Her hafta, bir öncekine göre farklı bir ekonomik ajanda ile finansal piyasalar dalgalanıyor. Finans, fon yöneticisi olmak gerçekten zor. Ayşe Teyze ve Salih Amca’nın işi nispeten daha kolay, çünkü yıllık 10.807 dolar kişi başına düşen GSYİH ile 2008’den bu yana ‘orta gelir tuzağında’, para çok olmayınca yönetmesi de sorun olmuyor. Keza, TÜİK’in gelir dağılımı rasyoları da, son yüzde 20’lik fert grubuna ait son beş senedir çok fazla değişmeyen yüzde 46,6 oranı ile gelir dağılımı eşitsizliğini ortaya net bir şekilde koyuyor. Yani, emekli öğretmen Bağkur’lu esnaf Salih Amcanın, “Niye ülke büyürken benim cepteki para aynı ya da azalıyor?” sorusunun cevaplarından biri bu iki başlıkta.
Piyasalara dönersek; OPEC’in arzı kısmıyoruz açıklaması ile petrol 70 doların altına geldi. Ayşe Teyze kadar kahraman finansçımız soruyor, o zaman pompada niye aynı oranda (yüzde 30) indirim yok. Cevabı John Nash’in ‘Oyun Teorisi’ndeki meşhurlarından biri ‘Zero Sum Game’ veriyor. Vergiden kaçınan kesimler mikro bazda kazanırken makro bazda tüm ülke (maliyesi) kaybettiğinden, bütçe açıklarının finansmanında eldeki tek imkan bono, tahvil ihracı değil, lüks tüketime ait benzine zam bu imkanlardan bir diğeri. Piyasalarda spekülasyonun biri bin para. Euro / Dolar paritesi 1,25’in altında. FED, ECB, iki tarafın GSYİH ve enflasyonları aynı trend ve seviyelerde devam ederse, Fischer Denklemine göre 1,10’lara gider miyim diye düşünüyor. Ons 1.200 dolar desteğinin altına gitti, 1.150 seviyeleri alım fırsatı.
PETROL VE DÖVİZ FİYATLARI NE OLUR?
Valla cevabını bilen varsa biz sözü ona bırakalım. Ama kur ve ticaret savaşları hoş şeyler değil, kötü kalple manipülatif volatilite yapanın eline eline vurmak lazım. İşte USD / Japon Yen’i paritesi. 2006’dan bu yana tarihi zirvesi 120’yle en düşük değere gelmiş. Daha fazla Sony Playstation satalım, ekonomi büyüsün, talep sayesinde işsizlik azalsın, enflasyon artsın, ihracat geliri ile dış ticaret açığını kapatalım diye dünyaya başarı öyküsü olacak diye pompalanan düşük kurlu Abenomics aslında G-20nomics. Rus Rublesi, Pound, Euro değer kaybeder, güzel ama bir tek faizi artabilir diye dolar bunu dengeler mi? Tarihi zirvelerindeki dünya borsalarının, türev ve Forex piyasaların 800 trilyon dolarlık toplam seviyeleri ile 80 trilyon dolarlık dünya GSYİH’sı farkı, iki fazla Playstation üretimi ile kapanır mı?
BİST NE OLUR?
Kahraman finansçıya diyeceğimiz, bilanço ile temel analize, davranışsal finans ile teknik analize, makro ekonomik göstergelere bakmadan volatiliteye kapılma. Ve 2015 için de kötümser olma. Daha önce yine işaret ettiğimiz gibi Cari Açık hızla kapanıyor. Önümüzdeki sene ödenmesi gereken toplam döviz borcumuz 63,6 milyar dolar ve bunun sadece 16 milyar doları reel sektör borcu. 41 milyar dolar Bankacılık Sektörü borcunun çoğunun roll edileceği düşünülürse, portföy yatırımları (sıcak para) girişi, TCMB rezervleri, döviz tevdiat hesapları da dikkat alınırsa, kötü kalpli döviz kuru riskine karşı kahraman finansçının panik atak yapmasına gerek yok aslında. Ama yüksek faizle yenilenebilecek sendikasyonların sonucunda, bozulma emareleri gösteren makro verileri ve risk primlerini dikkate alırsan faizlerde indirimi kolay bekleme, büyümeye ve enflasyona göre hareket et.
