Hollandalı politikacılar, II. Dünya Savaşı sırasında Yahudilere karşı yapılanlara pasif kalınmasından dolayı özür dilenmesini istedi
II. Dünya Savaşı sonrası Yahudilere tazminat ödendiğine dair yazılmış olan bir kitaba istinaden aşırı sağcı Hürriyet Partisi’nin Başkanı Geert Wilders, Hollanda Başbakanı Mark Rutte’ye yolladığı mektupta, Hollanda eski hükümetinin Yahudilerden özür dilemesi gerektiğini söyledi. Hükümet sözcüsü Chris Breedveld de hükümetin bu konuyu ciddi bir şekilde incelediğini açıkladı.
Sağlık eski bakanı ve aynı zamanda 1990 yılında Yahudilerle tazminat konusunda pazarlık yapmış olan Els Borst, İsrailli yazar Manfred Gerstenfeld’in “Hollanda’yı yargılamak” adlı kitabı ile ilgili bir söyleşide sürgündeki hükümet, Nazi kamplarındakiler Katolik veya Protestan olsaydı Hollanda’nın daha aktif ve sert bir tavır içinde bulunacağı konusunda eleştirdi. “Savaş sırasında başbakan olan Pieter Sjoerds Gerbrandy ve bugünkü Kraliçe Beatrix’in anneannesi Kraliçe Wilhelmina sürgünde bulunduğu Londra’dan Hollanda halkına seslenip Yahudileri korumaları gerektiğini söylemeleri gerekirdi,” dedi. Borst, “O zamanki hükümetin Hollandalı Yahudileri değişik bir grup olarak gördükleri anlaşılıyor: gerçek Hollandalı vatandaşlar ve Yahudi Hollandalı vatandaşlar” dedi. Hürriyet Partisi Lideri Wielders ise bu yorumlardan dolayı şok geçirdiğini söyledi ve “eski hükümetin en azından özür dilemesi gerekir,” dedi.
1990 yılında Yahudilere ödenmiş olan tazminat pazarlıklarında rol almış olan Ekonomi eski Bakanı Gerrit Zalm da resmi bir af dileme taraftarı. “Eğer Hollanda’da bir Yahudi derneği özür konusunu açarsa ben onları desteklerim,” şeklinde konuştu.
Hollanda hükümeti 2000 yılında Yahudilere 180 milyon dolar tazminat ödedi ve daha sonrasında Başbakan Wim Kok savaş sonrasında Hollanda’nın Yahudilere kötü davranmalarından dolayı üzgün olduğunu ifade etti. İsrail Enformasyon ve Arşivleme Merkezi Başkanı Ronny Naftaniel, AP haber ajansına yaptığı açıklamada, “Yahudiler genel olarak sürgündeki Hollanda hükümetinin pasif davranmış olmalarından dolayı özür dilemelerini isterler. Eski kraliçe Wilhelmina Yahudilerin çektiği acılar ile ilgili hiçbir şey söylemedi, 5 senede 5 kez radyo programına katıldı ancak sadece 5 cümle söyledi,” dedi.
II. Dünya Savaşı sırasında Almanlar Hollanda’daki Nazi partisine çok güvendiler. Nitekim Hollandalı Yahudilerin yüzde 85’i Almanya’ya ölüme gönderildi. Savaş sonrasında, Anne Frank’ın Hollandalı bir aile tarafından iki sene korunması ve saklandığı dönemi anlatan günlüğünün ortaya çıkmasıyla Hollandalılar uzun bir süre Yahudilileri koruyan bir toplum olarak bilindi. Sürgün sırasında mallarına ve banka hesaplarına el konulan Yahudilerin bunları ortaya çıkarması ve haklarını talep etmeleri üzerine ise bu imajları ortadan kalktı. Savaş sırasında iki sene Amsterdam’da saklanmış olan Gerstenfeld şu anda özür konusunun gündemde olmasına şaşırıyor. Gerstenfeld, “sürgündeki Hollanda hükümeti Yahudilerle ilgilenmedi, kimse bunu duymak istemedi,” dedi. 1940 yılında Alman kuşatması öncesinde Hollanda’da 140 bin Yahudi yaşıyordu. Ancak Hollanda Yahudi nüfusunun 100 bini Nazi kamplarında öldürüldü. Şu anda ise 17 milyon nüfusu olan Hollanda’da sadece 30 bin Yahudi yaşıyor.
