Müttefik ülkeleri Nazi vahşetinden ilk haberdar eden kişi olan Jan Karski’yi yansıtan ‘Remember This: Walking With Jan Karski’ adlı oyun Polonya Yahudi Tarihi Müzesi’nin açılışı ile eşzamanlı olarak Varşova’da sahnelendi. Holokost eğitim programı kapsamında tüm dünya ülkelerine taşınması hedeflenen oyunda Jan Karski rolünü ünlü aktör David Strathaim canlandırdı
‘Good Night, and Good Luck’ filminde gazeteci Edward R. Murrow karakterini canlandırdığı performansı ile 2005 Akademi Ödülleri’nde en iyi erkek oyuncu dalında aday gösterilen ABD’li aktör David Strathaim, Jan Karski rolünü canlandırıyor.
Bu yıl, İkinci Dünya Savaşı döneminin Polonya yeraltı örgütü mensubu kahramanı Jan Karski’nin doğumunun 100. yılı. Müttefik ülkeleri Nazi vahşetinden ilk haberdar eden kişi olan Jan Karski rolünü canlandıran aktör David Strathaim, geçtiğimiz günlerde oyunun Polonya’daki gösterimi için Varşova’ya gitti.
‘Remember This: Walking With Jan Karski’ adlı oyun geçtiğimiz nisan ayında ilk kez Washington’da, Karski’nin profesör olarak kırk yıl boyunca eğitim verdiği Georgetown University’de sahnelendi.
Ülkesi dışında Polonya’yı temsil eden direnişçi Jan Karski, mütttefiklere ilk elden Nazi vahşetine ilişkin haber götürürken kendi hayatını tehlikeye atmıştı. Varşova Gettosu’na iki kez gizlice sızmış, Izbica transit kampında nöbetçilik yaparken Yahudilerin ölüm kamplarına gönderilmek üzere trenlere bindirilmelerine tanık olmuştu.
Karski tanık olduklarını acilen Britanya Dışişleri Bakanı Antony Eden’e, ABD Başkanı Franklin Roosevelt’e ve ABD Yüksek Mahkeme Başkanı Felix Frankfurter’e kişisel olarak anlatmış, ancak hepsi de harekete geçmekten kaçınmıştı.
Oyun, Varşova’nın ünlü ‘Teatr Imka’ adlı tiyatrosunda, ‘POLIN: Museum of the History of Polish Jews’ın (Polonya Yahudi Tarihi Müzesi) açılışı ile eşzamanlı olarak sahnelendi. 29 ve 30 Ekim günleri gerçekleşen gösteride David Strathaim, Krakov Ulusal Tiyatro Akademisi’nden altı ve ABD’den bir öğrenci ile birlikte sahne aldı.
Oyunun senaryosu, Karski’nin savaş dönemi deneyimlerini içeren ve 1944’te yayınlanan ‘Story of a Secret State’ adlı raporuna dayanmakta. Polonya’daki gösterilerde İngilizce diyalogların tercümesi ekrana yansıtıldı.
Ünlü aktör David Strathaim, ‘Remember This: Walking With Jan Karski’ adlı oyunu Karski’nin doğup büyüdüğü ülkeye getirmenin heyecanını taşıdığını belirtiyor ancak oyuncu kadrosunu oldukça zorlayan bir girişim olduğunu vurguluyor.
Georgetown University’nin tiyatro ve performans bölümü öğrencileri ile birlikte senaryoyu kaleme alan Prof. Derek Goldman; “Polonya’da oynamak üzere davet almakla onurlandırılmış olduk” demekte.
Georgetown University’nin tiyatro ve performans bölümü, bundan böyle Karski’nin öyküsünü yansıtan bu oyunu, bir eğitim programı kapsamında tüm dünya ülkelerine taşımayı hedefliyor.
Jan Karski savaştan sonra, gördükleri ve yapmaya çalıştığı şeyler hakkında konuşmadı, on yıllarca suskun kaldı. Ta ki, Claude Lanzmann’ın 1985’te çektiği ‘Shoah’ filmindeki konuşmalarıyla, geçmişteki kahramanca çabaları gün yüzüne çıkmış oldu.
Avrupa Yahudiliğinin yok edilmesini engelleyecek belki de durdurabilecek konumda olan Müttefik güçlerini ikna etmekte başarısız olmasından dolayı Karski’nin büyük acılar çektiği gerçeğine değinen David Strathaim, “Üzücü, Karski hakkındaki dugularım böyle…” demekte.
