“Ne kadar geriye bakarsanız, o kadar ileriyi görürsünüz”

Caddebostan Sinagogu’nda uzun süredir çalışılan bir projenin açılış gecesinde en eski üyelerin tek temsilcisi olan 96 yaşındaki Leon Sarfati’nin ve eskilerden Lazar Aldiş’in de bulunması büyük coşku yarattı. Geceye, eski başkanlar ve üyelerden Mordo Desabah, Mordo Kumrulukuş, Eli Arditi, Yusuf Levi, Sedat Amon, Moris Salem, Jak Mizrahi, Sami Yanni, Floret Loya, Harun Niyego, Beto Malki, Ceki Duşi; yeni üyelerden ise Av. Davut Cibili, Davut Cemal, Leon Kasavi, Bülent Doğu ve Davut Yakar da katıldılar.

Açılış konuşmasını yapan Kadıköy ve Caddebostan Sinagogları Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Mayir Saranga şunları söyledi: “Toplantımızın amacı, uzun zamandır üzerinde çalıştığımız bir projenin açılışını yapmak. Churchill der ki ‘Ne kadar geriye bakarsanız, o kadar ileriyi görürsünüz’. Bizim vakfımız 115 yıllık bir vakıf. Kökleri çok eskilere uzanıyor. Yönetim Kurulu olarak, 1899’dan günümüze kadar, vakfımızda başkanlık yapmış, yönetim kurulunda görev almış kişileri teker teker tespit etmeye çalıştık. Büyük zorluklara rağmen, çoğunun fotoğrafını bulduk; isimleri de tespit ettikten sonra büyük bir pano hazırladık ve gördüğünüz gibi salonumuzun herkesin görebileceği bir yerine astık. Amacımız, geçmişte bu vakfı bu günlere getiren kişileri unutmamak, onları her zaman anmak ve aynı zamanda yönetim kurulunda çalışacak yeni üyelere de ilham kaynağı olmasını sağlamak. Şimdi Rav Leon Adoni’nin hayır duaları ile panoyu hep birlikte açacağız ve kendisinden eski başkanlar ve üyeler hakkında bazı anılarını bizimle paylaşmasını rica edeceğiz.”

Üzerinde, ‘Vakfımızı günümüze ulaştıranları sevgi ve saygı ile anıyoruz’ yazısı olan panonun büyük bir coşkuyla açılışının ardından sözü alan Rav Adoni, her bir yöneticinin resmini parmağı ile işaret ederek, hatırladığı kişiler hakkında bilgi verdi: “Gerçekten çok heyecan verici! Kadıköy Hemdat İsrael Sinagogu Vakfı’nda çalışmak çok büyük bir ayrıcalıktır. Eski yöneticiler başkaydı denir hep. Ben aynı fikirde değilim. İyi yöneticiler olmasını istiyorsanız, önce halkın iyi olması lazım. Temel iyi olursa, yöneticiler de iyi olur. Şimdi eski yöneticilerden birkaç tanesini anacağım. Değerli hocamız Dr. Yomtov Garti ile başlayacağım. Kendisinin altı dönem vakıf başkanlığı yapması, cemaatini ne kadar sevdiğinin işaretidir. Yapamayacağı şey yoktu hocamızın. Çalışana büyük saygı duyardı. Hemdat İsrael Sinagogu için yazdığı akrostiş, cemaatine ve sinagoguna bağlılığının göstergesidir. Ayrıca, kendisi Caddebostan Sinagogu’nun yapılışında da çok çalışmıştır. Moşe Behar Ebeoğlu, çok değerli bir kişiydi. Kendisi belediye ve muhtarlık tarafından da tanınırdı. İkinci Dünya Savaşında, Halk Fırkası denilen yerde ekmek karnelerini herkese o dağıtırdı. Aynı zamanda değerli bir tüccardı. Yaşlılığında cemaatte çalıştı. Önceleri Mahazeke Tora’da çocuklarla ilgilendi. Sonraları kendisini çok faal gördükleri için vakıf başkanı yaptılar ve yıllarca vakfa başkanlık yaptı. Şemuel Kemal Arditi, cemaatin çok fakir düştüğü savaş yıllarında cemaati ayakta tutmak için canla başla çalıştı. Rahmetli Leon Mizrahi’nin kayınpederi Leon Behar, çok saygıdeğer ve cesur bir insandı. Bir hata gördüğü zaman, o işle ilgili kişiyi yanına çağırır ve hatasını düzeltilmesi için uyarırdı. Yeşua Bey bir devlet adamıydı. Kendisini tanımadım ama adını çok duydum. Dr. Mandil Paşa’nın Yeldeğirmeni’nde çok meşhur bir doktor olduğunu duyardık. Hatta zamanın tıp ünlülerinden biriydi. Bay Pardorokes çok çok eski bir yöneticiydi. Allah uzun ömürler versin Sami Day dirayetli ve çalışkan bir yöneticiydi. Ayrıca, burada isimleri yazılı olmamasına rağmen Albert Levi ve Lazar Aldiş te cemaatimiz için çok çalışmışlardır. Caddebostan Sinagogu’nun Kadıköy’e bağlı kalmasında, o dönemin yönetim kurulunun büyük rolü olmuştur. Üç dönem başkanlık yapmış eski bir Kadıköylü olan Mordo Kori çok çalışkan değerli bir yöneticimiz idi. Ayrıca, ailece çok yardımsever, altın kalpli insanlardı. Ağabeyi Hayim Kori ve onun değerli eşi Lüsi Kori’nin de cemaatimize büyük yardımları olmuştur. Yardım kumbaralarında topladığı paralarla Or -Ahayim Hastanesi’ne büyük katkıda bulunan Moiz Romano’yu da anmadan geçemeyeceğim.

Şimdi gelelim yakın dönem başkanlarına. Üç dönem başkanlık yapan Mordo Desabah, Caddebostan Sinagogu’nun daima açık olmasına, cemaat üyelerimizin gelmesine çok çalışmıştır. İki dönem başkanlık yapmış olan Mordo Kumrulukuş, isminin de çağrıştıracağı gibi, aynen bir kuş misali, halkı etrafında toplamış ve çok güzel şeyler yapmıştır. Şimdiki başkan Mayir Saranga, cemaatimizi üst seviyede yönetmiş ve halen de yönetiyor. Bayramlarda verdiği güzel mesajlarla halkı heyecanlandırıyor ve çalışma arkadaşlarının şevkini arttırıyor. Hanımlar Kolu Başkanı Floret Loya çok dirayetli ve hanımları çalıştırmasını bilen bir kişi. Bir zamanlar Kadıköy’ümüzde okulumuz, gençlik derneğimiz ve yaşlılar için çalışan Bikur Holim organizasyonu vardı. Zamanla hepsi kapandı. Şimdi sadece Hemdat İsrael Sinagogumuz kaldı. Sinagogumuz için çok çalışan ve sinagogumuzun dolup taşmasını sağlayan değerli gabayımız Sedat Amon’a da çok şey borçluyuz. Tüm bu değerli kişilerin çalışmaları, zamanla Caddebostan Sinagogunu, Göztepe Kültür Derneği’ni ve Miniks okulunu hayata geçirdi. Böylece bir anlamda geriye dönüş yaşadık. Bütün bunlar Kadıköy Cemaati’nin yeniden doğuşu oldu. Tanrı’dan dileğim, daima cemaatimizi yükseklerde tutsun, cemaat üyelerimiz sık sık buraya gelmeye ve cemaatimiz için çalışmaya devam etsinler.

Ayrıca eski başkan Mordo Desabah döneminde kurulan ‘Yüzüncü Yıl Masası’nın projesi olan ve Geçmiş Dönem Başkanı Mordo Kori’nin desteği ile, Sami Yanni ile Harun Niyego’nun birlikte hayata geçirdikleri ‘Haydarpaşa’da Yüzüncü Yılımız’ eserinden de söz ederek, bunun gibi daha nice güzel eserlerin hayata geçirilmesini dileyerek, geceyi bir tatlı yiyerek kutlamak üzere hep beraber sinagogun midraş bölümüne geçtiler.