Arak reaktörü üzerindeki anlaşmazlık çözüldü

İran,  P5+1 grubu ile yürüttüğü müzakereler kapsamında Arak Ağır Su Reaktörü’ne ilişkin verdikleri teklif üzerinde uygulamada anlaştıklarını duyurdu.

İran Atom Enerji Kurumu (İAEK) Başkanı Ali Ekber Salihi, İran’ın El Ahram televizyonuna çıkarak Arak reaktörü meselesini değerlendirdi. Arak reaktörünün geleceği, İran ve P5+1 grubu arasında kalıcı anlaşmaya varmaya yönelik sürdürülen müzakerelerin en tartışmalı konusunu oluşturuyor.

Uluslararası kamuoyu ve İsrail, İran’ın Arak rektöründen elde edeceği plütonyumu nükleer silah yapımında kullanmasından endişe ediyor. Tarafları temsil eden heyetler anlaşmazlıkların çözümü için şubat ayından bu yana üç kez Viyana’da bir araya geldiler.

Salihi, İran’ın Arak reaktöründe üretilen plütonyum miktarını beşte bir oranına indirecek teknik değişiklikleri kapsayan bir teklif sunduğunu ve teklifin P5+1 grubu tarafından olumlu karşılandığını söyledi. Daha önce P5+1 grubu Arak Ağır Su Reaktörü’nün elektrik üretecek hafif su reaktörüne dönüştürülmesini önermişti.

BM nükleer gözlemcileri, İran’ın kasım ayında varılan anlaşmaya harfiyen uymaya çalıştığını belirtiyor. Buna göre İran, nisan ayı ortasına dek zenginleştirilmiş uranyumun yarısının imha edilmesini ve geri kalanının ise ön anlaşmanın geçersiz sayılacağı temmuz ortasında dek dönüştürülmesini taahhüt etmişti.

Toplantıların bir sonraki durağı New York

Geçtiğimiz pazar, İran’ın resmi haber ajansı ISNA, İran müzakere heyeti başkanı Abbas Araghchi’nin yaptığı açıklama ile nükleer görüşmelerin bir sonraki turunun 5-9 Mayıs tarihleri arasında New York’ta gerçekleşeceğini duyurdu. Müzakereler, mayıs ayında yapılacak olan Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması kapsamında düzenlenen toplantıyla eşzamanlı yürütülecek. Yıllar sonra ilk kez İslam Cumhuriyeti’nin nükleer programına ilişkin görüşmeler amacıyla İran Batılı devletler ile New York’ta bir araya gelecek. Araghchi görüşmeler sırasında imzalanması hedeflenen daimi anlaşmanın ön taslağının yazılmaya başlayacağını ve bir sonraki üst düzey görüşmelerin de 13 Mayıs’ta Viyana’da gerçekleştirileceğini duyurdu.