Obsesif - Kompülsif Bozukluk (OKB) ‘Obsesif Kompülsif bozukluk’ takıntılı düşünce ve davranış olarak bilinir. Obsesyonu olan bir kişi düşüncelerinin saçma olduğunu bilir ancak yine de düşüncelerini kontrol etmekte zorlanır. Kompulsiyon ise kişinin obsesif düşüncelerini rahatlatmak için ürettiği, engelleyemediği bilişsel eylem veya davranıştır. OKB çocuklarda da görünmektedir
Psk. Selin ALPANDA
Obsesyon; ısrarcı, bilinçli bir çaba ile kovulamayan, tekrar eden düşünce, imge ya da dürtülerdir. Obsesyonu olan bir kişi düşüncelerinin saçma olduğunu bilir ancak yine de düşüncelerini kontrol etmekte zorlanır. Kompulsiyon ise kişinin obsesif düşüncelerini rahatlatmak için ürettiği, engelleyemediği bilişsel eylem veya davranıştır. Kişinin bu bilişsel eylemlerinden ve davranışlardan vazgeçememesinin nedeni obsesyonlarından kaynaklanan kaygıyı azaltmaktır. OKB’li bir kişi ellerini yıkadığı zaman tam temizlenmediğini düşünerek sürekli ellerini yıkayabilir, kapıyı defalarca kilitleyip açabilir ve bunlar gibi birçok yineleyici davranış ortaya koyabilir.
OKB çocuklarda da görünmektedir. Çocuklar şikayetlerini “İçimden gelen sese engel olamıyorum!” şeklinde ifade edebilirler. Bazen ise sıkıntılarını hiç ifade edemeseler de yaptıkları davranışlardan sıkıntılı oldukları gözlemlenebilir. Örneğin temiz olduğuna ikna olamayabilir, dokunsal temastan kaçınabilir ve fazla ısrarcı görünebilir. Çocukluk döneminde başlayan OKB fark edildiği zaman tıbbi ve psikolojik yardım alınmaz ise çocuğun bilişsel yapısı yeterince gelişmemiş olduğundan dolayı OKB ilerleyebilir ve çocuğun günlük yaşamındaki işlevselliğini bozabilir. Çocuk çevresine karşı uyum sağlamakta zorlanabilir, akademik hayatı olumsuz yönde etkilenebilir.
OKB neden oluşur?
OKB, beyin hasarları, tümörleri sonucu oluşabilir, frontal lob, singulat girus, basal ganglionların fonksiyonel bozukluklarında ortaya çıkabilir. Ayrıca OKB’nin dopamin ve seratonin nörotransmitterleri ile ilgili olduğu söylenmektedir. Obsesif Kompülsif bozukluğun genetik geçişi vardır.
OKB, çoğunlukla gırtlak temizleme, göz kırma ve benzeri tiklerle kendini gösteren Tourette Sendromu ile karışabilir ve bazı psikotik rahatsızlıkların başlangıcı olabilir. Bu nedenle benzer öykülerde çocuğun öncelikli olarak nörolojik ve psikiyatrik muayeneden geçmesi gereklidir. Ayrıca tedavi sürecinin hızlanması için OKB’nin çocuğun bilişsel işlevlerini ne düzeyde etkilediğini belirlemeye yardımcı olan nöropsikolojik testlerden geçmesi ve çocuğun kaygılarını yenmesini kolaylaştırıcı terapötik sürece dahil edilmesi önemlidir.
