Haymi BEHAR
Uzun zamandır heyecanla beklenen Facebook’un halka arzı yatırımcılar açısından hüsranla sonuçlandı. Aylarca öncesinden yapılmaya başlanan spekülasyonlar hissenin 55 dolarları göreceği ve sürekli yükseleceğini öngörüyordu. Finans çevrelerinden birçok uzman sosyal medya balonunun şişmesine söylemleri ile katkıda bulundu.
38 Dolardan piyasa sürülen hisseler on gün sonra neredeyse yüzde 40 değer kaybederek 26 – 29 Dolar bandına oturdu. Bu halka açılmanın en büyük kazananı tabi ki Mark Zuckerberg ve şirketine kuruluşundan beri kaynak sağlayan yatırımcılar.
Teknoloji girişimlerine yatırımları ile tanına KPCB’nin ortağı Mary Meeker Facebook’un halka arzını ‘finansal tsunami’ olarak tanımladı ve hisselerin kısa zamanda yukarı tırmanmayacağını düşündüğünün altını çizdi. Bir milyar üyeye yaklaşan Facebook 2011 yılını dört milyar dolar ciro ile kapattı ve ‘sadece’ 900 milyon dolar net kâr açıkladı. Evet, sadece diyorum çünkü bir milyar arkadaşı olan bir şirket sahip olduğu tüm bu bilgi gücüne rağmen üye başına ortalama yılda sadece bir dolar gibi çok az bir gelir elde etti. Bunlarla birlikte ABD’nin en önemli reklam veren şirketlerinden General Motors’un yıllık on milyon dolarlık Facebook reklam yatırımını durdurma kararını açıklaması sosyal medya devini daha da zora soktu.
Dünyanın en büyük sosyal ağı Google, Apple ve Microsoft gibi teknoloji devleri ile karşılaştırıldığında çok düşük bir gelir üretti. Bunun temelde birkaç nedeni var: Birincisi insanlar Facebook’a sosyalleşmek için giriyorlar bir şey satın almak için değil. Dolayısıyla reklamlarla çok tahmin edildiği kadar etkileşime girmiyorlar. İkincisi ise Facebook’a bağlananların neredeyse yarıya yakını bunu mobil cihazlardan yapıyorlar ve şirketin henüz mobil cihazlar için geliştirdiği bir etkili bir reklam modeli yok. Tabi ki tüm bunlar dünyanın en büyük sosyal medya ağı için her şeyin sonu değil; Facebook yaratıcı gelir modelleri ile orta vadede kendini büyük internet oyuncuları arasında kalıcı kılabilir.
Tüm bu sürecin en büyük kazananı şirketini yedi yıl gibi kısa bir sürede 100 milyar dolara değerlemeyi başaran Zuckerberg. Kaybedenleri ise henüz yeni kurulmuş sosyal medya girişimleri. Sürekli şişirilen sosyal medya balonuna güvenerek Facebook’a para yatıran onlarca emeklilik fonu ve klasik kurum var. Bundan sonra özellikle klasik kurumsal yatırımcılar kârlılığı ve gelirleri netleşmeyen yeni şirketlere yatırım yapmak konusunda çok daha muhafazakâr davranacaklar.
