İbrani harflerine çeşitli yöntemler kullanarak bir sayı vermek, böylece bir sözcüğün nümerik değerini bulma ve başka bir sözcüğünki ile karşılaştırma şeklinde tanımlayabileceğimiz Gematriya, pek çoğumuzun ilgisini çeker. Daha önce yine bu köşede klasik birkaç Gematriya örneğini incelemiştik. Birkaç örnek daha incelemeye ne dersiniz?
Sık sık başvuracağımız tablomuzu en başa koyduk. Be ezrat Aşem, başlayalım bakalım.
Önce Yahudiliğin üç atasını ele alalım dilerseniz:
Avraam: Alef 1 + Bet 2 + Reş 200 + E 5 + Mem 40 = 248
248 nedir, sevgili okurlar? Tora’daki “yapacaksın” şeklindeki emirlerin sayısı.
Ve aynı zamanda bedenimizdeki sinir ve damar sayısı.
Yitshak: Yod 10+ Tsadik 90 + Het 8 + Kuf 100 = 208
Yaakov: Yod 10 + Ayin 70 + Kuf 100 + Bet 2 = 182
182 ne ifade eder? 7 kere 26. Yani? Lütfen bir sonraki paragrafa kadar sabredin.
Şimdi üç atamızın isimlerinin nümerik değerini toplayalım: 248 + 208 + 182 = 638
Ve farklı bir Gematriya şekline yönelelim, 638’i meydana getiren rakamları toplayalım: 6 + 3 + 8 = 17
17 hangi sözcüğün Gematriya’sı diye düşünecek olursak... İyi anlamına gelen Tov sözcüğünün. Kanıt? Tet 9 + Vav 6 + Bet 2 = 17.
Bizim atalarımız iyidir...
***
Yaakov’un oğlu Yosef’in Gematriya’sı kaç peki?
Yosef: Yod 10 + Vav 6 + Sameh 60 + Fe 80 = 156
156 nedir? 26 x 6 = 156
Yosef, altıncı sefira olan yesod ile eşleştirilir. Neden? Hemen bir açıklama: Hesed, Avraam; Gevura, Yitshak; Tiferet, Yaakov; Netsah, Moşe; Hod, Aaron ve Yesod, Yosef’e atfedilir. Sefira’ları başka bir yazımızda ayrıntılı bir şekilde ele alacağız inşallah.
26 nedir peki? Aşem’in telaffuz etmediğimiz dört harfi isminin (Yod-E-Vav-E) Gematriya’sı. Hani bir önceki paragrafta 7 kere 26 demiştik ya? O 26 işte!
***
İnsanı mükemmel kılan, ruh ile beden kombinasyonunun tam ve doğru olmasıdır. Aşem, Atamız Avraam’a sünnet emrini verdiği zaman, onun, tinsel açıdan bedenine tamamıyla hâkim olmasını sağladı. “Tanrı ona Önümde yürü ve mükemmel (tamim) ol dedi.”
Tamim: Tav 400 + Mem 40 + Yod 10 + Mem 40 = 490
Şimdi beden ile ruh sözcüklerinin karşılığı olan İbranice sözcüklerin Gematriya’sına bakalım.
Guf ve neşama: Gimal 3 + Vav 6 + Fe 80 + Vav 6 + Nun 50 + Şin 300 + Mem 40 + E 5 = 490
490 başka nedir? Öncelikle 49, Pesah ile Şavuot arasında Tora’yı almak için geçen günlerin toplamı: Bildiğiniz gibi, 49 gün sayıyoruz. Her bir gün, bizim düzeltmemiz için birer kapıyı temsil eder bu bunlara ‘Bilgeliğin 49 Kapısı’ denir. Peki, klasik Kabala’da kaç sefirot vardır? 10.
49 x 10 = 490.
***
Yemeğe başlarken ekmeği neden üç kez tuza batırırız, biliyor musunuz?
Ekmek anlamına gelen lehem sözcüğünün Gematriya’sı: Lamed 30 + Het 8 + Mem 40 = 78.
78 nedir? Üç defa 26. 26 neydi peki? Az önce gördüğümüz gibi, Aşem’in telaffuz etmediğimiz dört harfi isminin (Yod-E-Vav-E) Gematriya’sı.
***
Tora döneminde kral seçilen kişiler yağ ile meshedilirdi. Yağ anlamına gelen İbranice sözcük şemen’in farklı bir Gematriya yöntemi ile bulunan nümerik değeri: 8’dir. İbranice sekiz anlamına gelen şmone sayısının da nümerik değeri 8’dir. Başka neyin Gematriya’sı sekizmiş peki, ona bakalım... Meshedilen kişi kral olacağına göre, başına taç takmak gerekir... İbranice
Keter: Kaf 20 + Tav 400 + Reş 200 = 620 = 6 + 2 + 0 = 8
***
Keter ile ilgili başka ne var?
On emir 620 harften meydana gelir. Keter’in Gematriya’sı neydi peki? Az önce gördüğümüz gibi, 620.
Aşem’in emirleri, başımızın tacıdır!
***
Bir kral nasıl olmalıdır? Bilgelik, idrak ve anlayış sahibi. İbranice Hohma, Bina ve Daat. Bunlar, Keter’i izleyen üç sefiradır. Taç anlamına gelen Keter, doğal olarak üstte durur. Keter’in Gematriya’sını az önce hesapladık: 620.
Hohma, Bina ve Daat sözcüklerinin toplam Gematriya’sına bakacak olursak:
Het 8 + Kaf 20 + Mem 40 + E 5 + Bet 2 + Yod 10 + Nun 50 + E 5 + Vav 6 + Dalet 4 + Ayin 70 + Tav 400 = 620. Tesadüf tabii!
Eğer başka bir Gematriya yöntemi kullanılacak olursa Keter’in nümerik değeri bu kez 621 çıkıyor. 621 de üç kez 207, yani üç kere ışık demektir. Bu ışıklar da yine Hohma, Bina ve Daat’tır.
***
Aşem’in emirlerini ve Tora’yı bize kim öğretti? Moşe Rabenu. Öğretmenimiz Moşe’nin Gematriya’sını merak ediyorsunuz muhakkak.
Mem 40 + Şin 300 + E 5 + Reş 200 + Bet 2 + Yod 10+ Nun 50 + Vav 6 = 613
613 nedir? On emir de dâhil olmak üzere Tora’daki bütün emirlerin sayısı.
***
Or sözcüğünün ışık anlamına geldiğini bilirsiniz herhalde. Gematriya’sı: Alef 1 + Vav 6 + Reş 200 = 207. Başka hangi sözcüğün Gematriya’sı 207 acaba? Aşem, Eyn Sof, yani sonsuzluktur. Başlangıcı ve bitişi yoktur. Hem geçmiş, hem gelecek, hem de şimdiki zamandır.
Eyn Sof = Alef 1 + Yod 10 + Nun 50 + Sameh 60 + Vav 6 + Fe 80 = 207.
***
Biraz öncesine geri dönecek olursak, 613 başka neyin Gematriya’sı acaba? Işıklar anlamına gelen Orot sözcüğününki olabilir mi? Hani 613 emri yerine getir, ışıklar içinde kal manasında. Denemekten ne çıkar?
Orot = Alef 1 + Vav 6 + Reş 200 + Vav 6 + Tav 400 = 613.
***
İbadet neşeli bir kalple yapılmalıdır. İbranice neşeli kalp sözcükleri, lev sameah’tır. Bakalım Gematriya’sı neymiş?
Lev sameah: Lamed 30 + Bet 2 + Şin 300 + Mem 40 + Het 8 = 380
Kaç harfimiz var? Beş. Her harf için bir sayı ekleyelim (bu da bir Gematriya şeklidir) = 385.
385 neyin Gematriya’sı peki? Tanrı’nın ilahi mevcudiyeti olan Şehina’nın.
Şehina: Şin 300 + Kaf 20 + Yod 10 + Nun 50 + E 5 = 385.
Ne anlam çıkaracağız bundan sevgili okurlar? Şehina, ibadetin sevinçle yapılmadığı yerde bulunmaz.
***
Çağımızın hastalığına da bir göz atalım yeri gelmişken: Depresyon! Dika: Dalet, Kaf ve Alef harfleriyle yazılır. İbranice alfabesinde bu harfleri izleyen harflere bakacak olursak: E, Lamed ve Bet gelir ve bunlar Evel sözcüğünü oluşturur. Evel, ünlü Koelet eserinde geçtiği gibi, boş, beyhude demektir. Başka bir deyişle abesle uğraşan, depresyona düşmeye mahkûmdur.
***
Hâlbuki insan geçiminin Tanrı’nın Eli’nde olduğunu bilse, hiç tasa duymaz, öyle değil mi? Bana inanmıyor musunuz?
Tanrı’nın ilahi mevcudiyetine Şehina, sağladığı geçime de parnasa denir. Hadi iş başına!
HaŞehina: E 5 + Şin 300 + Kaf 20 + Yod 10 + Nun 50 + E 5 = 390
Parnasa: Pe 80 + Reş 200 + Nun 50 + Sameh 60 = 390
Neşama nedir peki? Ruhun seviyelerinin üçüncüsü. Önce nefeş, yani can, sonra ruah, sonra da neşama var. İki seviye daha var, haya ve yehida ama onlar bu dünyaya gelmiyor. Parnasa ile neşama arasında bir bağlantı olabilir mi peki?
Neşama: Nun 50 + Şin 300 + Mem 40 + E 5 = 395
Parnasah: Pe 80 + Reş 200 + Nun 50 + Sameh 60 + E 5 = 395
Bana sorabilirsiniz Parnasa’nın sonuna niye h (e) harfi koydun diye... Konabilir de ondan.
Parnasa’nın yine başka bir yöntem olan küçük Gematriya’sı 8 + 2 + 5 + 6 + 5 = 26. Bu da, artık öğrendik, değil mi, Aşem’in telaffuz edilmeyen İsmi’nin Gematriya’sı. Parnasa, Aşem’in Eli’nde. Döne döne aynı yere geliyoruz.
Şimdi 26’yı meydana getiren sayıları toplayalım: 2 + 6 = 8 Tora sözcüğünün bir başka Gematriya’sı, 8’dir. Nasıl mı?
Tora: Tav 400 + Vav 6 + Reş 200 + E 5. Küçük Gematriya için bütün sıfırları çıkarıyoruz ve tekrar topluyoruz: 4 + 6 + 2 + 5 = 17. Yani tov sözcüğünün Gematriya’sını elde ettik. 1 + 7 de 8 ettiğine göre, Tora, parnasa’nın kaynağıdır.
Biraz Gematriya öğrendiğimizi iddia etsek, başımız ağrımaz. Neden kendi kendimize denemeyelim? Neyi mesela? İsimlerimizin ve önemli saydığımız birkaç olay ya da durumun nasıl yazıldığını öğrenelim, Gematriya’larını hesaplayalım ve aradaki ilişkiye bakalım. Belki ilginç bağlantılarla karşılaşabiliriz, kim bilir?
Sevgiyle kalın.
Kaynak:
Hebrew, Source of Languages by R. Matityahu Glazerson, 2006
Torah, Light and Healing Mystical Insights into healing, Based on the Hebrew Language by R. Matityahu Glazerson, 1993
Through the Lens of Gematria, by R. Matityahu Glazerson, 2006
