Tarihte haftanın olayı: Henry Morgenthau Jr. - 06 Şubat 1967

Kavram
5 Şubat 2014 Çarşamba

New Yorklu emlak yatırımcısı ve politikacı Henry Morgenthau Jr. 6 Şubat 1967’de New York’ta hayata veda etti

Henry Morgenthau Jr, 11 Mayıs 1891’de zengin bir Yahudi ailenin o€lu olarak dünyaya geldi. Aynı adı taflıyan babası, Almanya göçmeniydi ve 1913-1916 yılları arasında, zor bir dönemde ‹stanbul’da Amerikan Konsolosu olarak görev yapmıfltı. Cornell Üniversitesi’nde mimarlık ve ziraat e€itimi alan Henry Morgenthau Jr. 1913 senesinde Franklin ve Eleanor Roosevelt ile tanıfltı; ömür boyu sürecek kader yolculukları bafllamıfl oldu.

1934 yılında Hazine Bakanı Woodin sa€lık sorunları nedeniyle görevinden ayrılınca yerine Morgenthau geldi.

Zor bir dönemde bakan olan Morgenthau için, Büyük Buhran’ın en önemli mirası olan iflsizli€i düflürmek en önemli hedef haline geldi. Bu mücadelede Roosevelt ve Morgenthau, ekonomiyi büyütme yoluna gittiler ve devlet harcamalarını arttırdılar. Böylelikle piyasaya daha fazla para vererek istihdamı arttırabileceklerini düflündüler. Fakat sonuç hayal kırıklı€ı oldu.

Savafl yıllarında da görevde olan Morgenthau, daha fazla Yahudi göçmenin kabul edilebilmesi için çok u€rafltı ve Ocak 1944’te “Savafl Göçmen Kurulu”nun oluflmasını sa€ladı. Bu kurul sayesinde 1944 ve 1945 yıllarında 200.000 Yahudi göçmen ABD’ye kabul edildi ve hayatlarının kurtulması sa€landı.

1944 yılında, savaflın seyri de€iflince, Morgenthau savafl sonrası Almanya’nın durumu ile ilgili bir plan hazırladı. Almanya’nın a€ır sanayiden arındırılmıfl bir tarım ülkesi olmasını içeren bu plan birkaç ufak de€ifliklikle müttefikler tarafından kabul edildi. Savafl sonrasında da iki yıl boyunca sıkı bir flekilde uygulanan bu strateji Temmuz 1947’de yeni bir planla de€ifltirildi. Yeni planda  “Zengin ve refah seviyesi yüksek bir Avrupa’nın yolu istikrarlı ve üretken bir Almanya’dan geçer” fikri ön plana çıktı.

1945 yılı ortasında Truman ABD Baflkanı olunca istifa eden Morgenthau kendini hayır ifllerine adadı. Yeni kurulan ‹srail Devleti’ne de tarım ve finans konularında danıflmanlık hizmeti veren Morgenthau’nun anısına ‹srail’de adının ‹branice karflılı€ı olan “Tal Shahar” moflavı kuruldu.

Hayatının her dönemini yo€un yaflayan Henry Morgenthau Jr, 6 fiubat 1967’de aramızdan ayrıldı.