Kimi zaman biz yetişkinlerin bile dayanamadığı migren krizlerini çocuklarımız yaşadığında aciz ve çaresiz hissediyoruz. Peki, bu çaresiz bir hastalık mı? Bizler ne yapabiliriz? Çocuk Nörolojisi Uzmanı Doktor Sinan Çomu ile bu ağrıyı çeken çocuklar hakkında konuştuk
Migren nedir?
Migren bir başağrısı çeşididir. Genellikle benzer şekilde, şiddetli tekrarlar gösterir. Ağrı sadece başın yarısı gibi belli bölgeleri etkiler, zonklayıcıdır. Bulantı, istirahat etme ihtiyacı, ses ve ışıktan rahatsız olma söz konusudur. Migreni hastalık olarak görmeyip, şiddetli başağrısına yol açan bir bünye özelliği gibi kabullenmek gerekir.
Migrenin normal bir baş ağrısından farkı nedir?
Migren ağrıları çoğunlukla şiddetli gelişir, bulantı kusma görülebilir, aynı şekilde tekrarlayan özelliklerle dikkat çeker. Yarım başağrısı, ağrı gelişirken olabilecek görsel ve duysal şikayetler, çevresel faktörlerden (gürültü, aydınlık) fazlasıyla etkilenme tipiktir.
Migrenin ve baş ağrısının sebepleri neler olabilir?
Çeşitli sebeplerden baş ağrısı veya migren atakları tetiklenebilir. Her baş ağrısında aynı sebeplerin olması gerekmez. Bunlar bazen kolayca öngörülebilecek göz bozukluğu, sinüzit, kafaya darbe, yorgunluk ve açlık olabilir. Bazen hemen fark edilmeyecek ektenler olabilir, kimi yiyecek ve içeceklerin, ağrı kesicilerin fazla tüketilmesi, lodos, soğuğa maruz kalma gibi. Mutlaka ki kafa içinde sıkışıklığa yol açacak bir kitle, kanama veya yapısal bir sorun da baş ağrısı ile kendini gösterebilir. Bunların ani gelişen seyri fikir verir. Baş ağrılarını tetikleyen sebeplerinin değişken ve çeşitli olduğu akılda tutulmalıdır.
Sebepsiz baş ağrısı olur mu? Rutin baş ağrıları dikkate alınmalı mıdır? Durumun ne zaman kronikleştiğini anlarız?
Sebepler her zaman bulunamayabilir. Özellikle stresle ilgili veya günlük hayata dair önemsiz gözüken faktörler kolayca fark edilmeyebilir. Baş ağrısının olduğu günlerde kısaca not tutulup o günün farklılıklarının belirtilmesi sebeplerin irdelenmesinde yardımcı olur. Mesela hep okul günü, veya hep eve dönüşte baş ağrısı olması farklı değerlendirmelere götürebilir.
Şiddetli ağrı çekmiş olanlar bunun tedirginliğiyle ağrıdan kolay etkilenir kalırlar ki, bu en çok görülen kronik ağrı mekanizmasıdır.
Migrende görülen en belirgin şikâyetler nelerdir?
Klasik migrende yarım zonklayıcı ağrı, öncesinde bazı görsel şikayetler tipiktir. Ses ve ışık hassasiyetiyle dinlenme ihtiyacı, bulantı ve kusmanın çok rahatsız etmesi de belirgindir.
Migren tedavi edilebilinir mi? Migren başladığı an hemen ilk olarak yapılması gereken ne vardır?
Migreni bir bünye özelliği olarak kabul edip, baş ağrısını tetikleyen faktörlerin irdelenmesi ve mümkün olanların engellenmesi gerekir. Baş ağrısı sırasında dinlenebilme, bulantı ve kusmanın giderilmesi önemlidir.
Çocuklarda migren kaç yaşından itibaren görülmeye başlanır?
Bebeklikte de olabilir. Özellikle aile hikayesi belirgin olan çocuklarda sebepsiz uzun ağlama ve kusmalar bu tanıyı düşündürebilir.
Migren belli bir yaştan veya belli bir evreden sonra (genç kızlık, hamilelik vs gibi) kendiliğinden geçebilir mi?
Migren ataklarının değişkenliği bilinir. Bunlar kısmen bünyedeki hormonal değişikliklerle kısmen de kişilerin tetikleyici faktörleri öğrenmesi ile olur.
Migrenli çocuklara en önemli tavsiyeniz ne olacaktır?
Migreni bir hastalık olarak görmeyip, bünyeye ait ailesel bir özellik olarak ele almalı. Şiddetli ağrıları, tedirginlikle veya çocuksu sebeplerle dillendirilen şiddetli olmayan ağrılardan ayırdedebilmek gerekir. Şiddetlilerin not tutularak takibi, tetikleyici faktörlerin irdelenmesini kolaylaştırır. Ağrı durumunda şiddetli olmasa da zorunlu dinlendirme uygulanması, çocukça bazı sebepleri engeller.
