakıf yöneticilerinin ise bu mirasa sahip çıkarak son şeklini verdiklerinin altını çizdi.
Niyego daha sonra bazı mezar taşları üzerlerinde yazılı bulunan ağıtlardan örnekler sundu.
Şehitlikteki tören Hazan Menahem Eskenazi’nin 18 kişinin ismini zikrederek okuduğu dua ile son buldu.
ANRİ NİYEGO:
“Bu anıt, üzerinde yaşadığımız toprakların savunması söz konusu olduğunda kan bağı veya dini bağ olmaksızın tüm yurttaşların nasıl bir araya geldiklerini ve vatan uğruna nasıl canlarını feda ettiklerini gelecek nesillere aktaracak örnek bir eserdir.”
