ADL, Kont Esterhazy’i unutmadı

ADL’in Jan Karski adına1987’de tahsis ettiği ‘Courage to Care Award’ payesi Holokost yıllarında Yahudi yaşamı kurtaranlara verilmekte. ADL’in New York’ta 3 Kasım günü gerçekleşen 2011 yılı toplantısında bu ödül Janos Esterhazy’nin torunu Giovanni Malfatti’ye sunuldu. Kendisi de bir Holokost kurtulanı olan ve Polonyalı dadısı sayesinde hayatta kalan ADL Ulusal Müdürü Abraham H. Foxman, yaptığı konuşmada hayat kurtarmanın önemini vurguladı.

1901 yılında Avusturya-Macaristan’da aristokrat bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Janos Esterhazy, 1930’lu yıllarda siyasette etkin oldu; Macar Ulusal Birliği Ligi’nin, Çekoslovakya Hıristiyan Sosyalist Partisi’nin başkanlığını yaptı, Prag Parlamentosu’nun bir üyesi olarak görev gördü. 1939’da Slovak Parlamentosu’nun tek Macar üyesi olarak, Macaristan’a göç eden çoğunluğu Yahudi Polonyalı göçmenlerin yerleştirilmelerinde etkin oldu. Slovakya Yahudilerinin kamplara gönderilmesine ilişkin 63 kişilik parlamentoda yapılan oylamada, sevke karşı oy kullanan tek parlamenter oydu. Oylama sonrasında Yahudilerin Macaristan’a kaçmalarına yardımcı oldu. 2010 yılında Yad Vaşem Holokost Araştırma Merkezi, Esterhazy’nin yaşam kurtarma çabalarını kabul etti ve şükranlarını ifade etti.

Torun Giovanni onurlandırma töreninde yaptığı konuşmada; “Başkaları yapmazken doğru şeyi yapan cesur atamızın öyküsünü annem bana anlattı, ben de çocuklarıma anlatacağım. Sadece Holokost trajedisini değil, aynı zamanda o dönemde olan iyi şeyleri de anımsamalıyız” dedi.

Adına bir ödül tahsis edilen Uluslararası Dürüst Jan Karski, Polonyalı bir diplomat olup, Batı’nın dikkatini Hitler’in Nihai Kararı’na çekmeye çalışan, Nazilerin her gün binlerce Yahudi’yi yok etmekte olduğu konusunda ittifak ülkelerini bilgilendiren cesur bir kişiydi.

Daha önce Jan Karski cesaret ödülüne layık görülen kişiler arasında Selahattin Ülkümen de bulunuyor.