İsrail, Filistinlilerin İsrail’de çalışması için izin sayısını artırdı. Kudüs’ün askeri koordinasyon üslerine akın eden umutsuz Filistinliler izin almak için uzun kuyruklar oluşturuyor
Batı Şeria’daki ekonomik krize çözüm olarak İsrail Devleti, Filistinliler için çalışma izinlerinin sayısını artırdı. Bu duyuru ile birlikte izin elde etmek isteyen çaresiz halk her gün askeri üsler önünde tartışmaların ve itiş kakışmaların bolca yaşandığı uzun kuyruklar oluşturuyor.
45 yaşındaki Kayed Ashkar, “Herkesin dileği çalışma izni alıp İsrail’e gitmek. Eskiden orda bir işim vardı ve beş çocuklu ailemi geçindirebiliyordum,” diyor.
İsrail bu sene Filistinlilerin çalışması için ilave olarak 10 bin izin çıkararak toplam izin sayını 40 bin olarak belirledi. 1990’larda bu rakam 200 binleri buluyordu; ancak 2000 yılının sonunda Filistinlilerin ayaklanması ile izinlere kısıtlama getirilmişti. Batı Şeria’dan gelenlerin intihar bombalamaları ve diğer saldırılarda rol alması bu izinlerin kaldırılmasında etken olmuştu.
Buna ek olarak 25 bin Filistinli Batı Şeria’da varlıklarına şiddetle karşı oldukları İsrail yerleşim birimlerinde çalışıyor. Bu ikilem Filistinlilerin İsrail ekonomisine olan bağımlılıklarını açıkça ortaya koyuyor.
Birleşmiş Milletlere göre işsizlik oranı yüzde 17, fakat krizin ciddiyetine bakılınca bu rakamın gerçeği yansıtmadığı düşünülüyor.
Ekonomik sıkıntı halkı galeyana getiriyor. Geçen ay binlerce Filistinli, yoksullaşmalarının sorumlusu olarak gördükleri ABD’de eğitim görmüş Başbakan Salam Feyad’a karşı daha evvel benzeri görülmemiş bir protesto gösterisi düzenledi. Batı desteği alan fakat 4 milyar dolarlık bütçe açığı olan Filistin Özerk Yönetimi, kamu görevlisi 114 bin kişiye maaşlarının bir kısmını ödeyebildi. Kamu sektörünün Batı Şeria’da en büyük işveren olduğu ve Filistin ekonomisinin bel kemiğini oluşturduğu dikkate alınırsa hükümetin ödeme güçlüğü yaşaması ekonomiyi sarstı.
Hükümet ekim ayı maaşlarını ödemede de zorluk çekeceğe benziyor. Asgari ücretin fakirlik sınırının altında,345 dolar olarak belirlenmesi halkı daha da kızdırdı. Ayrıca temel malların fiyatları ve vergileri artırıldı.
Krizin birkaç sebebi var. FÖY ağırlıklı olarak yabancı yardımlara bağımlı. ABD ve Arap ülkeleri gibi önde gelen destekçiler ise söz verdikleri yardımı henüz yollamadı. İsrail güvenlik güçleri Filistinlilerin ithalat ve ihracat işlemlerine de kısıtlama getiriyor. İsrail güvenlik birimleri içeri ve dışarı mal transferini düzenleyen kontrol noktalarını kaldırsa da Dünya Bankası bunun yeterli olmadığını söylüyor. Dünya Bankası ayrıca bağışta bulunacak ülkelere bir an evvel FÖY hükümetini desteklemek için harekete geçmelerini istedi. Yine de istikrarlı bir büyüme için asıl gerekenin özel sektörün gelişmesini engelleyen bariyerlerin kaldırılması gerektiğini belirtildi.
Barış görüşmelerinde çıkmaza girilmesi, küresel ekonomik durgunluk ve bölgedeki karmaşa Fayyad’ın iyi niyetine rağmen yatırımcıları FÖY’e karşı mesafeli tutuyor. Fakat FÖY’ün ekonomik olarak ayakta durması en çok İsrail’in çıkarına gibi görünüyor. FÖY’ün iflası İsrail’in yanıbaşında bir kaosa sebep olacağı gibi yıllardır göreceli olsa da sınırdaki huzuru sağlayan güvenlik işbirliğini bozabilir.
Her gün iki yüz kadar Filistinli, askeri binaların önünde toplanarak çalışma izni için başvuruyor. Seçilen Filistinliler- İsrail’e karşı şiddet içeren veya içermeyen bir suç işlememiş olanlar- İsrail sınırından geçebilecekleri manyetik bir karta sahip oluyor. İsrail tarafına geçince de akrabalar veya tanıdıklar vasıtasıyla iş buluyorlar.
