Kök Hücre tedavisi

Kök hücre, farklı hücre tiplerine farklılaşabilen ve daha fazla kök hücre üretmek için kendini yenileme yeteneğine sahip olan hücrelerdir.  Bütün çok hücreli canlıların doku ve organlarını oluşturan ana hücre tipleridir.

Kök hücrenin klasik tanımlamasında iki özellik vardır;

• Kendini yenileme: Farklılaşmamış safhasını sürdürerek, çok sayıda hücre bölünmesi yapabilme

• Yetkinlik: Özelleşmiş hücre tiplerine farklılaşabilme yetisi.

Kök hücre tedavisi günümüzde klinik olarak birçok farklı alanda kullanılmaktadır.

Teknik olarak kişinin kendi kemik iliği veya adipoz (yağ) dokusundan örnek alınarak üretilebilen kök hücreler yaklaşık iki aylık bir işlemden geçirildikten sonra tekrar hastaya enjekte edilir. Bazı gerekli durumlarda kişinin kendi dokusu yerine aileden veya doku uyumu sağlanan kişilerden de örnek alınıp tedavi gerçekleştirilebilir.

Kök hücre tedavisinin diğer tedavilere göre (kemoterapi ve radyoterapi) en büyük avantajı, kişinin kendi hücreleri kullanılması nedeniyle kişinin bağışıklık sistemine destek vermesidir.

Basında ve genel olarak internette reklamlarına rastlanılan ‘Kök Hücre Tedavisi’ ile bu tedavi karıştırılmamalıdır. Ülkemizde sporculara uygulanan veya estetik merkezlerinde kullanılan kök hücre tedavisi PRP’den (Platelet Rich Plasma) ibarettir. Bu yöntem hastadan alınan kanın santrifüj ile çökertilerek o anda tekrar hastaya enjekte edilme yöntemidir.

Dünyada kök hücre tedavisinin uygulandığı önemli merkezlerden biri de Tel-Aviv/ İsrail’de bulunan başhekimliğini Prof. Dr. Shimon Slavin’in yaptığı CTCI merkezidir.

Bu merkezde kanser, dejeneratif sinir hastalıkları, böbrek yetmezliği, felç gibi birçok geri dönüşü zor olan hastalıkta kök hücre tedavisi uygulanmaktadır.

Kök hücre tedavisi günümüzde halen standart tedavi protokollerine girmemiştir. Bu tedaviyi almak isteyen hastaların, tedavinin yüzde 100 başarı şansının olmadığının bilincinde olması gerekir.  Bu nedenle tedavinin maliyeti ve hastalığın evresi göz önünde bulundurularak hasta seçimi çok dikkatli yapılmalıdır.

Yapılan çalışmalar ve alınan olumlu sonuçlar ile kök hücre tedavisi, günümüzde tedavisi zor olan birçok hastalık için umut ışığı taşımaktadır.

Dünyada kök hücre tedavisi uygulanan bazı hastalıklar aşağıdaki gibidir:

 Solid Tümörler:

• Meme kanseri

• Over kanseri

• Akciğer kanseri

• Prostat kanseri

• Beyin glioma tümörleri

• Bazal ve skuamoz hücreli cilt kanserleri

Malign Hastalıklar:

• Akut ve kronik lösemi (AML, ALL, KML, KLL)

• Non-Hodgkin lenfoma (NHL)

• Hodgkin lenfoma (HL)

• Multipl myelom (MM)

Nörolojik Hastalıklar:

• Amyotrofik lateral skleroz (ALS)

• Parkinson hastalığı

• Omurga yaralanmaları

• Beyin travmaları

• Otizm

• İnme (felç)

• Otoimmun Hastalıklar:

• Multipl skleroz (MS)

• Romatoid artrit

• Sistemik lupus eritematozus (SLE )

• Sedef artriti

• Crohn hastalığı

AIDS veya ağır immunosuprese HIV-1 taşıyıcıları:

• İkincil tümörler

Dr. İzzet Memi

[email protected]