‘Unutmamak, unutturmamak için anacağız’

Hakkında yazılan birçok kitap, çevrilen filmlerle sürekli gündemde tutulmaya çalışılan Holokost kurbanı 6 milyon Yahudi bu yıl da Neve Şalom Sinagogu’nda gerçekleştirilen törende anıldı

27 Nisan Pazar akşamı düzenlenen Holokost kurbanlarını anma töreni yoğun bir katılımla gerçekleşti. Törende, Hahambaşı Rav İsak Haleva, Cemaat Başkanı İshak İbrahimzadeh, Cemaat Onursal Başkanı Bensiyon Pinto, Başkan Vekili Josef Nassi, Uygulamacı Başkan Yardımcısı Moris Levi, İsrail Başkonsolosu Moşe Kamhi, Hahambaşılık Bet-Din üyeleri, cemaat idarecileri, çeşitli kurum, kuruluş ve dernek başkanları, sinagog cemaatleri başkanları ve dindaşlar hazır bulundu. Ayrıca Dışişleri Bakanlığı adına Büyükelçi Ertan Tezgör, Dışişleri Bakanlığı İstanbul Temsilcisi Büyükelçi Uğur Kenan İpek, ABD, Rusya, İspanya, Hollanda, Belçika, Avusturya, Kosova ve İsrail başkonsolosları ile Almanya, Polonya, Yunanistan, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti’nden diplomatlar da katıldı.

Yom Aşoa  töreni barkovizyondan Türkiye doğumlu kurbanlar ve ailelerinin isimlerinin yansıtılmasıyla başladı. Minha ve Arvit dualarının ardından açılış konuşmasını Eliezer Arditi gerçekleştirdi. Selim Kalvo’nun soykırım hakkında bilgi vermesi ile devam eden törende Melisa Baron,  Almanya’daki Nazi rejimi tarafından sistemli, bürokratik yollarla, yaklaşık 6 milyon Yahudi’nin öldürülmesinin insanlık tarihinin en büyük suçu olduğuna değindi. “Holokost, II. Dünya Savaşı’na neden olan bir rejimin, sırf kendilerinin ‘ırksal anlamda üstün’ olduğuna inandıkları için, Yahudileri ‘aşağılık’ ve bir tehdit unsuru gördükleri için gerçekleştirdiği bir soykırımdır,” dedi. Baron, Hokokost’un kurbanları arasında engelliler, homoseksüeller ve Çingenelerin yanı sıra sadece yetişkinler değil çocukların da bulunduğunu vurguladı. O dönemin çocuklarının çocukluklarını hiç yaşamamış, ailelerinden ayrılmış, şiddet ve işkence görmüş, toplama kamplarında çalışmaya zorlanmış çocuklar olduğunu belirtti. “Yaşayabilenlerin içlerinde kendisine yeni bir hayat kurup, geçmişi, ölümleri, her şeyi unutmaya çalışanlar var. Bazıları ise Holokost’u diğer nesillere aktararak, benzeri bir soykırımın yinelenmemesi için çalışıyor. Onlar ‘bir daha asla’ olmaması için hayat öykülerini paylaşanlar. Amaçları  ‘Bunları bil, neler yaşadığımızı bil ve unutulmasına asla izin verme,’” diyerek sözü Cenk Bonfil’e verdi.

Cenk Bonfil, bugün hâlâ tüm somut verilere rağmen, Soykırım’ı inkâr edip, böyle bir vahşeti kabul etmeyerek, bir savunma mekanizmasının ardına sığınanların yanı sıra bilinçli bir inkâr politikası yürütenler de olduğuna değindi. “Holokost kurbanları aramızdan ayrıldıktan sonra diğer nesillerin inkâr etmemesi için ‘Unutmamak, unutturmamak için anacağız,’” dedi.

Ulus Musevi Okulları’nın sunumu ile Sendy Bahar, Nesya Eskenazi, Semih Moreno ve Cefi Aşkın, Abie Rotenberg’in söz ve müziğini yaptığı ‘What Will Become of All The Memories’ adlı şarkıyı seslendirdiler. Bonfil’in okuduğu şiirden sonra Mert Kuzir, bilinçli olmak, dinlemek, okumak, araştırmak, kurbanların sesi olmak, hep birlikte inançla kenetlenebilmenin gerçek bir anma olabileceğine değindi.

Törenin devamında sıra 6 milyon anısına 6 mum yakılmasına sıra geldi.

İlk mum, “Yahudi Soykırım’ında öldürülen milyonlarca insanı hep hatırlayacağımıza ve hatırlatacağımıza, asla unutmayacağımıza söz veriyoruz” sözleri ile yakıldı. Mumu Hahambaşı Rav İsak Haleva, Büyükelçi Ertan Tezgör, Dışişleri Bakanlığı İstanbul Temsilcisi Büyükelçi Uğur Kenan İpek birlikte yaktı. İkinci mumu İsrail Konsolosu Moşe Kamhi yakarken diğerlerini sırası ile bir Holokost kurtulanı olan Elvir Ovadya ve Davit Fraenkel, çocukların anısına Bat-Mitsva/ Bar-Mitsva ve Talmud Tora çocukları ve gençler yaktı. Dini törende dualar Hahambaşı Rav İsak Haleva, Rav Yeuda Adoni, Rav David Sevi tarafından okundu. Rıfat Kandiyoti ve Refi Chaban’ın okuduğu teilimleri Rıfat Kandiyoti,  Rav. Yeuda Adoni’nin okuduğu Pirket Avot duasını ise Gabi Behiri tercüme etti. Tören Ehal’in kapılarının açılmasıyla sona erdi.