Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun İran’ın nükleer çalışmaları ile ilgili raporu İran’ın atom bombasına düşünüldüğünden daha yakın olduğunu ortaya koydu. İran, Enerji Kurumu’nu düşmanca ve ABD’nin politik bir uzantısı gibi davranmakla suçladı. ABD ve İsrail ek yaptırımlar için Rusya ve Çin’i ikna etmeye çalışıyor
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun (International Atomic Energy Agency, UAEK) son yayınladığı raporda İran ve nükleer çalışmalarını şiddetle kınadı.
UAEK cuma günü Viyana’da 35 devlete gösterdiği uydu resimlerinde İran’ın açıkça ‘gizli bir nükleer silah çalışması’ içinde olduğunu bildirdi. İran’ın UAEK ile ilgili elçisi ise sunumdaki iddiaları reddederek bunların ABD ve müttefikleri tarafından uydurulduğunu belirtti.
UAEK İran’ın barışçıl amaçlar şemsiyesi altında nükleer silah geliştirmekte olduğunu iddia etti. Bilindiği gibi BM yaptırımları altında olan İran, uranyum zenginleştirme faaliyetlerine ara vermeden nükleer yakıt ve başlık malzemesi üretmeye devam etmekte. Uluslararası camia ise zenginleştirilmiş uranyumun atom bombası haline gelmesinden çekiniyor. İran ise tüm bu suçlama ve iddiaları reddediyor.
İran: “UAEK ABD’nin piyonu olmuş”
İran Parlamentosu pazar günü hükümete yaptığı çağrıda UAEK ile ülkesinin işbirliği durumunun gözden geçirilmesini talep etti. Parlamento Sözcüsü Ali Larijani UAEK raporundan sonra yaptığı açıklamada, Birleşmiş Milletler’e bağlı Nükleer Gözetleme Heyeti ile ülkesinin işbirliği planını gözden geçirmesi çağrısında bulundu. UAEK sunduğu raporda İran’ın nükleer patlayıcılar üzerinde çalıştığını ve test yaptığını belirtmişti.
Tahran raporu dengesiz ve politik gördüğünden sistematik olarak reddediyor. Larijani UAEK’nın ABD ve müttefiklerinin politik bir piyonu haline geldiğini ve raporun sertlik tonunun ciddi bir şekilde gözden geçirilmesi gerektiğini ifade etti.
Larijani gazetecilere yaptığı açıklamada parlamentonun artık Enerji Kurumu ile işbirliği konusunu değerlendirmesi gerektiğini çünkü olumlu veya olumsuz yaklaşımın sonuç olarak bir değişiklik ifade etmediğini belirtti. Parlamentoda kurulan özel bir heyet ajans ile ilişkilerin neden gerilediğini araştıracak.
Clinton: “İran’dan dürüst bir cevap bekliyoruz”
ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, cuma günü yaptığı açıklamada İran’ın UAEK raporuna tepki göstermemesi gerektiğini belirtti. Clinton “İran nükleer programı ile ilgili olarak uzun ve aldatmalarla dolu bir geçmişe sahip. Artık İran’ın bu konuda ciddi ve dürüst bir cevap vermesini bekliyoruz. ABD müttefiklerine danışarak İran üzerindeki baskıların nasıl arttırılabileceğini görüşecektir” dedi.
Obama: “Nükleer İran ABD için de bir tehdit”
Batılı diplomatlar 17-18 Kasım’da gerçekleşecek UAEK toplantısı sonrasında İran’a karşı 35 ülkenin baskısının daha açık olacağını umut ediyor. ABD Başkanı Barack Obama pazar günü yaptığı açıklamada İran’a karşı alınacak tavır için Moskova ile beraber çalıştıklarını belirtti.
ABD’nin Hawaii eyaletinde gerçekleşen Asya Pasifik Ekonomi Zirvesi’nde konuşan Obama, İran’ın sadece bölge için değil, ABD için de bir tehdit olduğunu belirtti. İran’ın atom bombası elde etmemesi için bu ülkeye ek yaptırımlar uygulanması konusunda diğer ülkelerle görüşeceğini belirten Obama, Çin ve Rusya’nın karşı çıktığı ekonomik yaptırımların İran’a büyük acı verdiğini de söyledi. ABD Başkanı askeri harekât konusuna açıkça değinmese de “Hiçbir seçeneği masadan kaldırmıyoruz” dedi.
Cumartesi günü Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev ve Çin Devlet Başkanı Hu Cintao ile bir araya gelen Obama, İran’a karşı ek yaptırımlar konusunda fikirlerini paylaştığını ve iki ülke başkanının İran’ın neden nükleer silaha sahip olmaması gerektiğini anladıklarını belirtti. Ancak iki liderden henüz İran’a ek yaptırımlar uygulanmasına onay gelmedi.
Netanyahu: “İran nükleer bombaya tahmin edilenden daha yakın”
Pazar günü kabine toplantısında UAEK raporu ile ilgili bir açıklama yapan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran’ın nükleer bir bomba yapmaya düşünülenden çok daha yakın olduğunu söyledi. Raporun İran’ın sistematik olarak nükleer silah geliştirdiğinin kanıtı olduğunu belirten Netanyahu, uluslararası toplumu İran’ın, dünya barışını tehlikeye atacak nükleer silahlanma yolundaki yarışını durdurmaya davet etti. “Uluslararası diplomatik çabalar İran’ı nükleer hırsından vazgeçiremedi” diyen Başbakan, UAEK raporunun sadece kanıtlanabilir delilleri içerdiğine dikkat çekti. Netanyahu, “Ancak gerçekte, raporda söylenenden daha fazlasının var olduğunu görebiliyoruz” dedi.
