Şabat, Yahudilerin hayatındaki en önemli, en kutsal, en özel gündür. Her biri özel olan bu Şabat günlerinin bazılarından, o günlerde okunan ek Tora bölümleri nedeniyle bilhassa söz etmek gerekir. Bu farklı Şabat günlerinin en önemlileri ‘Arba Peraşiyot-Dört Peraşa’ olarak adlandırılan gruptur.
Bu dört Şabat neden daha ‘Özel’?
Normal Şabat sabah duası sırasında, haftanın peraşası (o haftaya ait olan Tora bölümü), yedi parça halinde okunur. Teva’ya çağrılan yedi Ole (Aliya, Tora okumak insanın ruhunu yükselttiği için), ilgili bölümler okunmadan önce ve okunduktan sonra Tora berahalarını söyler. Daha sonra ‘Maftir’ kısmı okunur.
Normal Şabat duası sırasında, Maftir, o haftanın peraşasının sonundaki kısa bir bölümün tekrarından oluşur. Maftir’e çağrılan kişi, bu kısa Tora bölümü okunmadan önce ve okunduktan sonra gerekli berahaları söyler. Daha sonra, bunlara ek olarak; Peygamberler Kitabı’ndan haftanın peraşasına ait olan Aftara okunmadan önce ve okunduktan sonra da gerekli berahaları söyler.
Bayramlarda, Roş Hodeş’te (yeni ayın başlangıcı), Hanuka, Purim veya bunlara denk gelen Şabat günlerinde, Maftir farklı bir boyut kazanır. Çünkü bu günlerde, o bayrama, Roş Hodeş’e veya özel güne ait olan, başka bir Tora bölümü ek olarak okunur. Dolayısıyla o günlerde bir Tora daha çıkarılır.
Dört Özel Şabat vardır ki, ne bir bayrama, ne Roş Hodeş’e, ne Hanuka, ne Purim’e denk gelmeseler de, bu günlerde yine de iki Tora bölümü okunur. Eğer bu ‘Dört Özel Şabat’tan biri, olur da Roş Hodeş’e denk gelirse, bu sefer üç Tora çıkarılıp, üç Tora bölümü okunur.
Roş Hodeş Adar’dan önce veya tam Roş Hodeş Adar’da başlayan bu dörtlü seri, Pesah Bayramı’na hazırlık yolunda, Nissan ayının başlarına kadar uzanır.
Şabat Şekalim, Şabat Zahor, Şabat Para, Şabat Ahodeş’te, yedi Ole çağrılarak o haftanın peraşası okunur. Maftir ise, başka bir Tora bölümünden, o özel Şabat’a ait olan kısımdan oluşur. Peygamberler Kitabı’ndan okunan Aftara da yine o haftaya aittir.
Dört Özel Şabat 5772-2012
Şabat Şekalim: 18 Şubat Cumartesi
Şabat Zahor: 3 Mart Cumartesi
Şabat Para: 17 Mart Cumartesi
Şabat Ahodeş: 24 Mart Cumartesi
Önemli Not: Yazıda kısa bir özet olarak verilmiş olan bilgiler okuyucuya konu hakkında fikir vermek amacıyla El Gid Para El Pratikante (Gözlem), Şemot (Gözlem), Torah for Your Table, Megilat Ester (Gözlem) kitaplarından, www.ou.org, www.chabad.org, myjewishlearning.com, www.jewfaq.org, www.akhlah.com sitelerinden derlenerek hazırlanmıştır. Cemaatlerin farklı gelenekleri ve uygulamaları olabildiği için özel günler ve uygulamalar hakkında en doğru ve detaylı bilgiler için, cemaatin kendi Rabi’lerine başvurması gerekir.
