Nazi koleksiyonları satışta

Esra CAN

Sigara kullanmayan Führer’in baş harfleri ile damgalanmış ve değeri dört bin Pound civarında olan gümüş sigara kutusunun açık arttırma fiyatı 8.625 Pound’dan açıldı.

1919’dan satışa çıkan Alman tarihi koleksiyon parçaları arasında AH damgalı çatal-bıçak takımı (her parçası 1.500 Pound’dan başlayan) ve 1942’de Nazi diktatörüne armağan edilmiş elmas ve yakutlarla kaplı ‘Hitler Gençliği’ rozeti bulunuyordu. Bu rozetin satış fiyatı 19.000 Pound’dan açıldı.

Bu ‘ürkütücü miras’ üzerinden para kazanmayı denemenin modern Almanya için bir leke olacağını söyleyen Avrupa Yahudi Kongresi Başkanı Moşe Kantor “Bu karanlık devrin tarihi derslerini ve hatıralarını korumaya çalıştığımız bu zamanda bu tür faaliyetler genç Almanların ve Avrupalıların Holokost eğitimine zarar veriyor,” dedi.

Bu mesaj ilk başta yöreyi etkilemiş olsa da Hitler’in suluboya tablo koleksiyonunun, Avrupa’yı turladığı Mercedes-Benz’inin ve bastonunun birkaç yıl evvel satışa çıkmış olması, bazı kemik kalıntılarının ve saç tutamlarının da piyasada olduğu dedikoduları, dünyanın en büyük katliamcısının kişisel kalıntıları için gelişen bir pazar olduğunu ortaya koyuyor.

Nazi hatıratlarının simsarları uzun süre III. Reich sanat eserlerinin koleksiyonlarını yapmakla Holokost sempatizanı olmak arasında bir ilişki olmadığını tartıştı. “Bunun her zaman politik olarak doğru olmadığını ya da herkesin zevkine uymadığının farkındayız,” diyor Napolyon dönemi askeri eşyalar pazarlayan, Hertfordshire’dan Regimentals firmasının temsilcisi Oliver Lock.

Bu firma Hitler gençliği kolluğunu 45 Pound’a ve Arisches Geschaft’a ait, üstünde “Yahudiler Giremez” yazılı emayeden bir dükkân tabelasını da 1050 Pound’dan satışa sunuyor.

“Size özellikle bu firmanın gizli bir sağcı ortağı olmadığını belirtmek isterim; patronumuz Yahudi” diye ekliyor Oliver Lock ve devam ediyor: “Biz tarih tutkunlarıyız; onunla yaşar, onunla nefes alırız ve onu korumayı çok istiyoruz çünkü bilge bir adamın dediğine göre tarihini unutanlar onu tekrarlamaya mahkûmdur. Ben aşırı sağcı haydutlardan nefret ediyorum ve onlarla hiç işim olmaz. Açık konuşmam gerekirse, bunları çoğu çok fakir ve aptal, bizden bir şey almazlar. Onlar üstlerinde Hitler resimleri olan kupalarla, SS tişörtleri alırlar.  Müşterilerimizin çoğu koleksiyoncudur ve onlar savaş ganimetlerini toplarlar çünkü hepsinin geniş romantik bir hatırası vardır.”

İngiliz Yahudileri temsilcileri yönetim kurulu başkanı Jon Benjamin ise konuyla ilgili görüşlerini şu şekilde belirtiyor: “Genel olarak II. Dünya Savaşı ve Nazi dönemine büyük bir merak var. Bu ilgi hatıra eşyalarının peşine düşülmesi noktasına geldiği zaman, dürüst bir tarih araştırmasıyla Nazilerin ve barbarlıklarının yüceltilmesi arasındaki dengeyi mutlaka sağlamak gerekir. Aynı hassas denge sinema filmlerinde ve TV programlarında da korunmalıdır.”

70 yıl evvel Avrupa’yı parçalayan bu trajik olayların insanlar üzerinde, neo-Nazilerin saçma sapan faşist hayallerinin çok ötesinde merak uyandırdığı bir gerçek.

Genç Hitler’in Jefferys of Lostwithiel Müzayede Evi tarafından 2005 yılında satışa çıkarılan bir tablosu 5.200 Pound’a meşhur insanların sanat eserlerini toplayan bir kişi tarafından alındı.

Diktatörün zırhlı Mercedes BENZ 770K’si iki yıl önce beş milyon Pound’a bir Rus koleksiyoncuya satıldığında, bu satışın bir merak değil bir savaş ganimeti olduğu ortaya çıktı. Moskova Müzesinin müdürünün söylediği gibi “II. Dünya Savaşı Ruslar için tarihi bir olay değildir. Bize göre sanki dün olmuş gibidir. Nazi bir araba almak Hitler’in gözüne bir parmak sokmaktır.”

Son derece dürüst bir Demokrat olan Bath Marki, 30 kadar Hitler tablosu, Mein Kampf’ın ilk baskısının ve SS lideri Henrich Himmler’in gözlüklerinin vasisi. Babasından kalan bu koleksiyonun Longleat Wiltshire malikânesinde sergilenmesi isteği onu çok zora sokmuştu.

Marki, “Hitler’in temsil ettiği her şeye karşı derin bir nefretim ve saygısızlığım var,” diyor.

Aynı şeyler babası 6. Marki için geçerli değil. Her ne kadar yaşlı Lord Bath El Alamein Savaşında madalya almış kıdemli bir asker idiyse de, Hitler koleksiyonunun ona duyduğu hayranlığın neticesi olduğu şüphe götürmez. Hitler’in müthiş bir adam olduğunu ve acımasızlığına hayran olduğunu her ortamda dile getirmesi ona “Faşist soylu” lakabını kazandırmıştı.

Moorhead grubunun solisti heavy metal şarkıcısı Lemmy de Nazi hatıraları koleksiyoncuları arasında tanınmış bir isim. Kendisini anarşist olarak tanımlayan Lemmy sadece üniformaları sevdiğini ve ırkçılığı hiçbir zaman anlamadığını söylüyor.

Bunun yanında on yedi aylık üvey oğlunun ölümüne sebep olmaktan hapis yatmış olan Steven Barker’ın neo-Nazi politikalarına eğilimli olduğu hırsla topladığı göz alıcı kıyafetlerden ve hatıratlardan belli oluyor. Barker’ın hapisteyken aşırı sağcı örgüt olan Combat 18’in dövmelerini yaptırdığı ortaya çıkmıştı.

Holokost inkârcısı olarak Avusturya’da hapis yatmış tarihçi David Irving, Nazi hatıratları satan bir web sitesi kurmuştu.  Pazarladığı eşyalar arasında Hitler’e ait bir kemik parçasının, bir tutam saçın ve bastonunun olduğunu iddia etmekteydi. Neo-Nazi bir siteye göz atıldığında insanların nasıl ısrarla şimdi kapatılmış olan İrving’in web adresi hakkında bilgi istedikleri bu tür eşyalara olan ilginin boyutunu ortaya koyuyor.

Aşırı sağcı mesaj tahtalarının birinde bir kişi e-bay ve Yahoo’daki Nazi eşyaları satış yasağının nasıl delinebileceği hakkında ipuçlarını sıralıyor ve onları daha özel sitelere yönlendiriyor.

Bunlardan biri Kansas’taki International Auction House. Bu şirket 2003’ te Hitler’in sevgilisi Eva Braun’a ait olduğu söylenen bir masa örtüsü takımını 1.300 Pound’a satmıştı.

Regalia’dan Oliver Lock, Irving hakkında alayla şunları dile getiriyor: “Koleksiyonculukla ne ilgisi var, hiçbir fikrim yok. Bu adam dürüst tarihi bilgileri bile toplayamıyor. Satmaya kalktığı parçalar büyük ihtimalle kendi fikirleri-uydurulmuş saçmalıklar- kadar orijinal.  Tanıdığım hiçbir koleksiyoncu onun fikirlerinin doğruluğunu kabul etmiyor.”

Yine de Hitler’in - Berlin’de öldüğünde cesedinin üstünden alınan ve 2005’te çalınıncaya kadar Moskova arşivlerinde saklanan - altın parti rozetini satın alan kişinin sadece tarihi bir parçaya sahip olma isteğiyle hareket ettiğine inanmak çok zor.

2009 da Aushwitz’in kapısındaki “Arbeit Macht Frei – Çalışmak Özgürlüktür” tabelasını çalanlar önemsiz hırsızlar olabilirler ama amaçları mutlaka bunu hasta koleksiyonculara satmaktı. Bu tarz düşünce, bugün tanesi 32,50 Pound’a Dakota’daki bir posta kutusu adresinden temin edilebilen Ziklon gazı-kamplarda kullanılan zehirli gaz- konservesi şeklindeki hediyelik eşya pazarının büyümesinde ciddi bir rol oynamakta.  

Çok kişi Nazi hatıralarının ticaretinin Almanya’da yasak olduğunu söylüyor ama yasak olan tek şey gamalı haç ve SS amblemleri.

İnsanların kızgınlıklarından tedirgin olan Hermann Historica bu hafta bahisçilerine alacakları Nazi sanat eşyalarını sadece eğitim amacıyla kullanacaklarına dair bir evrak imzalatmak istemiş.

Fakat Avrupa Yahudi Kongresi’nden Dr. Kantor’a göre çirkin nedenler tarafından yönlendirildiği açık olan bu ürkütücü ticaret hakkında böylesi açıklamalar yapmak faydasız.

“Bu eşyaların ne yapılacağına dair müzayede evinin talep ettikleri önemli değil. Bunların sadece satılmaları bile şeytanın üzerinden kâr sağlanmasının yanlış olmayacağı mesajını vermektedir.”

Bu nefreti paylaşmamak mümkün değil.