Purim ve arkasındaki felsefe

Kavram
8 Mart 2012 Perşembe

Halkın morali daha bozuk olamazdı, Kudüs’teki kutsal tapınak yıkılmış, ülkeleri işgal edilmiş ve halk  ülkelerinden uzakta gurbet ellerde yaşamaya mahkûm edilmişti.

Tevrat’ta vaat edilen ‘Bir gün seni gurbet ellerden kurtaracağım’ sözü de daha gerçekleşmemişti.

Dahası ve en kötüsü halk kendi geleneklerini terk etmekte ve Babil kültürünün materyalizm ve hedonizm dolu dünyasının evrenin tek gerçeği olduğuna inanmak üzere idi.

Bütün bu olumsuz şartlar içinde zamanın en güçlü imparatorluğunun ikinci en güçlü siyasi mevkiine antisemit Aman adlı adam seçilmişti.

Aman göreve gelir gelmez bu ‘Yahudi Problemi’ni çözmek için şeytani planlar yapmaya başlamıştı.

Aman, kadın erkek çocuk tüm Yahudileri yok edeceği günü bile kararlaştırmış ve Kral Ahaşveroş’a onaylatmıştı.

Neredeyse plan başarılı olacaktı ki Mordehay ve Ester adlı iki kişi bu gidişatın değişmesine neden olur.

Aynı zamanda Kral’ın yardımcısı olan Mordehay yaklaşmakta olan tehlikenin farkına varır ve  Yahudi halkına  Babil kültüründen vazgeçip  Tevrat’ın kanunlarına uygun bir hayat yaşamalarını tavsiye eder.

Ardından Mordehay, Kral’ın karısı olan yeğenini çağırarak ondan Kral  Ahaşveroş’a gitmesini ve Kral’ın onaylanan bu kanundan vazgeçmesi için onu ikna etmesini ister.

Ester önce korkar. Hangi güç Kral’a verdiği bir karardan vazgeçmesini sağlayabilirdi? Ayıca Kral çağırılmadan huzuruna çıkan birini kim olursa olsun idam edebilirdi.

Ama Ester cesaretini toplar ve Kral’a çağrılmadan gitmeye karar verir ve Yahudi halkına şöyle der; “Benim için dua edin, üç gün oruç tutup Kral’ın huzuruna çıkacağım. Siz de benle birlikte oruç tutun.”

Üç gün orucun ardından Ester Kral’ın huzuruna çıkar, Megila’da anlatılan olaylar birbiri ardına olur. Aman’ın Mordehay’ı astırmayı planladığı dara ağacında kendisi asılır ve Kral ikinci bir kanun yayınlayarak Aman’a bağlı tüm askerlerin yok edilmesini sağlar.

Aman tam da Yahudileri yok etmeyi planladığı tarihte (Purim)  askerleri ile yok edilir.

Purim anlatısında Mordehay ve Ester  aslında birer sembol olarak da görülebilir.

Eski ermiş hahamlar Mordehay için zamanının Musa Peygamberi sıfatını kullanır.

Dolayısı ile Purim anlatısında Mordehay Tevrat’ı ve kanunlarını, Ester ise bu kanunların daim olması için kendini bile feda edecek Yahudi halkını temsil eder.

Ester’in başlangıçtaki korkusu ve çekincesi her insanda olan doğal bir tepkidir.

Modehay’ın ısrarı sonucu Ester’in ölümü göze alarak bu görevi kabul etmesi ise aslında hepimizin içinde Tanrı sevgisi olduğunu ama bunu ortaya çıkarmak için bir öğretiye Tevrat’a ihtiyacımız olduğunu anlatır.

Nasıl toprak altındaki bir cevheri çıkarmak için bilgi ve çalışma gerekiyorsa, insanın içindeki Tanrı sevgisini ortaya çıkartmak için Tevrat ve çalışma gerekir.