Bir alışveriş sitesinden ürün satın alırken sözleşmenin sonundaki bir madde dikkatimi çekti. Madde şu şekilde: “Şirket herhangi bir neden göstermeksizin üyeliğinizi sona erdirme ve sözleşmeyi feshetme hakkına sahiptir. ” Bana aynı şekilde bir hak tanınmamış. Böyle bir madde geçerli olur mu? Sözleşmeyi kabul edip alışverişime devam etmeli miyim?
Bahsettiğiniz maddedeki “herhangi bir neden göstermeksizin sözleşmeyi feshetme” ile ilgili düzenleme 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve 17 Haziran 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkında Yönetmelik kapsamında haksız şart olarak değerlendirilmektedir. Yönetmeliğin 5. maddesinde bir tüketici sözleşmesinde yer alan şartın haksız şart olarak kabul edilmesi için hangi unsurların bir arada bulunması gerektiği belirtilmektedir. Buna göre; “Tüketici ile kurulan sözleşmelerde yer alan bir şartın haksız şart olarak kabul edilebilmesi için; a) Tüketiciyle müzakere edilmeden sözleşmeye dâhil edilmesi, b) Tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde dürüstlük kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olması unsurlarının bir arada bulunması gerekir.” Ayrıca yönetmeliğin Ek-1’inde haksız şartlar sayılmaktadır. Ek-1’in birinci fıkrasının e bendine göre “Sözleşmeyi düzenleyene, sözleşmeyi keyfi bir şekilde feshetme hakkı tanıyan ancak tüketiciye aynı hakkı vermeyen şartlar ile sözleşmeyi düzenleyenin fesih hakkını kullanmasına rağmen, henüz ifa etmediği edimler karşılığında almış olduklarını muhafaza etme hakkı veren şartlar” haksız şart sayılmaktadır. Dolayısıyla yukarıda sayılan unsurlar ve Ek-1’in birinci fıkrasının e bendi göz önüne alındığında sözleşmenizde yer alan şart haksız şart olarak değerlendirilmelidir. Zira “sözleşmeyi keyfi bir şekilde feshetme hakkı tanıyan ancak tüketiciye aynı hakkı vermeyen” bir durum söz konusudur. Sözleşmede haksız şartın yer alması halinde denetimin nasıl yapılacağı yine yönetmelikte düzenlenmektedir. Yönetmeliğin 8. maddesine göre, sizin durumunuzda olduğu gibi, genel olarak kullanılmak üzere hazırlanmış tüketici sözleşmelerinde haksız şartların yer alması durumunda, bu şartların sözleşme metninden çıkarılması için sözleşmeyi düzenleyene Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından otuz gün süre verilir. Bu sürenin bitimine kadar, sözleşmeyi düzenleyen tarafından haksız şartların sözleşme metninden çıkarılmaması halinde, 200 TL idari para cezası uygulanır. Ayrıca haksız şartın sözleşmeye etkisi Yönetmeliğin 7. maddesinde düzenlenmektedir. Buna göre; “Tüketiciyle kurulan sözleşmelerde yer alan haksız şartlar kesin olarak hükümsüzdür. Ancak sözleşmenin haksız şartlar dışındaki hükümleri geçerliliğini korur. Bu durumda sözleşmeyi düzenleyen, kesin olarak hükümsüz sayılan şartlar olmasaydı diğer hükümlerle sözleşmeyi yapmayacak olduğunu ileri süremez.” Yani, bahsettiğiniz maddedeki haksız şart kesin olarak hükümsüz sayılacak olup sözleşmenizin geri kalan maddeleri geçerli olmaya devam edecek.
Not: Bilgilendirme amaçlı olarak bu köşede paylaşılan bilgiler, hukuki öneri, danışmanlık, reklam veya teklif niteliğinde değildir. Genel hukuki bilgiden ibaret olan bu açıklamalar sorun çözmeye yönelik olmayıp, doğruluğu, güncelliği veya kullanılabilirliği konusunda yazar ve/veya hukuk bürosu sorumluluk kabul etmez. Hukuki sorunların çözümünde bir uzmana danışılması önerilir.
