Ortopedinin daimi hastaları: Halı Sahacılar

Halı saha kimler için tehlikeli?

Halı saha oyuncuları çok kötü hazırlanan oyunculardır. İşyerinden çıkar, üstünü değiştirir, ısınmadan halı sahaya çıkar. Bu kadar hızlı halı sahaya çıkan kişi genellikle tendon yaralanmaları olur.        

Hafta sonu aktivitecileri diye bir grup insan var, bunlar hafta içi hiçbir aktivite yapmaya vakit bulamayanlar, hafta sonu spora yüklenirler, basket, futbol ne varsa… Bu hafta sonu aktivitecilerinin hepsinde ‘Aşil tendonu’ problemleri izlenir. Bunlar hiç esneme yapmadan sahaya çıkmanın sonuçları. Halı sahanın zemini çok kötü. Halı saha zeminlerinde bir yaylanma sorunu var. Yaylanmadığı için ve ayak da hazır olmadığı için ayağa yük biniyor, stabilite problemi ortaya çıkıyor, ayak ve diz kolay dönüyor.

Halı sahaya çıkarken kullanılan özel bir ayakkabı yok. Kim hangi ayakkabıyı bulduysa onunla çıkıyor. Halı sahanın kalınlıkları da hatırı sayılır yükseklikte. Bu da sakatlanmalara yol açar! Halı saha yaralanması = kötü ayakkabı + iyi ısınmayan amatör sporcu + kötü zemin 

Halı sahadan vazgeçemeyen beyler ne yapacak?

 StrecHing(germe egzersizleri) yapmayı öğrenecekler. Hangi spor yapılırsa yapılsın strecHing hareketleri yapılacak.

Muhakkak halı saha ayakkabısı alınacak.

 Yapacağı sporla ilgili hazırlıkları öğrenecek. Haftada iki kez halı saha maçına çıkacaksa beyefendi, bunun yanında 5-6 dakika koşma, kardiyo çalışma benzeri egzersizleri rutinine ekleyecek.

Halı saha yaralanması Türk kültürün bir parçası. Aslında halı sahadan kaynaklanan bir sıkıntı yok, Türk spor kültürünün yetersizliği bu yaralanmalara yol açıyor. Spor kültürü olsa bu yaralanmalar olmayacak.

Hangi ayak sorunları ortaya çıkıyor?

Bağ kopabiliyor ama bu çok nadir. Tendon koptuğunda ise problem çok büyük, koptuğunda bu cerrahi müdahale gerektirir.

Bu bir kas ya da bağ yırtılması kendini 4-6 haftada tedavi eder.

Bağ zedelenmesi, bağ yırtığı, damar damar üstüne binmesi diye tabir edilen sıkıntılarda, zarar gören bölüm ‘overstrech=Aşırı gerilme’ dediğimiz bir hale geçiyor. Bu tedavi edilmezse tekrarlayan ayak bileği burkulması olabilir, koştuğunda erken yorulma ve ağrı olur. Böyle kişilerin fizik tedavi periyodundan geçmesi gerekir. Halı sahanın ayakta yarattığı sıkıntıların en önemlilerinden biri budur, çünkü baktığınız zaman hastanın çok büyük şikâyetleri, çok ağrıları olmaz; ayak çok şişmez. Ama bu kişiler spora kalkıştıklarında yaylanma ihtiyacı karşılanmayınca zarar gören bölümle ilgili sıkıntı ortaya çıkar. Bu kişiler, ‘Spor yaparken ağrı yaşıyorum,’ cümlesini çok sık kullanırlar.

Maça çıkmadan önce ayağı sarıp çıkmak çok doğru bir şey değil; çünkü o bağ çalışmıyor ayakta ve onu dışarıdan sararak destek olmaya çalışıyorsunuz. Bandajı sardığınız zaman sporla birlikte güçlenme ihtimali olan o bağ daha da tembelleşiyor. Bandajla sarıldığında bir sonrakine daha da zayıflıyor bağ. O kası ya da bağı muhakkak güçlendirmek gerekiyor.

Bununla ilgili egzersizler var, evde bile yapılabilecek bu egzersizlerle o bağı birkaç ay içinde güçlendirmek mümkün.

Bağ yırtığı teşhisi konduğu anda şunu anlamalıyız, o bağ görevini yerine getirmiyor. O bağın yeniden görevini yerine getirmesi için evde yapılacak egzersizlerden fizik tedaviye uzanan vakanın duruma bağlı çözüm önerileri var.

Bu durumda ayağın 4-6 hafta kullanılmaması gerekir. O dönemde sadece yüzebilirler. Hastalar iki haftadan sonra ağrı ortadan kalkınca tedavi oldum sanıyor ama bu doğru değil. Eğer tekrar halı sahaya çıkmaya kalkarlarsa her şey başa döner.

Yaralanma anında ilk müdahale ne olmalı?

Bunun bir formülü var ve herkesin aklının bir yerine bu formülü koyması gerekir. Hangi şartta olursa olsun eğer burkulma yaşandıysa, DBKY formülü! Dinlen,Buz koy, Koltuk değneğiyle destekle, Yukarda tut! Bu kanamayı engelleyecektir. Kanama engellenirse burkulmayı yaşayan kişi bir hafta sonra işinin başına dönebilir. Bu ön formülün hedefi şişliği engellemek çünkü şiştiği zaman doku genişliyor demektir, bu kötü haber! Ancak üç-dört ayda geriliyor.