Aylin Yengin, Ester Yannier sizin için izledi
Yahudi Mizahı Paneli
Saat 13.30’da, Neve Şalom Kültür Merkezinde Nedim Saban’ın moderatörlüğünde, gerçekleşen Yahudi Mizahı Paneli, hiç kuşkusuz günün en çok ilgi çeken etkinliklerinden biriydi. Bu yıl 9.su gerçekleştirilen Yahudi Kültürü Avrupa Günü’nün mizah teması çerçevesinde düzenlenen panelde, Türk mizahının ustaları Erdil Yaşaroğlu, Metin Serezli ve İrvin Mandel, genel hatlarıyla azınlık mizahını tartıştılar. Oldukça kalabalık bir izleyici kitlesinin katıldığı panelde “azınlık kültürü olarak mizah” ve “Yahudi kültüründe mizahi yaklaşım” konuları üzerimde yoğunlaşıldı. Panelde ilk söz alan İrvin Mandel, 20 yılı aşkın bir süredir Şalom’da Türk Yahudi ailelerini hicvederek çizdiğine ve bu konuda kendisinden başka bir örneğe rastlamadığına değindi. Kendilerinin de aslında azınlık olduklarını söyleyen karikatürist Erdil Yaşaroğlu, politikacılarla mizahçılarının arasının tarih boyunca asla düzelmediğini vurguladı. Konuşmasını geleneksel tiyatroda azınlıkların yeri ve Türk tiyatrosu konularına odaklayan Metin Serezli ise, Türkiye’de tiyatronun gelişmesinde azınlıkların çok büyük bir rolü olduğuna değindi. İzleyicilerden gelen ilginç sorularla birlikte bir buçuk saati aşkın bir süre devam eden panel, kahkahalar ve alkışlar sebebiyle sık sık kesildi.
Yahudi Bestecilerden Müzikaller
Saat 15.30’da Aşkenaz Sinagogu’nda gerçekleşen konserde, Buket Bahar ile Jerfi Aji, Yahudi bestecilerin imzalarını taşıyan klasik ve çağdaş müzikallerin favori parçalarını seslendirdiler. 1997 yılından beri çeşitli gruplara vokal yapan, müzikal çevirisi, müzikal tiyatro ve vokal dersleri veren Buket Bahar ve İTÜ-MİAM’da uzman olarak çalışan piyanist Jerfi Aji Yahudi bestecilerin yarattığı müzikallerden bir demet sundular. Uzun yıllardır birlikte konserler veren Bahar ve Aji, konserlerine Chicago Müzikalinden “All that Jazz” adlı parçayla başladılar. Ardından sırasıyla Sweet Charity, Crazy for You, Beauty and the Beast, Sound of Music, Mary Poppins, Les Miserables, Fiddler on the Roof, West Side Story gibi Broadway müzikallerinden en seçkin eserlerini seslendiren ikili, finali Funny Girl müzikalinin en sevilen parçası ile yaptı. Buket Bahar’ın muhteşem sesi ve performansına, Jerfi Aji’nin piyanodaki hüneri eklenince, izleyicilerin keyfine diyecek yoktu. Parçaların bitişini bile beklemeden elleri kızarıncaya dek alkışlayan seyircilere, Aşkenaz Sinagogu’nun mükemmel ortamı ve akustiği eşlik etti.
Suzy Hug Levy Resim ve Heykel Sergisi
Neve Şalom Sinagogu girişinde sergilenen iki sergiden biri olan Suzy Hug Levy eserlerini şöyle aktardı: “ Sergi mekanına göre iş yapıyorum. Neve Şalom mutluluğu ve hüznü yaşadığım yer olduğu için bir düğünü bir de ölümü simgelen iki çalışma yaptım. Önce duvak dedim… Yüzümüzü saklayan bir maske gibi asıl hislerinizi gizleyebiliyorsunuz o duvağın altında… Ben resim yapmama rağmen asma şansım olmadığından rölyefli bir tablo ile mezarlığı anlatmaya çalıştım. Selvi ağaçları hem hayatı temsil ediyor, hem de mezarlıklarda kullanılır… Mezar taşları ise farklı boyutlarda ama hepsi gözyaşı damlası şeklinde… Mehtap vurmuş beyaz yansımalar var yani çok üzücü ama ümitsiz bir durum yok…”
Sinemada Yahudi Mizahı
Matsa Fırınında yer alan bu panel günün ilgi gören gösterimlerinden biri idi. Sinema düzeni verilen mekânda İşman ekrana yansıttığı kareleri kimi zaman dondurarak Yahudi objeleri ve dini uygulanışı hakkında bilgi aktardı.
Seyfi İşman’ın ‘Sinemada Yahudiler’ ve ‘Yahudi Mizahı’ ana başlıklarından yola çıkarak seçtiği filmlerden hazırladığı kolaj seyircileri hem gülümsetti hem de düşündürdü.
ABD’de yetişmiş Yahudi mizahçıların mizahlarında Yahudi dinine ve aile düzenine ait görüşlerini dile getirmelerinin örneklerini bu mizahçıları tanıtarak sunan İşman, günümüzün Yahudi sinemacılarının kara mizahından ayrıntılı bir şekilde söz etti.
Mel Brooks, Woody Allen ve Cohen Kardeşler’in son filmlerinden bölümler veren İşman, Tunus, Fas, Cezayir gibi ülkelerden Fransa’ya göç eden Yahudilerin bu ülkede mizahı taşıdıkları ve stand up alanında ünlendikleri bilgisini aktardı.
Seyfi İşman ayrıca Şabat, Bar Mitzva, Kipur, Brit Mila, Mezuza gibi Yahudi değer ve simgelerini birkaç film sekansı ile seyircilere tanıttı. İşman konuşmasına Woody Allen’in Zelig isimli filminin; “Yahudiler tüm yaşadıkları ülkelerde güven içinde olmak ve sevilmek isterler” cümlesi ile son verdi.
Fotoğraf ve Karikatür Sergisi
Gün boyunca gezilebilen etkinlikler arasında en çarpıcısı, Schneidertempel Sanat Merkezi’ndeki İzzet Keribar fotoğraf ve İzel Rozental karikatür sergileriydi. İzzet Keribar’ın Küba seyahati sırasında çektiği genellikle portre ağırlıklı siyah-beyaz fotoğraflardan oluşan sergisi, tek kelimeyle görülmeye değerdi. Yine Küba seyahatinde resimlediği özellikle iç mekân kareler ise, gün boyunca güzel bir müzik eşliğinde slayt gösterisi olarak gezenlerle buluştu. İzel Rozental’in gülerken düşündüren, düşündürürken güldüren karikatürlerinin önünde kimi zaman küçük çaplı kuyruklar oluştu…
