Türkiye’yle bir süredir devam eden gerginliğin ardından İsrail, NATO faaliyetlerine yeniden katılıyor
Türkiye, İsrail’in NATO faaliyetlerine katılımıyla ilgili bir süredir uyguladığı vetoyu 2013’te kısmen kaldırarak İsrail’in NATO içerisindeki barış için ortaklık planı çerçevesinde yürüttüğü çalışmaları engellemeyeceğini bildirdi.
İsrail yetkilileri onayın Türkiye’nin NATO’dan Suriye sınırına yerleştirilmek üzere Patriot füzeleri talebi karşılanırken geldiğine dikkat çekerek, NATO’nun füzeleri, İsrail ile ilişkilerde buzların çözülmesinde Türkiye’yi ikna etmek için bir kaldıraç olarak kullandığı şeklinde değerlendirdi.
NATO tam üyesi Türkiye, Mayıs 2010’daki Mavi Marmara saldırısı sonrasında İsrail’in bazı askeri tatbikatlara katılmasını veto etmişti. Ancak 28 tam üyesinin oybirliğiyle karar alabildiği bir kurum olan NATO’da bir teklife muhalefet olan ülkeler genelde gayri resmi kanallardan ikna edilerek orta yol bulunuyor. Yapılan anlaşma sayesinde, Türkiye’nin de onayıyla, İsrail bundan böyle NATO’nun ortak üyesi olarak ittifakın seminer ve çalışmalarına katılabilecek.
İsrail’in NATO ile işbirliği ilişkilerini yenileme kararı, bir süredir iki ülke arasında uzlaşma sağlamaya çalıştığı bilinen NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen’in teklifiyle, birliğin 4 Aralık’ta Brüksel’de yapılan toplantıda alındı. Verilen habere göre Türkiye’nin veto kararını geri çekmesi karşılığında Batılı müttefikler de Türkiye’nin önem verdiği Mısır, Tunus, Ürdün başta olmak üzere üçüncü ülkelere yönelik işbirliği vetolarını kaldıracak.
Jerusalem Post ise İsrail’in gelecek yıl yapılacak askeri tatbikatlara katılıp katılmayacağının bilinmediğini, çünkü NATO’nun tatbikatlar konusunda henüz bir planlama yapmadığını yazdı.
Diğer yandan diplomatik kaynaklar, İsrail’in NATO’nun askeri tatbikatlarına katılması gibi bir durumun söz konusu olmadığının altını çizerek, Türkiye’nin bu konudaki duruşunun değişmediğini ve kendi topraklarında gerçekleşecek her türlü tatbikattaki katılımcıları belirleme hakkını saklı tuttuğunu belirttiler.
Amerikan Yahudi Kongresi için NATO-İsrail programı başlatan isimlerden eski ABD Savunma Bakanlığı yetkilisi Matthew Mark Horn da, Türkiye’nin İsrail’le ilgili vetosunun NATO üyeleri arasında rahatsızlık yarattığını, ancak stratejik ve coğrafi konumu nedeniyle Türkiye’ye büyük saygı duyulduğunu söyledi. Horn, İsrail’in NATO faaliyetlerine katılmasına yönelik onayın çok olumlu bir işaret olduğunu kaydederek Türkiye ve İsrail’in aralarındaki farklılıkları ikili müzakereler yoluyla çözmesi gerektiğini ifade etti.
Kudüs’teki yetkililer Türkiye’nin İsrail’in NATO’daki statüsünün yükseltilmesine engel olacağına inansalar da, İsrail ileride NATO ile ilişkilerini kuvvetlendirmeyi ümit ediyor.
