Time dergisi, İsrailli avukat ve Dünya Ortadoğu Dostları Örgütü kurucusu Gidon Bromberg için “Sadece çevre kahramanı değil aynı zamanda barışın da kahramanı” diyor
1990’lı yılların başlarında İsrailli genç avukat Gidon Bromberg, uluslararası çevre hukuku master tezinde, çevreyi, barış için kullanılabilir bir araç olarak nitelendirdi. Bugün ise Bromberg, Filistinli ve Ürdünlü idarecilerle ortaklaşa yönettiği ‘Dünya Ortadoğu Dostları Örgütü’ (Friends of the Earth Middle East, FOEME) ile çevreyi ve Ortadoğu’daki barış umutlarını pekiştiriyor. Gidon Bromberg ve çalışma arkadaşları 2008’in Çevre Kahramanları başlığıyla Time Dergisi’ne çıktı. Ürdün vadisinde bulunan Jericho şehrine 10 dakikalık uzaklıkta olan ve Filistin Özerk Yönetimi’ne bağlı bölgede FOEME’nin inşa ettiği üç büyük eğitim merkezi var. Bunlardan birinde insanları eğitmek ve çok kurak olan Ortadoğu’daki su durumunu geliştirmek üzere kurulan Auja Çevre Bilim Merkezi yer alıyor.
BOŞ AKAN MUSLUKLAR
Her sene Galilee Denizi’nin su seviyesi düşse de İsrail halkı için yeterli olurken, bazı günlerde Filistinlilerin musluklarından su akmıyordu. Arap ve Bedevi olmak üzere yaklaşık 5.000 kişinin yaşadığı Auja kasabasında insanlar yaklaşık birkaç mil uzaklıktaki Auja Kaynağı’na güveniyor. Ancak son yıllarda, kaynak kuruduğundan köylülerin geçinmek için tarım ürünlerine güvenmeleri imkânsız hale geldi. Auja halkı İsraillilerin yakınındaki kuyuları kazarak kaynağı besleyen yeraltı sularını çalmakla suçluyor. İsrailliler ise suyun azalmasında yedi yıldır süren kuraklığı suçluyor. Bromberg organizasyonu ve idarecileri ise kimseyi suçlamıyorlar ve oradaki halka toprağı nasıl işleyeceklerini ve nasıl verim alabileceklerini öğretiyorlar.
Auja Çevre Bilim Merkezi, köylülere suyu en verimli nasıl kullanabileceklerini öğretiyor. Projenin etkilerinin tüm bölgeyi etkileyeceğini ve diğer köylerde yaşayanların da eski teknolojik sistemlerini değiştireceklerini ümit ediyorlar.
Ecocenter yaklaşık 30 kişinin yaşadığı temiz bir misafir evi. Misafir evinden gelen pis su buradaki tanklarda işlenerek bahçeye temiz su olarak veriliyor. Bu bahçelerde ağır toprak ve toz bulutuna rağmen olgunlaşan sebzeler bir ay içinde toplanmaya hazır hale gelebiliyorlar. Bu merkezde yerel ve bölgesel su ve onu koruma eğitim faaliyetlerinin yanı sıra Auja personelinin isteği üzerine geleneksel Arap ve Bedevi yemeklerini pişirme kursları ve Bedevi Debka dans kursları da veriliyor.
ÜÇ YÖNLÜ EĞİTİM MERKEZİ
Filistin Yönetimi’nde eğitim amaçlı kurulan ilk merkez olan Auja, 1970’lerde İsrail Topraklarını Koruma Cemiyeti (Society for the Protection of Nature in Israel) tarafından inşa edilen tarım okullarını örnek aldı.
Nisan ayı içinde Filistin Özerk Yönetimi (FÖY), İsrail’in ABD Başkonsolosu Daniel Rubenstein Auja’da yapılan çalışmalardan dolayı FÖY’ü tebrik etti. Amerikan hükümeti, USAID aracılığı ile başlatılan yeni yol çalışmalarıyla birlikte Auja’daki su borularının inşa edilmesinde FOEME’ye destek verdi.
Auja İsrail’deki Kibutz Ein Gedi ve Ürdün’deki Sheikh Hüssein merkezi ile düzenli olarak toplantılar düzenliyor. Ürdün hükümeti ayrıca FOEME’ye çalışmaları için yüzlerce dönümlük arazi ve 25 bin ağaç sağladı.
HUZURLU SU
Düşmanların birbirlerini idare etmeleri çok kolay bir şey değil. Bromberg’in deyimiyle “Çalıştığımız her yerde; FÖY, İsrail, Ürdün’de her zaman işbirliğine karşı gelen insanlar oluyor. Personelimiz genellikle kınamalar ile karşılaşıyor, bazen de mahkûm edilebiliyorlar. Suyu Filistinlilerle paylaştığım için vatan haini olmakla da suçlandım. Hepimiz, yardımcı idareciler ve bu gemide olan herkes, bu ithamla yüzleştik” dedi. “Sonuçta önemli olan mahkûmiyetin altından nasıl kalkabileceğimizdir” diye açıklıyor Bromberg. “Tekrar ve tekrar, biz FOEME olarak insanları güçlendirip kendilerini nasıl savunacakları ile ilgili bir program tasarladık. Onlara barış ağını genişletmek için (eleştirilere) karşı nasıl ayakta duracaklarını öğretiyoruz” diyen Gidon Bromberg, İsrailli olmakla gurur duyuyor. Bromberg, “Okul çağındaki çocukları buraya gece konaklamaları için getirip, onlarla uzun yürüyüşler yapıp, onlara çevreyi tanıtarak, doğayı nasıl koruyacaklarını öğretiyoruz. Buradan aldıkları eğitimi uygulamalarını sağlıyoruz. Bu İsrail’in tarım okullarının modelidir” diyor.
Uzun bir yürüyüş yaparak Bromberg misafirlerini taşlı çöl yolundan alıp Auja Kaynağı’ndaki keşfedilmemiş pınar başına götürdü. Bu yolculukta bir İsrailli, bir Kanadalı, bir Amerikalı ve bir de Filistinli vardı. Aralarında hiçbir engel, koruma ve şüphe yoktu. Sadece arkadaş olmak ve su sayesinde barışı sağlamak için derin bir arzu vardı.
Kaynak: Israel21c.org
