American Record Guide’ın Rostropoviç’in gençlik dönemi ile kıyasladığı İsrailli çellist Amit Peled, halen doktorasını Peabody Konservatuarı’nda sürdüren piyanist Jerfi Aji eşliğinde 30 Mart’ta Boğaziçi Üniversitesi Albert Long Hall’de saat 19.30’da bir resital veriyor.
İsrailli çellist oldukça yoğun uluslararası bir kariyer yürütmenin yanı sıra Johns Hopkins Üniversitesi Peabody Konservatuarı gibi ABD’nin önde gelen konservatuarlarından birine atanmış en genç profesör ünvanına da sahip. Bunların yanı sıra Amit Peled İsrail müziğinin önde gelen destekçilerinden biri olarak düzenli bir şekilde günümüz İsrailli sanatçılarının da eserlerini seslendiriyor.
Sonuçsuz aşkın sonucu: Çellist Amit
Kibbutz’da büyüyen Peled, 10 yaşındayken okulda bir enstrüman seçmesi istenildiğinde, hayranı olduğu 14 yaşındaki genç kızın çello çalması sebebiyle bu enstrümanı tercih etmiş. Her ne kadar aşkı sonuçlanmadıysa da, Amit Peled kendini müzik dünyasının içinde buluvermiş.
Tel Aviv’deki eğitiminin ardından askerlik görevi boyunca Isaac Stern tarafından kurulmuş olan yaylı çalgılar dörtlüsünde çalan Peled, ardından hocası Aldo Parisot’nun sağladığı bursla eğitimini Yale Üniversitesi’nde sürdürdü. Hayalleri gerçekleşmeye başlamıştı.
Yale’in ardından Boston geldi. Daha sonra Peled bir araba kiralayarak idolü Pablo Casals’ın müritlerinden ünlü Bernard Greenhouse’un yanına Cape Cod’a gitti. Greenhouse’un kapısını çalarak eğer kendisini öğrencisi olarak kabul ederse herşeyi arkada bırakabileceğini belirtti. Üstad Greenhouse, Casals’ın kendisiyle yaptığı üzere bir usta-çırak ilişkisini Amit ile, bir yıl boyunca komün hayatı yaşayarak sürdürdü. Bu süre boyunca beraber çalıştılar, yemek pişirdiler, konuştular, herşeyi paylaştılar. Amit Peled, Greenhouse için “Benim gurumdu. Bana çello ile nefes almasını o öğretti. O günden bu yana hiç sıkılmadım” diyor.
Pastanın üstündeki şekerli krema
Şans Peled’in yüzüne gülmeye devam etti. Genç bir Alman olan eşi Julia ile tanıştı ve Berlin’e taşınarak, kendisi için ikinci bir guru olacak ünlü Boris Pergamenchikov ile tanıştı. Boris Pergamenschikov ona bir şeyler öğretebileceğine kanaat getirdikten sonra, Peled dünyada olabilecek en iyi sınıfa katıldı. Kendi deyimiyle bu da pastanın üstündeki şekerli krema oldu.
Amit Peled’in Carnegie Hall’daki debut’sünden önce Baltimore’da verdiği konser onu Peabody’deki hocalık serüvenine sürükledi. Bunun ardından eşi Julia ve üç çocuğu ile ABD’ye taşındı. Peled “Öğretmek bir ayrıcalık. Çünkü öğretmek öğretmenden öğrenciye, öğrenciden öğretmene çift yönlü zenginleştiren bir süreç.”
Peled için en büyük tatmin öğrencilerine müzik vasıtasıyla dünyada bir yer edinebilmeleri için yardımcı olabilmek. Sanatçı, “Kendimi bir sonraki Yo-Yo-Ma olarak görmüyorum, ancak öğrencilerime duygularını en iyi disipline etme şekli olarak müzikten keyif almayı öğretebilmeyi umuyorum” derken, “Çello dersi vermek işsizlik yaratıyor, nereye baksanız daha fazla rekabet, buna karşılık daha az iş var” şeklinde sözlerini gülerek tamamlıyor.
İç sesin ritmini bulmak
Çello çalarken şakıdığı söylenen Peled, buna şöyle cevap veriyor “Früstrasyona uğramış bir şarkıcıyım, dolayısıyla çellomla şarkı söylüyorum. Her halükarda iç sesinizi bulmanız ve onun ritminde şarkı söylemeniz gerek. Müzik ile bağ kurmanın tek yolu buradan geçiyor. Şarkı söylemek ve çalmak aynı şey”.
1689 yılı yapımı bir Guarneri çalan Peled’in bir de, dokuz aylık en küçük oğluyla yaşıt olan, lütye Wolfgang Schnabl’ın kendisi için yaptığı yeni bir çellosu var. Peled onu bir 17. yüzyıl Montagnana’sına benzetirken, her geçen gün biraz daha iyi tınladığını ve birlikte büyüdüklerini belirtiyor.
Çello repertuarı Peled’e ilham veriyor. Ona göre Bach’tan Britten’a çello repertuarı insana ait tüm duyguları içeriyor. Beethoven biz insanları yansıtır: değişken, huysuz, bizim gibi feleğin çarkından geçmiş. Buna karşılık Brahms saf güzelliği temsil eder. Henry Ecces basitlik, Ligeti ise çelişkiyi anlatır.
İstanbul’da piyanist Jerfi Aji eşliğinde çalacak olan sanatçı, onunla Peabody Konservatuarı’nda tanıştı. Peled’in bir öğrencisine Şostakoviç’in sonatında eşlik eden Aji’yi çok beğenen ve Yahudi geçmişi nedeniyle de ayrı bir bağ kuran ünlü çellist, Jerfi Aji ile İstanbul’daki resitallerinde Beethoven, Bloch, Tsintsadze ve Saygun’un eserlerini seslendirecekler.
Bilet rezervasyon:
Boğaziçi Üniversitesi Mezunlar Derneği (BÜMED) (0212) 359 58 00 – 119/113
