Lag Ba´OMER

Pesah ile Şavuot arasındaki 49 günlük Omer dönemi, tarihte Yahudi halkı için çok üzücü olaylara sahne oldu. Bu dönemde Rabbi Akiva’nın 24.000 öğrencisini öldüren salgın hastalık, Omer’in 33.günü mucizevi şekilde ortadan kalkınca, bu gün, İyar ayının 18.günü, Lag Ba’Omer (Omer sayımının otuz üçüncü günü) kutlanmaya başlandı. Bu yıl, Lag Ba’Omer, 10 Mayıs Perşembe günü kutlanıyor.

Nazlı DOENYAS Kavram
10 Mayıs 2012 Perşembe

Omer dönemi gerçekleşen üzücü olaylar

Tam bu tarihlerde, Yahudi halkına derinden zarar veren olayların gerçekleşmesi, bu dönemin dikkat edilmesi gereken günler olduğuna işaret eder.

1) Tarihteki en büyük Tora bilginlerinden Rabbi Akiva’nın 12.000 çift (24.000) öğrencisi, birbirlerine gereken saygıyı göstermemelerinden dolayı, Tanrı tarafından yollanan bir salgın sonucu hayatlarını kaybetti (Talmud Yevamot 62b). Bu şekilde, bugünlere kadar gelebilecek engin bir Tora bilgisi yok olur.

2) Romalılar ve daha sonra Haçlılar Döneminde yapılan Yahudi katliamları, bu dönemde gerçekti.

3) İmparator Hadrian zamanında, Romalıları topraklarından çıkarmak için Bar Kohba yönetiminde yapılan isyanlar, başarısızlıkla sonuçlandı; binlerce Yahudi hayatını kaybetti.

4) Bar Kohba’nın beklenen Maşiah-kurtarıcı olmadığı görüldü. Bu şekilde dünya üzerindeki acı, ıstırap, keder ve çilenin sonunun geldiği, barış, dürüstlük, adalet ve Tanrı inancının tüm dünyayı saracağı çağın gelmiş olduğu ümidi de suya düştü.

Bunlar, hep bu dönemde gerçekleşen ve Yahudi tarihini derinden yaralayan üzücü olaylardır.

49 gece boyunca her gece, tek tek yapılan Omer sayımı-Sefira dönemi, karanlık ve negatif enerji içeren günler olduğu için, bugünlerde evlilik olmaz, daha dindar olan kesim buna ek olarak saçını kesmeyip traş olmaz ve müzik dinlemez. Ancak öğrencileri öldüren salgın hastalığın 33.günde birdenbire durması ile Lag Ba’Omer gününden itibaren yas uygulamaları sona erer.

 

Lag Ba’Omer’de gerçekleşen mutlu olaylar

Bu mutlu olaylar ile ilgili birçok yorum ve inanış vardır. Bunlardan bazıları:

1) Rabbi Akiva’nın 24.000 öğrencisini vuran salgından dolayı olan ölümler bu günden başlayarak sona erdi.

2) Rabbi Akiva, öğretilerini aktarmak için beş yeni öğrencinin eğitimine bu gün başladı: Rabbi Meir, Rabbi Yehuda ben İllai, Rabbi Yosi, Rabbi Şimon Bar Yohay (Raşbi) ve Rabbi Elazar ben Şamoah. Bugün bilinen bütün sözlü Tora öğretileri, bu beş öğrenci sayesinde günümüze kadar gelir.

3)  Lag Ba’Omer (33.gün), yani Omer’in beşinci haftasının beşinci günü Kabala’ya göre, ‘almak, teslim almak’ için çok elverişli bir gündür. Bir yükseliş günüdür. Bu gün, ruhlarımız sevinç ve şarkılarla yükselişe geçer. Zorluk ve şiddetin gücü, bugün etkisiz durumdadır. Bugün, sadece geçmişteki bu çok önemli olaylar değil, günümüzde de bizi aydınlatmaya devam eden, canlı ve güçlü Kabala’ya sahip olmamız da kutlanır. Bugün, Kabala’yı Rabbi Akiva’dan ‘teslim alan’ Rabbi Şimon’un sevincini içimizde yaşarız. Bunun yanında kendimiz için de seviniriz. Çünkü ruhlarımız, Tora’ya uygun davranıp mitzvaları yerine getirerek buna açık olduğu sürece, biz de Kabalist aktarım zincirindeki yerlerimizi alabiliriz.

4) Raşbi’nin ölümü LagBa’Omer’de gerçekleşti. Rabbi Şimon, ölüm gününde kendisi için yas tutulmamasını, mutlu olunmasını, bu günün, kendisi için yom hilula- ruhunun yükseliş günü olarak kutlanmasını vasiyet etti.

5) Rabbi Şimon’un ölüm gününde göklerden bir ses (Bat Kol), o gün için “yom simhato-Onun mutlu günü” ifadesini kullandı.

6) Raşbi, ölmeden önce öğrencilerine, Tora’nın yorumlarını içeren Zohar’ı aktardı. Bu, başlı başına bir mutluluk kaynağıdır. Raşbi, aktarması bitmeden o günün sona ermeyeceğini söyledi, gerçekten de güneş, Raşbi’nin anlatacakları bitene kadar batmadı.

7) Lag Ba’Omer’de, Şimon Bar Yohay’ın ardında, onun öğretilerini tam olarak, harfiyen aktarabilecek oğlu Rabi Elazar’ı bırakmasından dolayı duyulan mutluluk yaşanır.

8) Yahudiler Mısır’dan çıkıp İsrail topraklarına gelene kadar çölde yaşadıkları süre boyunca Tanrı tarafından göklerden gönderilen mucize yiyecek ‘man’, ilk defa bir Lag Ba’Omer günü yağmaya başladı.

 9) Şimon Bar Yohay’ın, Moşe Peygamberin ruhunun bir kıvılcımını, bir parçasını taşıdığına inanılır. Tanrı, Moşe Peygamber’in İsrail topraklarına girmesine izin vermemesine rağmen, onun ruhunun bir parçasını taşıyan Şimon Bar Yohay’a, İsrail topraklarında gömülme ayrıcalığı verildi. Bu, mutlu bir olaydır.

 

Lag Ba’Omer’de ne yapılır?

1.Mutluluk-Rabbi Akiva’nın öğrencileri arasındaki ölümlerin, bu günde durmasından ve diğer sebeplerden dolayı, Lag Ba’Omer, mutluluğun arttığı bir gündür. Bu gün, bayram günlerinde olduğu gibi Tahanunim (af için yakarış duaları) yapılmaz.

Omer döneminde yasak olan düğün ve benzeri kutlamalar, bu günden itibaren yapılmaya başlanır. Omer döneminde saç ve sakal traşı olmayanlar, 34. günden itibaren traş olmaya başlar.

2.R’Şimon Bar Yohay’ın mezarıni ziyaret etme geleneği-Her yıl Lag Ba’Omer’de Rabbi Şimon’un İsrail-Meron’daki mezarı binlerce kişi tarafından ziyaret edilir, orada şarkılar söylenip dansedilir. Diaspora’da ise, ‘tsadik-dürüst, Tanrı’ya yakın kişi’lerin mezarları ziyaret edilir, tsadaka verilir, bu şekilde Rabbi Şimon’un mutluluğu paylaşılır.

3.Işıl ışıl bir gün-Lag Ba’Omer gecesi dev ateşler yakılır. Sinagoglarda çok sayıda kandil ve ışık yakılır. Dev ateşler, Kabala öğretilerinin gizli ışığını temsil eder, bu ateş, Rabi Şimon’un bu dünyadan ayrıldığı gün, onun evini saran ateşi temsil eder.

4.Erkek çocukların ilk saç kesimi geleneği-Dindar kesimde üç yaşına gelmiş olan ve o güne kadar hiç saçları kesilmemiş olan erkek çocukların ilk saç traşlarını, Lag Ba’Omer’de, bir rabiye yaptırma geleneği vardır. Saçlar, Hassidik geleneklerine göre, kenarlarda favori bırakarak kesilir.

5.Ok ve Yay- Gökkuşağı-Bazı Hassidik geleneklerine göre, Lag Ba’Omer’de, çocukları açık havada gezilere götürüp sembolik olarak ok ve yay kullandırma adeti vardır. Bu da, bir yoruma göre, gökkuşağını sembolize eder. Gökkuşağı, tufandan sonra, Tanrı’nın bir daha bütün yarattıklarını bir tufan tarafından yok etmeyeceğine dair, Nuh Peygamber ile yapmış olduğu anlaşmayı simgeler. (Bereşit 9:12-16)

Bu şekilde ne zaman seçilmiş halkı yoldan çıkacak gibi olsa, o zamanlarda çıkan gökkuşağı, bize Tanrı’nın bu anlaşmasını hatırlatır. R’Şimon o derece tsadik-dürüst bir kişi idi ki, onun liyakatları yüzünden, o yaşadığı sürece, dünyanın bu işarete ihtiyacı olmamıştı ve onun zamanında hiç gökkuşağı görülmemişti. Bütün dünyayı savunup koruyacak güce sahip olan R’Şimon, yaşamı boyunca hep tüm dünya için dua edip merhamet dilemişti.

Halkına bir uyarı niteliğinde olan gökkuşağı, olumsuz bir işaret gibi görülse de; Zohar, Maşiah gelmeden hemen önce, muhteşem parlaklıkta bir gökkuşağının görüleceğini yazar. Bütün diğer gökkuşakları,bu gökkuşağının yanında sönük ve donuk kalacaktır. Bu güçlü ve parlak ışıklar, Maşiah’ın ve kurtuluşun pek yakında olduğunun habercisi olacaktır. (Zohar 1:72b)

6.Sütlü yiyecekler-Bazı Hassidik çevrelerde, Lag Ba’Omer’de sütlü yiyecekler yeme adeti vardır. Kabala yazılarında şarap ve kan, yargıyı, su ve süt ise merhameti sembolize eder. Şavuot’ta sütlü yiyecekler yenmesinin sebeplerinden biri de budur. Şavuot’un spritüel etkisi, kendisini, göklerden Tanrısal merhametin bereketli bir şekilde yağmaya başladığı Lag Ba’Omer’den itibaren göstermeye başlar.

 

Lag Ba’Omer mi, Lag La’Omer mi?

Lag=İbranicede otuz üç sayısı; Ba’Omer = Omer sayımı. Lag Ba’Omer= Omer sayımının otuz üçüncü günü. Araştırmalar, bu iki terimin de doğru olduğunu ve kullanılabileceğini ifade eder. Rabbi Yitzchak Luria ve Sefarad Kabalistleri ‘Lag Ba’Omer’ terimini, Yahudi kanunlarının yazılı olduğu Şulhan Aruh ise, ‘Lag La’Omer’i kullanır. Her ikisi de geçerlidir, alışılagelmiş geleneklere göre hareket edilmesi esastır.

 

Önemli Not: Yazıda kısa bir özet olarak verilen bilgiler okuyucuya bu konular hakkında fikir vermek amacıyla Lag Ba’Omer-Its Observance, Laws and Significance, Sefiros, El Gid Para El Pratikante (Gözlem), kitaplarından ve www.chabad.org, www.jewfaq.org, www.torahtots.com, www.ou.org, www.koshertorah.com,  wwww.meaningfullife.com, www.aish.com sitelerinden derlenerek hazırlanmıştır. Cemaatlerin farklı gelenekleri ve uygulamaları olabildiği için özel günler ve uygulamalar hakkında en doğru ve detaylı bilgiler için, cemaatin kendi Rabi’lerine başvurması gerekir.