“Geçmişten Günümüze Çanakkale’de Musevi Cemaati”
Moderatörlüğünü Akademi Çanakkale Derneği Başkanı Yrd. Doç. Dr. Halil Şimşek’in yaptığı panele konuşmacı olarak Çanakkale Musevileri Cemaati Başkanı Sami Kumru ile Konya Selçuk Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Mustafa Kulu katıldı. Panelin açılış konuşmasını yapan Akademi Çanakkale Derneği Başkan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Ali Sönmez panelistlere katılımlarından dolayı teşekkür ederek, “Anadolu Musevileri ile 1000 yıldır bu gök kubbe altında birlikte yaşıyoruz. Ortak bir geçmişimiz var. Acılarımız ve sevinçlerimiz bir” dedi.
Çanakkale Musevileri Cemaati Başkanı Sami Kumru ise konuşmasında Yahudilerin Çanakkale’deki gündelik yaşamlarına ilişkin bilgiler vererek, özelikle 1960’lı yıllarda Yahudilerin kentle olan etkileşiminden bahsetti. Kumru, “Yahudi denilince ticaret akla gelen ilk şey. Meslekler babadan oğula devam ederdi. Sosyal hayatta da genellikle bir arada yaşarlardı. Dışarıdan evlilikler yapmazlardı. O dönemde sinemalar ve tiyatrolar sosyal hayatın önemli göstergeleriydi. Yahudi cemaati katı olmayan ılımlı dindar kişilerdi. Bayram günleri Havra dolardı. Bayramlar Museviler ile Müslümanların kaynaşma günleriydi. Çanakkaleliler Çanakkale’yi çok özlüyor ve arzuluyor” dedi.
Konya Selçuk Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Mustafa Kulu ise Çanakkale kentinin Osmanlı İmparatorluğu zamanlarında Kale-i Sultaniye olarak adlandırıldığını ve 1460’larda kurulduğunu, daha çok da askerlik amaçlı bir yerleşim yeri olduğunu belirterek 1600’lü yılların başında Yahudilerin Çanakkale’ye geldiğini ifade etti. 1600’lü yıllardan 1900’lü yıllara kadar geçen süre içinde Yahudi topluluğunun nüfusunun Çanakkale’de artmış olduğunu söyleyen Kulu, yaptığı araştırmada 19. yüzyılın sonuna doğru yüzde 68’e varan gayrimüslim nüfusun Çanakkale’de bulunduğunu bunun da önemli bir kısmını Yahudiler’in oluşturduğunu ifade etti. Mustafa Kulu, Çanakkale Savaşları sırasında kentte yoğun bir iç ve dış göç yaşandığını belirterek gayrimüslim nüfusun giderek azaldığını da sözlerine ekledi.
Panel Yrd. Doç. Dr. Ali Sönmez tarafından panelistlere plaket takdiminin ardından son buldu. Panele üniversite yöneticileri, akademisyenler, öğrenciler ve yurttaşlar katıldı.
