Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te bulunan AMIA (Arjantin Yahudi Derneği) merkezi 18 Temmuz 1994 tarihinde teröristler tarafından bombalandı. Saldırı sonucunda 86 kişi öldü, yüzlerce insan yaralandı. Bombalama 200 bin kişilik nüfusu ile Güney Amerika’nın en büyük Yahudi nüfusuna sahip Arjantin’de şimdiye kadar gerçekleşmiş en büyük bombalı saldırı olmasından dolayı şok etkisi yaptı.
Yahudi merkezine yapılan bombalı saldırı sonrası yapılan ilk soruşturmada Federal Hakim Juan Jose Galeano, olayın yerel polisin de dahil olduğu iç bağlantılarını araştırdı. Hakim, araştırma neticesinde, araç sağlamak ve yardım etmekle suçladığı yirmi kadar polis memuru hakkında tutuklama emri çıkardı. Uluslararası ayağında ise İran’ın 1994’deki Buenos Aires Elçisi Hade Suleimanpour da dahil on iki İranlıyı suçladı ve tutuklama emri çıkardı, Suleimanpour 2003 senesinde Londra’da tutuklandı ancak sonra delil yetersizliğinden serbest bırakıldı. Galeano’nun bu soruşturması suçladığı kişilere ve görevlerine bakıldığında çok cesur olarak nitelense de delil yetersizliklerinden hiçbir neticeye varamadı ve soruşturma yarım kaldı. Olaydan sonra İran’ı da suçlayan bir çok iddia ortaya atıldıysa da, yapılan ilk araştırmalardan sonra hiç kimse hakkında tutuklanmaya yetecek veya mahkûm edilecek kadar bir delil bulunamadı.
MENEM DE SUÇLU MU?
Aynı soruşturmada eski bir İran gizli servis ajanı Mesbahi tanık olarak dinlendi. Mesbahi, dönemin Arjantin Başbakanı Carlos Menem’i suçlayarak, Menem’in soruşturmayı sabote etmesi karşılığında İran’dan on milyon dolar aldığını belirtti. Menem bu iddiayı kesin bir dille yalanlasa da, bu suçlamadan sonra İsviçre bankalarında gizli hesapları olduğunu kabul etmek zorunda kaldı.
İsrailli kaynaklar 2002’de, FBI ile koordineli yürüttükleri araştırmalarda saldırının, 1994 yılında Güney Lübnan’da yakınlarına kendisinin şehitlik nişanı verilen İbrahim Husein Berro tarafından gerçekleştirildiğini açıkladılar. Bağımsız kaynaklar ise olayda Arjantinli yetkilileri yetersizlikle suçlayarak, hiçbir otopsinin veya DNA testinin doğru yapılmadığını, bundan dolayı kimsenin tam olarak suçlanamadığını belirttiler. Berro’nun kardeşleri ise, Berro’nun Lübnan’da bir çatışmada öldüğünü söyleyerek iddiaları reddettiler.
2005 senesinde Arjantin Devlet Başkanı Nestor Kirchner bu soruşturmanın neticelendirilememesinin Arjantin için utanç kaynağı olduğunu belirtti ve tekrar soruşturma başlattı. Aynı yıl, Arjantin ABD ve İsrailli yetkililerin yaptığı ortak açıklamada, bombalamanın İran’ın desteklediği Hizbullah tarafından yapıldığı belirtildi. Hizbullah yapılan suçlamayı reddederken, İran ise suçluların hemen bulunup gerekli cezanın verilmesi gerektiğini belirten bir açıklama yaptı. 25 Ekim 2006’da Arjantin yargısı İran ve onun desteklediği Hizbullah’ı resmen suçlayarak Cumhurbaşkanı Rafsancani de dahil sekiz İranlı yönetici hakkında tutuklama kararı çıkardılar.
İRANLI YÖNETİCİLER İÇİN KIRMIZI BÜLTEN
Kasım 2007’de İnterpol altı İranlı yönetici hakkında kırmızı bültenle arama kararı çıkardı. Bu kişiler arasında saldırıyı planlamakla suçlanan Ahmad Vahidi de bulunmakta idi. 1983 yılından beri İran ordusunun yurtdışı operasyonlarını yürüten ‘Quds Force’ adlı özel biriminde görevli olan Vahidi, olayın olduğu dönemde ise bu birimde komutanlık görevini yürütmekteydi. 2009 yılında kırmızı bültenle aranmasına rağmen Ahmadinecad tarafından savunma bakanlığına getirilen Vahidi Ağustos 2013’e kadar bu görevi sürdürdü. Dönemin Arjantin Başbakanı Carlos Menem ise 1994 yılında dikkatleri başka yöne kaydırarak İran’ı korumak ve adaleti yanıltmak suçlamasıyla mahkemeye çağrıldı. Menem’in mahkemesi halen devam ediyor.
