İlk raunt Kudüs’te

26 Filistinli mahkûm serbest

İsrail-Filistin barış görüşmelerinin ön şartı olarak yirmi altı Filistinli tutuklu İsrail tarafından serbest bırakılıyor.

Geçtiğimiz hafta ABD’nin başkenti Washington’da start alan İsrail-Filistin barış sürecinde ilk somut adım atıldı. İsrail, hapishanelerinde tutuklu bulunan 26 Filistinli mahkumu serbest bırakıyor.

İsrail Cezaevi İdaresi’nin listesinde yer alan yirmi altı tutuklu arasında İsrail vatandaşı bulunmuyor. Listede yer alan yirmi altıncı isim 2001 yılında tutuklandığı için, hükümlülerin ‘1993 Oslo Anlaşması’ndan önce tutuklanmış olması’ maddesiyle tezat yaratıyor.

İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre serbest bırakılan tutukluların 14’ü Gazze’ye,  geri kalan 12’si de Batı Şeria’ya dönecek.

Serbest bırakılacak mahkumlardan sekizi üç sene, ikisi de altı ay içerisinde herhangi bir olaya karışmaları halinde hapse girerek cezalarını çekmeye devam edecek.

Serbest bırakılacak mahkumların isimleri kurulan özel bir bakanlık komitesi tarafından belirlendi. Komite Adalet Bakanı Tzipi Livni, Bilim Bakanı Yaakov Peri, Milli Savunma Bakanı Moşe Ya’alon ve İç Güvenlik Bakanı İzak Aharonoviç’ten oluştu. Başbakan Binyamin Netanyahu hafta sonunda geçirdiği fıtık ameliyatı nedeniyle toplantıya katılamadı.

Serbest bırakılan mahkumların isimleri yasalar gereği 48 saat önce İsrail Cezaevi İdaresi’nin internet sayfasında yayınlandı.

Amaç Abbas’ın  güçlenmesi

Serbest bırakılan Filistinli tutuklular İsrail iç güvenlik servisi Şin Bet tarafından verilen bilgi ve öneriler doğrultusunda belirlendi. Adı açıklanmayan bir siyasi kaynağa göre toplantı sırasında isimler birçok kere değiştirildi. İsimler belirlenirken Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas’ın güçlenmesi hedeflendi.

Bakanlık komitesi serbest bırakılan Filistinli mahkumları seçerken hem Abbas’ın Filistinliler arasında güçlenen konumunu hem de İsrail halkının tepkisini göz önünde bulundurdu.

Filistin lideri Mahmud Abbas daha önce yaptığı açıklamada İsrail’in Oslo Anlaşması öncesi tutuklanan ve aralarında Doğu Kudüs’te yaşayan Arap kökenli İsrail vatandaşlarının da bulunduğu toplam 104 mahkumu serbest bırakacağını söylemişti. Abbas mahkumların serbest bırakılmalarının barış için umut verici olduğunu dile getirdi.

Serbest bırakılan mahkumlar

Serbest bırakılan 26 Filistinli mahkumun arasında Filistin Halk Kurtuluş Cephesi’nden üç, Hamas’tan iki ve İslami Cihat Örgütü’nden bir kişi bulunuyor. Listede bulunan mahkumların  neredeyse tamamı İsraillileri öldürme suçundan hapse atılmıştı.

Serbest bırakılan mahkumlardan bazıları şunlar: Faiz Mutavi, Menahem Dadon’u öldürmek ve Salamon Abukasis’i öldürmeye teşebbüsten 1985’ten beri hapisteydi.

Attiye Salim Ali Musa, İsaac Rottenberg’i öldürme suçundan 1994’ten beri hapisteydi.

Semir Hüseyin Ganim Murteca, adam kaçırma, işkence ve cinayet suçlarından 1993’ten beri hapisteydi.

Filistinli aileler kınadı

Oslo Anlaşması öncesinde tutuklanan 104 Filistinli mahkumun serbest bırakılmasının bir kerede yapılmaması, işlemin dört aşamada gerçekleşeceğinin açıklanması ise Filistinlilerin tepkisine neden oldu. Filistinli mahkumların aileleri Abbas’ı süreçte İsrail’in koşullarını kabul etmekle suçladı.

Yeni yerleşimler barış görüşmelerini tehlikeye atabilir

İsrail’in Doğu Kudüs’te inşasına başlayacağını duyurduğu yeni yerleşim birimleri ise Filistinlileri kızdırdı. Filistinliler, İsrail’in açıkladığı iki farklı yerleşim planını kınadı. Pazar günü İsrail İskân Bakanlığı, Doğu Kudüs’te 1200 ünitelik bir projeyi pazarlamaya başladı. İsrailli yetkililer geçtiğimiz hafta da merkezden uzak, daha ıssız bir bölgede inşa edilecek yerleşimleri duyurmuştu.

Filistinli yetkililerin, yerleşimlerin inşaatı konusunda daha önceden bilgilendirildiği açıklandı. Filistin Yönetimi’nin karşı çıkmasına rağmen inşaatlar ve mahkumların serbest bırakılması gibi, barış sürecinde tarafların masa başında tartışacağı konulardan biri olarak belirlendi.

İsrailli ailelerden tepki

Serbest bırakılacak Filistinli mahkumların isimlerinin belli olmasının ardından İsrail kamuoyunda tepkiler başladı. Mahkumların öldürdüğü İsrailli kurbanların aileleri, pazar günü Yargıtay binası önünde toplanarak kararı protesto etti. Ailelerin kararın iptali için Yargıtay’a verdiği dilekçe ise reddedildi.