Ateşkes uzun sürmedi

Geçtiğimiz ay üç İsrailli gencin kaçırılarak öldürülmesinin ardından, 16 yaşındaki Filistinli bir gencin öldürülmesiyle bölgede artan gerilim sonucu İsrail, Hamas’ın attığı roketleri durdurmak amacıyla 8 Temmuz’da başlattığı Koruyucu Hat Operasyonu’nun yedinci gününde ateşkes yapmayı kabul etti. Ancak Hamas’ın ateşkes yapmayı kabul etmemesi ve saldırılarına devam etmesi üzerine İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ateşkese son vererek operasyonlara devam etme kararı aldığını açıkladı. İsrail ordusu, “Tek taraflı olarak altı saat süren ateşkes boyunca Hamas’ın saldırılarına devam etmesi ve İsrail’e 50’nin üzerine roketin atılması üzerine operasyonları devam etme kararı aldık,” şeklinde bir açıklama yayınladı.

Devam eden hava saldırılarına rağmen İsrail Güvenlik Kurulu, salı sabahı erken saatte toplanarak Mısır hükümetinin yaptığı ateşkes teklifini meclisin de onayıyla kabul etmişti.

Önerilen ateşkes, karadan, denizden ve havadan gerçekleşecek saldırıların önlenmesini hedefliyor. Ateşkes ayrıca, sınır kapılarının açılarak sivillerin güvenli geçişinin sağlanmasını içeriyor. Hamas ise, İsrail’in Gazze’ye saldırmaması, Batı Şeria’da Filistinlilere yapılan saldırıların durdurulması, Gazze ablukasının kaldırılması ve özellikle üç İsrailli gencin öldürülmesinin ardından tutuklanan mahkûmların serbest bırakılması gibi şartların yerine getirilmesini istiyor.

Hamas Sözcüsü Sami Abu Zuhri ise pazartesi akşamı yapılan teklifi anında reddettiklerini belirterek, “Hâlâ kuşatma altındayız ve buna karşı gelmek en bizim en büyük hakkımız. Ayrıca saldırıları sona erdirmek için ayrıntılı bir anlaşma olmadan ateşkes olmayacak,” diye açıklamada bulunmuştu. Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin Kassam Tugayları da örgütün internet sitesinde teklifi reddettiklerini ve savaşın şiddetini arttıracakları mesajını yayınlamıştı.

Erdoğan: “İlişkilerin normalleşmesi mümkün değil”

Katıldığı bir iftar yemeği öncesi Ortadoğu’da yaşanan olaylara değinen Başbakan Tayyip Erdoğan, “Sınırlarımızın hemen yanı başında çok büyük trajediler yaşanıyor. Tüm İslam dünyasında maalesef sıkıntılar çok. İsrail her zamanki kinini yine estiriyor. Mavi Marmara’dan sonra ilişkimizi kesmiştik. Özür dilediler. Üçüncü bir şartımız vardı, Gazze’ye ablukayı kaldıracaksınız dedik. İsrail bu uygulamasına devam ettikçe bizim İsrail’e ilişkilerimizin normalleşmesi mümkün değildir. Bizim İsrail’le atmak istediğimiz bir takım adımlar vardı ki bu adımlar artık kapalı bir kutunun içinde kalmış demektir,” dedi. 

Saldırılar hafta boyunca devam etti 

Geçtiğimiz hafta boyunca süren operasyonda pazar günü İsrail Donanması’na bağlı komandolar  Gazze’ye kara hareketi düzenlemiş ardından da İsrail ordusu  Gazze’nin kuzey kesiminde oturan yerel halktan pazartesi öğlen saatlerine kadar evlerini boşaltmalarını istemişti. İsrail Ordu Sözcüsü Peter Lerner, “Gazze’de yaşayan halkı Hamas’a ait kumanda merkezlerinden uzak durmaları konusunda uyardık. İsrail’e yapılan roket  saldırılarının yüzde 36’sı Gazze’nin kuzeyinden yapılıyor. Bu nedenle söz konusu bölgeyi çok ağır bir bombardımana tutacağız,” diyerek konuyla ilgili açıklamada bulunmuştu.

BM Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu (UNRWA), yaklaşık 17 bin kişinin sığınma talep ettiğini, yaşadıkları bölgeyi terk edenlerin Gazze’nin güneyindeki BM’ye ait sığınaklara yerleştirildiği bildirdi.

Pazartesi günü öğleden sonra Tel Aviv, Ramat Gan, Givatayim, Kuzey Negev ve Golan Tepeleri’nde siren seslerinin duyulmasının ardından, Demir Kubbe füze savunma sistemi tarafından Tel Aviv’e atılan birkaç roket etkisiz hale getirildi.

Pazartesi erken saatlerde İsrail’in düzenlediği hava saldırında ise Hamas’ın silahlı kanatlarının eğitildiği üç binanın ve Hamas üyeleri tarafından yönetilen polis istasyonlarının vurulduğu belirtildi.

Pazar günü Hamas’ın attığı bir füzenin İsrail’in Eşkol bölgesinde bulunan ve Gazze’ye elektrik sağlayan bir tesisi vurduğu, bu nedenle de 70 bin kişinin elektriksiz kaldığı açıklandı.

Geçtiğimiz haftadan beri çoğunluğu havadan olmak üzere denizden de devam eden operasyon için İsrail yaklaşık 20 bin yedek askerini göreve çağırmıştı. İsrail ordusu bu süre zarfında ülkenin birçok şehrine 800 kadar roket fırlatıldığını, bunlardan yüzde 87’sinin Demir Kubbe tarafından etkisiz hale getirildiğini açıkladı.

Filistinli yetkililer ise 8 Temmuz’dan bu yana 194 kişinin hayatını kaybettiğini, 1300’ün üzerinde yaralının olduğunu ve yaklaşık 1320 hedefin vurulduğunu belirtti. İsrail ordusu özellikle Hamas militanlarına ait evlere, roket yapım tesis ve füze rampalarına, Hamas ve diğer terör örgütlerine ait kumanda merkezleri, silah depoları ile eğitim kamplarına ve kaçakçılık amacıyla kullanılan tünellere nokta operasyonlar düzenlediklerini, bu saldırılar sırasında hayatını kaybeden ya da yaralanan siviller için üzüntü duyduklarını açıkladı.

Uluslararası  toplumdan ateşkese destek

Mısır’ın pazartesi akşamı yaptığı ateşkes önerisi, bölgede yaşanan olayları tartışmak üzere Kahire’de bir araya gelen Arap Birliği Dışişleri Bakanları toplantısının hemen öncesinde gelmişti. Toplantıya katılan liderler, Mısır’ın her iki tarafa da yaptığı ateşkes çağrısını ve Filistin’in ‘uluslararası koruma’ talebini desteklediklerini açıkladı.

Filistin lideri Abbas, haftasonunda Ramallah’ta ağırladığı BM Ortadoğu Özel Temsilcisi Robert Serry aracılığıyla, uluslararası toplumdan korunma istemiş ve Serry’e verdiği bir mektupla BM’den yardım talebinde bulunmuştu. ABD Başkanı Barack Obama da, her yıl Beyaz Saray’da düzenlenen iftar yemeğinin ardından, Mısır’ın Gazze’de ateşkes teklifini ‘umut verici’ olarak değerlendirdi. Gazze’de sivillerin ölmesinin ise bir trajedi olduğunu, ancak Hamas’ın İsrail’e roket saldırılarının ‘affedilemez’ olduğunu söyleyen Obama,  “Hiçbir ülke vatandaşlarına rastgele roketler atılmasını kabul edemez. Bu bakımdan, Hamas’ın bu affedilemez saldırılarına karşı İsrail kendini koruma hakkına sahiptir,” dedi.

İran’ın nükleer programı ile ilgili Fransa, Almanya, İngiltere, Çin ve Rusya Dışişleri Bakanlarıyla birlikte Viyana’da bulunan ve ateşkes olasılığını görüşmek üzere Kahire’ye gitmesi beklenen ABD Dışişleri Bakanı John Kerry yaşanan gelişmelerin ardından seyahatini ileri bir tarihe erteledi. Ancak Kerry Hamas’ı ateşkese rağmen saldırılarına devam etmesi nedeniyle sert bir dille kınadı.

Haftasonunda Netanyahu ile telefon görüşmesi yapan Kerry, artan gerilim ve şiddetten dolayı ABD’nin duyduğu endişeyi belirterek ateşkesin sağlanması için gereken tüm desteği vermeye hazır olduklarını vurgulamıştı.

Lübnan ve Suriye de saldırıyor

Gazze’den İsrail’e yapılan saldırılara pazartesi günü Lübnan ve Suriye de katıldı. İsrail ordu sözcülüğü pazartesi günü Suriye’den atılan bir roketin Golan Tepeleri’ne yakın bir bölgedeki açık alana düştüğünü açıkladı.  Sözcülük ayrıca pazartesi günü Lübnan’dan atılan roketlere top ateşiyle karşılık verildiğini, yapılan saldırının cuma gününden beri üçüncü saldırı olduğu bildirdi.