Filistin Yönetimi’nin Başbakanı’nı düşüren aslında başarılı yönetimi ve halkın gözündeki popülerliğinin fazla ön plana çıkmasıydı
Geçtiğimiz cumartesi ani bir gelişme ile Batı Şeria’daki Filistin Yönetimi Başbakanı Selam Fayyad istifa etti. İstifanın sonuçları bir tek Batı Şeria’yı değil; İsrail ile ABD’nin yeniden başlatmak istediği barış görüşmelerini ve ayrıca Avrupa Birliği’nin Filistinlilere olan politikasını da etkileyecek.
Eski IMF ekonomisti olan Fayyad, ABD ve AB için Filistin’e yapılacak mali yardımları belirlerken, İsrail içinse hükümet ve savunma politikalarını tespit ederken görüşülen, yolsuzlukla mücadelede kararlı ve Filistin devlet kurumlarını altyapısından başlayarak kuracak kişiydi. Analistler Fayyad’ın batışını, sağlam duruşuyla hem içeride hem de uluslararası çapta destek görmesine bağlıyor.
2007’den beri başbakanlık yapan Fayyad, Filistin lideri Mahmud Abbas ile ilişkilerinin bozulması ve son zamanlarda dibe vurmasının ardından istifa etti. İki lider arasında güven sorunu onarılmayacak hale geldi. Fayyad, Abbas ve çevresi tarafından elenmesi gereken bir rakip olarak görüldü.
Abbas ve Fayyad arasında en önemli anlaşmazlık Abbas’ın BM’de tek taraflı bir şekilde Filistin’i devlet ilan etmesiyle ortaya çıktı. Fayyad bu hareketin sembolik olduğunu ve gerçek anlamda fayda getirmeyeceğini hatta İsrail’den gelecek yaptırımlardan dolayı zararlı çıkacaklarını düşünüyordu. Nitekim İsrail Filistin adına topladığı vergi gelirlerinin transferini durdurmuş, bu da iyice batağa saplanmış ekonominin neredeyse iflasına yol açmıştı.
Fayyad geçmişte de istifayı düşünmüş ancak ABD ve Avrupa’dan gelen baskılarla fikrinden dönmüştü. Fayyad’ın ayrılma kararında bardağı taşıran son damla halkın sert eleştirisine doğrudan maruz kaldığı için işine daha fazla devam edemeyeciğini söyleyen, en güvendiği Maliye Bakanı Nabil Kassis’in mart ayındaki istifasını kabul etmesi oldu. Karara sinirlenen Abbas, Fayyad’ın istifa kabulünü geri çekmesi için ısrar etti. Fayyad, Abbas’ı 2003’te kendi başbakanken Yaser Arafat’tan istediği otoritenin aynısını ihlal etmemesi yönünde uyardı ve Abbas’ın talebini geri çevirdi.
Son günlerde ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Avrupalı meslektaşları Abbas ve Fayyad arasında uzlaşma sağlamaya çalıştılar ancak başarılı olamadılar. Kamu hazinesinin artık Fayyad’ın koruması altında olmadığı Filistin’e, uluslararası mali yardımın akmaya devam edip etmeyeceği soru işareti. İsrail’in Batı Şeria’yı kalkındıracak ekonomik tedbirleri konuşacağı, dümendeki adam artık yok. Öte yandan bölgedeki ekonomik kriz büyüdüğü için şiddet olayları her an patlak verebilir.
YENİ BAŞBAKAN KİM OLACAK?
Ramallah’tan bir yetkili Mahmud Abbas’ın önümüzdeki günlerde yeni hükümeti kurmak için meclisin parti temsilcileriyle bir araya geleceğini açıkladı. Yetkili Abbas’ın ya yeni bir başbakan atayacağını ya da az bir ihtimal olsa da Hamas ile birlik hükümeti kurulması durumunda kendisinin başbakanlık koltuğuna oturacağını söyledi.
El Fetih yetkilileri Hamas’ın Fayyad’ın gitmesini birleşme koşulu olarak öne sürdüklerinden istifanın Hamas ile birleşme ihtimalini artırdığını söylüyor.
El Fetih üyeleri zaten Üçüncü Parti mensubu Fayyad’ın hükümeti yönetmemesi ve El Fetih’ten bir milletvekilin başbakan olması için Abbas’a baskı yapıyorlardı.
