Şabat Şekalim

‘Artık’, yani iki Adar ayı olan yıllarda, Şabat Şekalim, Roş Hodeş VeAdar’dan önceki Şabat’tır.

Şabat Şekalim’de, Şemot Kitabı- Ki Tisa Peraşasından 30:11-16 bölümleri okunur.

Bu bölümde Mısır’dan çıkmış olan Yahudiler’in nüfus sayımından bahsedilir. Tora, burada ve başka yerlerde de, Yahudiler’in bilinen şekilde kişi başı sayılmalarını yasaklar. Onun yerine, kişiler, her birinin bağışladıkları öğelerle sayılırlar. Buradaki nüfus sayımında katkıda bulunulan öğe, ‘yarım şekel’dir. 20 yaşını geçmiş her kişi  yarım şekel bağışlayacak, bu şekilde nüfus sayımı gerçekleşecektir.

Nüfus sayımı 1 Nissan’da yapılacağı için, bundan tam 1 ay önce, herkesin yarım şekel getirmesi gerektiği, Adar ayının başında, halka ilan edilir.

Bu şekilde toplanan şekalim (şekeller), Mişkan’ın (çölde kurulan geçici Tapınak, toplanma çadırı) bakım, onarım ve orada yerine getirilen kobranlar ve hizmetler için kullanılır.

Şabat Şekalim’in anlattıkları

1- “Ne zengin olan, bu yarım şekelden fazlasını, ne de fakir olan (bu miktardan) eksiğini verebilir.” (Şemot 30:15)

Zenginin de fakirin de aynı miktarda katkıda bulunması, Tanrı’nın gözünde zenginin de fakirin de aynı değeri taşıdığını simgeler.

2-Her insanın karakteri, aklı, becerileri, hassasiyeti farklıdır. Ama her insan, Tanrı’ya inancı, imanı bakımından eşittir. Bu bakımdandır ki, Mişkan’ın farklı bölümlerinin yapımı için, herkes kendi bütçesi doğrultusunda katkıda bulunurken, Mişkan’ın temelini oluşturacak ‘gümüş’ söz konusu olduğunda, herkesin ‘eşit’ miktarda iştiraki istenmiştir.

3-Neden tam değil, yarım şekel? Çünkühiçbir insan tek başına, kendi başına ‘tam’ olamaz. İsrailoğulları, ancak bireysellikten çıkıp birbiriyle birleşip bir bütün haline geldikleri zaman güçlü olabilirler. Bunun akabinde, daha büyük bir yoğunlukla dua etmeye, Tora öğrenimine daha fazla zaman ayırmaya, Şabat ve kaşerut kurallarına daha fazla dikkat etmeye, nefsini daha fazla kontrol etmeye, dedikodudan daha fazla uzak durmaya, insanlara daha fazla iyilik ve sabırla yaklaşmaya niyet edildiği zaman, insan sadece bireysel olarak kendisini yükseltmekle kalmaz. Bu şekilde davranıldığında, terazi; bütün halkı ve nihayetinde tüm dünya lehine çevrilmiş olur.

Buna benzer şekilde, tek başına dua etmek yerine, yeterli sayı sağlayıp, bir topluluk oluşturup ‘minyan’ ile dua edilmesi, o toplulukta erdemlerin birleşmesini, daha yüksek bir seviyeye ulaşılmasını, bu şekilde duaların daha rahat kabul olunmasını sağlar.

4-“Sayımdan geçen herkes şunu vermelidir.”(Şemot-30:13)

Midraş’a göre, Tanrı, “Onursal Taht’ının altından ateşten bir sikke” çıkarıp Moşe’ye göstermiş ve ona “halk işte şunu vermelidir” demiştir.

Neden ateş? Kişi küçük bir hayırseverliği bile ateşli bir tutku ve coşkuyla yerine getirdiği zaman, ruhundan bir parçasını veriyormus gibi sayılır, bu şekilde ruhu için de kefaret sağlamış olur. (Kotzk Rabisi)

Para, ateş gibidir. Nasıl kullanıldığına bağlı olarak, ateş gibi yok edip yıkabilir veya aydınlatıp ısıtabilir. ( Lizensk’li Rabi Elimelech)

5- “Herkes şunu vermelidir.” (Şemot-30:13)

“Venatenu- vermelidir”- İbranice’de okunuşu önden ve arkadan aynı olan bir kelimedir. Bu da bize, verilen her şeyin,  bir gün veren kişiye geri geleceğini, onu zenginleştireceğini hatırlatır. Vermek, ruhu geliştirir, dünyayı daha geniş ve daha anlamlı hale getirir. Ayrıca Tanrı’nın nimetlerinin kişinin hem kendisi, hem de tüm halkı üzerine gelmesini sağlar.

6-Şekalim bölümünün okunması, yaklaşan Purim Bayramı ile yakından ilgilidir. Talmud’a göre, Aman’ın İsrailoğulları’nı ortadan kaldırma planları, mahatsit aşekel-yarım şekel mitzvası sayesinde geri tepmiştir. Şekalim toplandıktan yıllarca sonra Aman, Yahudiler’i yok etmek için Kral Ahaşveroş’a büyük miktarda ‘gümüş’ teklif ettiğinde, her bir Yahudi’nin; Mişkan’ın yapımı ve bakımı için, eşit olarak katkıda bulunduğu yarım’ gümüş’ şekeller sayesinde; Yahudiler kurtulmuş; Aman ve ailesi ise yok olmuştur.

Önemli Not:  Yazıda kısa bir özet olarak verilmiş olan bilgiler, okuyucuya konu hakkında fikir vermek amacıyla El Gid Para El Pratikante (Gözlem), Şemot (Gözlem), Torah for Your Table, Megilat Ester (Gözlem) kitaplarından, www.ou.org, www.chabad.org, myjewishlearning.com, www.jewfaq.org, www.akhlah.com, sitelerinden derlenerek hazırlanmıştır. Cemaatlerin farklı gelenekleri ve uygulamaları olabildiği için özel günler ve uygulamalar hakkında en doğru ve detaylı bilgiler için, cemaatin kendi Rabi’lerine başvurması gerekir.