Suriye’de zaman daralıyor

ABD’li üst düzey bir yetkili yaptığı açıklamada Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın geçtiğimiz çarşamba Şam’ın Guta bölgesinde siviller üzerinde sarin gazının kullandığı konusunda şüpheleri olmadığını belirterek ABD’nin batılı müttefikleriyle Suriye’de askeri müdahaleye bir adım daha yaklaştıklarını söyledi. Yetkili, Suriye yönetiminin Birleşmiş Milletler denetçilerinin bölgeye girişine izin verilmesi konusunda da güvenilir olmak için çok geç kaldıklarını belirtti.

ABD’nin bu açıklaması, Esad rejiminin BM denetçilerine kimyasal silah kullanıldığı iddia edilen bölgeye giriş izni vermesinden sonra yapıldı.

ABD’li yetkili, “Eğer Suriye yönetiminin saklayacak bir şeyi olmasaydı ve dünyaya kimyasal silah kullanmadığını kanıtlamak isteseydi bölgeye yapılan saldırıları durdurur ve BM denetçilerine beş gün önce izin verirdi,” dedi.

Böylesine kritik bir durumda BM denetçilerine verilen geç giriş izninin güven oluşturmadığını sözlerine ekleyen yetkili, beş gün boyunca devam eden bombalamalar ve diğer saldırılar nedeniyle gerekli kanıtların önemli ölçüde yok olduğuna dikkat çekti.

Geçtiğimiz çarşamba günü yapılan saldırıda binden fazla kişinin ölmesi sivillere karşı sarin gazının kullanıldığına dair en önemli kanıtı oluşturuyor.

Yetkili yaptığı açıklamada, “Bildirilen kurban sayısına, öldürülen ve yaralananların bildirilen semptomlarına, görgü tanıklarının ifadeleriyle birlikte ABD istihbaratı ve uluslararası ortakları tarafından toplanan bilgilere bakıldığında, bu olayda Suriye rejiminin siviller üzerinde kimyasal silah kullandığı konusunda şüpheye pek yer yok,” dedi.

Medyaya çok az röportaj veren Dışişleri Bakanı dahil olmak üzere tüm Esad yönetimi yetkilileri, pazar günü hükümetlerinin kendi vatandaşlarına karşı kimyasal silah kullandığını ısrarla inkâr etmesine rağmen, batılı yetkililer bu konuda çok az şüphelerinin olduğunu açıkladı.

BM pazar günü yaptığı açıklamada, Esad hükümetinin perşembe günü boyunca bombaladığı bölgeye denetçilerinin girmesine izin verdiğini açıkladı.  Batılı yetkililer perşembe günü yapılan saldırıları kanıtları yok etme girişimi olarak gördüklerini söyledi.

ABD Başkanı Barack Obama, ABD ordusundan Suriye’ye müdahalede bulunulması ihtimaline karşı gerekli tüm hazırlıkların yapılmasını istedi. Pentagon’dan yapılan açıklamaya göre savaş gemilerini Suriye kıyılarına konumlandıran ABD ayrıca bir hedef listesi oluşturdu. Listede hükümet binaları, askeri komuta merkezleri gibi sabit yerlerle Esad güçlerinin de olduğu hareket halindeki yerler belirtildi.

İran: İlk hedef İsrail olur

İran yaptığı açıklamada Suriye’ye yapılacak olası bir saldırı karşısında ABD’yi uyardı ve ‘kırmızı çizgiyi aşmayın’ dedi.

İran Meclisi Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı Hüseyin Şehülislam da pazartesi günü yaptığı açıklamada Batı ülkelerinin ve özellikle ABD’nin temel amacının Suriye’yi yok etmek ve onun İsrail’e karşı gücünü azaltmak olduğunu söyledi ve sözlerine şöyle devam etti: “ABD’nin Suriye’ye bir saldırı gerçekleştirmesi halinde bunun ilk kurbanı Siyonist rejim olur. Çünkü Suriye ordusunun işgal altındaki topraklardaki stratejik noktaları vurmaya gücü var,” dedi.

Kerry - Davutoğlu telefon görüşmesi

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry düzenlediği basın toplantısında Suriye’de geniş çaplı ve hedef gözetmeyen bir biçimde kimyasal silah kullanıldığını açıkladıktan hemen sonra Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nu aradı. Kerry, Davutoğlu ile ellerinde bulunan Suriye’de kimyasal silah kullanıldığı yönündeki bilgileri paylaştı ve BM Güvenlik Konseyi’nden Suriye konusunda bir karar çıkmaması durumunda nasıl bir adım atılacağı konusunda görüş alışverişinde bulundu.

BM ekibine saldırı

Pazartesi günü BM denetçileri, Suriye’de kimyasal saldırı düzenlendiği iddia edilen bölgeye doğru ilerlerken üzerlerine ateş açıldı. Saldırıya rağmen BM ekibi kimyasal silah kullanıldığı iddia edilen Guta bölgesine girdi. Birleşmiş Milletler Sözcüsü Martin Nesirky, yaşananların kasıtlı olduğunu, aracın defalarca keskin nişancılar tarafından vurulduğunu ama olayda yaralanan veya ölen olmadığını söyledi.

Bu olaydan birkaç saat önce de BM denetçileri kaldıkları otelden çıktıktan sonra otelin yakınında iki patlama olmuş ve olayda üç kişi yaralanmıştı. Suriye resmi haber ajansından yapılan açıklamada, müfettişlerin kaldığı otelin yakınlarına düşen havan toplarının “yerli üretim” olduğunu ve teröristlerce ateşlendiğini duyuruldu.

İngiltere ve Fransa ile işbirliği

ABD hükümeti Suriye’ye yapılacak müdahale konusunda İngiltere ve Fransa ile anlaştı. İngiltere Başbakanı David Cameron cuma günü bir açıklama yaparak Suriye’nin sivil insanlara karşı kimyasal silah kullanmasının uluslararası savaş yasalarını ihlal ettiğini ve bu nedenle ciddi bir yanıt alacağını söyledi.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise batılı ülkeleri Suriye’ye yapacakları saldırı konusunda uyardı. Yapılan yazılı açıklamada, “Henüz soruşturma bitmeden BM denetçilerini etkilemeye çalışan ve kendi fikirlerini bu gruba empoze etmeye çalışan herkesi uyarıyor ve sağduyulu olmaya çağırıyoruz,” ifadesi yer aldı.

Rusya Dışişleri Bakanı bölgede geçmişte yapılan hataların tekrar edilmemesi ve uluslararası hukukun çiğnenmemesi konusunda da ABD’yi uyardı ve yapılacak olası bir müdahalenin Ortadoğu’da çok tehlikeli sonuçlar doğuracağını vurguladı. Lavrov ayrıca Suriye’ye askeri bir müdahale olması durumunda bile Rusya’nın savaşa girmeyeceğini sözlerine ekledi.

Çin hükümeti Suriye ile ilgili ilk resmi açıklamasını yaparak Suriye’de BM tarafından yapılan incelemelere destek verdiğini bildirdi. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, “Kim kimyasal silah kullanırsa kullansın, buna karşı çıkıyoruz,” açıklamasında bulundu. Wang Yi, kimyasal silah kullanıldığı iddialarının doğrulanması halinde BM’nin kararlarına bağlı kalacaklarını ve yapılan araştırmaların adil bir şekilde yürütülmesini desteklediklerini kaydetti.

Suriyeli bir yetkili de yapılacak müdahalenin ateş topu etkisi yaratacağını ve tüm bölgeyi etkileyeceğini söyledi.