Wiesenthal Merkezi bu kez Almanya’da sağ kalan Nazileri ölmeden önce adalete teslim ediyor. Halktan şüphelilerin yakalanması konusunda yardım istenirken teklif edilen ödül 25.000 Euro’ya kadar çıkıyor.
II. Dünya Savaşı sona erdikten 70 yıl sonra, geçtiğimiz hafta Almanya’da düzenlenen “Son Şans” adlı tanıtım kampanyasında yer alanlar, Nazi savaş suçlularının köklerinin kazınması ve ölmeden önce adalete getirilmelerini istediler.
Yahudilerin Auschwitz’e gönderilmelerini sağlayan Laszlo Csatary’ın geçtiğimiz ay Macaristan’da 98 yaşında dava edilmesi ve eski şüpheli gardiyan Hans Lipschis’in Almanya’da tutuklanması Nazi avcılarını cesaretlendirdi.
Simon Wiesenthal Merkezi “Son Şans Operasyonu” adını verdiği tanıtım kampanyasında şüphelilerin afişlerini büyük şehirlere asarak halktan izlerini sürmelerini istiyor.
Sunulan ödül 25.000 Euro’ya (32.600 dolar) kadar çıkıyor.
Dikkat çeken bir başka posterde ise tren yolunun göründüğü Auschwitz Birkenau ölüm kampının “Ölüm Kapısı” fotoğrafı siyah beyaz olarak yer alıyor. Afiş üzerinde yer alan “Geç, ama çok da geç değil” sloganı insanların dikkatini çekiyor.
Simon Wiesenthal Merkezi’nin İsrail Büro Direktörü Efraim Zuroff Reuters’e verdiği demeçte “En fazla iki veya üç yıl sonra amacımıza ulaşmış olacağız” dedi.
Av, altı milyon Yahudi’nin öldürüldüğü Holokost üst düzey failleri için değil, ölüm makinelerinde yardımcı olan binlerce insanın yakalanması için sürdürülüyor. Verilen bilgiler arasında 60 kişinin halen hayatta ve mahkemeye çıkmak için elverişli durumda oldukları belirtiliyor.
Zuroff “60 kişinin adalete teslim edileceğini sanmıyorum ancak her birinin yakalanması bir zaferdir; 2,3 veya 5 kişi olması fark etmez” dedi.
Zuroff sözlerini, “Her dava, Holokost kurbanları için adaletin yerine getirildiğini gösteren önemli bir hatırlatmadır ve ileri yaşlar işlenmiş suçu hafifletmez” dedi.
Yeni araştırmaların dönüm noktası Sobibor ölüm kampı gardiyanı John Demjanjuk’un 2011 yılında Münih’te yakalanması oldu. Demjanjuk, hakkında belirli bir suç veya mağduriyete sebebiyet vermiş hiçbir kanıt bulunamamasına rağmen sırf ölüm kampında gardiyan olduğu gerekçesiyle Almanya’da mahkum edilen ilk Nazi savaş suçlusu oldu.
Ukrayna doğumlu, ABD vatandaşı emekli otomobil işçisi Demjanjuk, Sovyet Kızıl Ordusunda askerken Naziler tarafından esir alınmıştı. Eski savaş suçlusu, geçtiğimiz yılın Mart ayında 91 yaşında öldü.
Açık hava reklam şirketi WALL AG’nin katkılarıyla tanıtım posterlerinde yer alacak ve herkesin bilgi alabileceği telefon yardım hattının numaraları Berlin, Hamburg ve Köln’de halkın görebileceği yerlerde sergilenecek.
Zuroff “Almanya, Nazi suçları konusunda gelişmiş bir bilince sahip; aile üyelerinin akrabaları hakkında telefonla, işledikleri suçların bilgisini veren sadece birkaç ülkeden biri” dedi.
Merkez, kampanyanın maliyeti konusunda bilgi vermekten kaçınırken finansmanın çoğunlukla küçük meblağlar şeklinde özel bağış yapanlardan geldiğini belirtti.
Listede yer alan en çok arananlardan biri de Nazi savaş suçlusu 92 yaşında olan Gerhard Sommer. İtalya’da 560 sivilin katledilmesi ile ilgili şüphelenilen Sommer’in eski SS üyesi olduğu biliniyor.
Merkezin açıkladığı bir diğer isim ise Danimarkalı Nazi karşıtı bir gazete editörünün öldürülmesinde etkin olan SS Panzer Tümeni memuru olarak hizmet vermiş Soeren Kam. Almanya, Kam’ın Danimarka’ya iade edilmesini iki kez ret etti.
Uluslararası bir askeri mahkeme, savaş döneminde Nazi liderlerinin Almanya’daki kayıtlarının baştan savma olduğunu tespit etti. Bu nedenle, bu mahkeme II. Dünya Savaşı’ndan hemen sonra bilinen bazı Nazi liderlerin davalarını Nürnberg Uluslararası Ceza Mahkemesine yönlendirdi.
Son birkaç yıldır, Almanya’nın bazı bölgelerinde davacılar etkin bir biçimde son hayatta kalan Nazileri arıyor.
Birçok Alman, Holokost’u kabul ediyor ama aynı zamanda ulusun savaş sonrası demokratik kimliğini de örtmeye çalışıyor. Yine birçok Alman, Demjanjuk’un mahkemeye hasta yatağında getirilmesini hazin bulurken bazıları da yaşlı adamın yaklaşık 70 yıl önce işlediği suçtan tiksinti duyuyorlar.
Diğerleri ise Holokost’u inkar edenlere ve çarpıtmaya çalışanlara uygulanacak ceza davalarının hiçbir zaman göz ardı edilmeyeceğini ifade ediyorlar.
