Ölmeden evvel Moşe Rabenu Yisraeloğulları’nı uyarmış ve:
“Size bugün yüklemiş olduğum bu emirleri kalben kabul ediniz; onları çocuklarınıza öğretiniz. Onları söyleyiniz... yattığınızda ve kalktığınızda” (Tesniye, 6:6-7) demiştir. Buna göre de Yahudiler bu emirleri sabah ve akşam zikretmeyi sürdürmüşlerdir. Ancak On Emir’in ‹lahi Sözler olduğunu ve diğer Emirlerden daha önemli olduğunu iddia eden birtakım akımların türemesi üzerine; bilgeler On Emir’in yerine her gün iki kez ?ema’nın söylenmesini şart koşmuşlar ve böylece Tora’nın geri kalanının da aynı şekilde Tanrısal bir kaynaktan mülhem olarak yazıldığını anlatmak istemişlerdir (Yeruşalayim Talmudu, Berahot, 1.5).
On Emir, daha sonra gelen emirlerle de, daha geniş bir izahata kavuşan Yahudiliğin temel ahlaki ve ritüel esaslarının kalbini teşkil eder. Gerek Tora’nın okunuşu sırasında, gerekse ?avuot’ta On Emir’in okunuşu esnasında cemaatin ayağa kalkması geleneği vardır. Bu şekilde On Emir’in özel anlamına karşı duyulan duyarlılık ifade edilir.
On Emir, geleneksel Yahudi yorumcularının geniş çapta ilgisini çekmiştir. Tanrı’nın ilk iki emirde birinci tekil şahıs, diğer emirlerde de üçüncü tekil şahıs olarak yeraldığına dikkat çekmişler ve bunun nedeni olarak da Yisraeloğulları’nın yalnız ilk iki emri duymuş olduklarını, diğerlerinin de kendilerine Moşe Rabenu tarafından bildirildiğini ileri sürmüşlerdir (Makot, 24a). Ayrıca ilk beş emrin Tanrı’nın Adı’nı ihtiva etmesi nedeniyle bunların Yaradan ile insanoğlu arasındaki ilişkileri; ikinci taş tablet üzerine yazılmış olan Tanrı’nın Adı’nı içermeyen diğer beş emrin de insanlar arası ilişkileri ifade ettiğini dile getirmişlerdir. Ayrıca Tanrı, adının büyük günahlarla ilgili emirleri içeren tablette yer almasını istememiştir.
On Emir’in sözleri Tora’da iki kez geçmektedir. (Çıkış, 20: 2-14 ve Tesniye 5:6-18’de de Moşe tarafından tekrar edilerek). Bu iki versiyon arasındaki farklılıklar için birkaç açıklama mevcuttur. Örneğin Çıkış’tan kırk yıl sonra halka dördüncü emirde Mısır’daki esaretlerini hatırlatmak uygun düşüyordu fakat bu, ilk versiyonda Çıkış’tan henüz yedi hafta geçmişken lüzumsuzdu. Ayrıca Emirler’in sıralanmasında da farklılıklar ortaya çıkmaktadır. ?öyle ki, “Mehilta” ya göre Yahudiler, başlangıçtaki “Ben Rab’im, sizin Tanrınızım...” cümlesini birinci emir olarak algılamışlardır. Fakat bazıları bunu bir giriş cümlesi olarak kabul etmekte ve “Başka tanrılarınız olmayacak” cümlesini birinci emir, “Kendinize putlar yapmayacaksınız...” cümlesini de ikinci emir olarak görmektedirler.
devam edecek...
Kaynakça: “Yahudilik Ansiklopedisi”, Cilt I, II, III Yusuf Besalel
