Yedi sayısı ve katları, hayatımızda ne kadar çok yer alır! Haftanın yedi günü, gökkuşağının yedi rengi, yedi kat gök, yedi deniz, yedi nota, yediden yetmişe, yaş otuz beş... Yahudiliğe girecek olursak, evliliğin yedi kutsaması (şeva berahot), 49 gün sayılan Omer (yedi kere yedi gün), Bet Amikdaş’ın yedi giriş kapısı, Noah’ın Evrensel Yedi Kanunu.
Yeni bir yazı dizisinde merhaba sevgili okurlar! Size Rabi Yosef Mizrachi’nin derslerini internet üzerinden izlediğimi söylemiştim. Yakın zamanda yedi sayısı ile ilgili bir söylevini dinledim ve sizler için not aldım. Derken aklıma başka bir fikir geldi. Muhtemelen biliyorsunuzdur, Tora, Teilim ve Sidur Kitapları’nı internetten Türkçe olarak bilgisayar ya da akıllı telefonlarınıza indirebiliyorsunuz. Bu şahane bir gelişme. Dua mı etmeniz gerekli? Açın telefonunuzu, metin hemen ekranda. Dilediğiniz an Tora çalışabilirsiniz; yolculuk ederken, bir yerde sıranızı beklerken... Eğer Aşem’in adı üzerinizde bulunduğu için tereddütleriniz varsa, gereksiz. Zaten her an aklınızda değil mi? Programı silerken Aşem’in adına hakaret etmiyorsunuz, bunu bir hahama sordum
Yedi sayısı ve katları, hayatımızda ne kadar çok yer alır! Haftanın yedi günü, gökkuşağının yedi rengi, yedi kat gök, yedi deniz, yedi nota, yediden yetmişe, yaş otuz beş... Yahudiliğe girecek olursak, evliliğin yedi kutsaması (şeva berahot), 49 gün sayılan Omer (yedi kere yedi gün), Bet Amikdaş’ın yedi giriş kapısı, Noah’ın Evrensel Yedi Kanunu (Yahudi olmayanların uymak zorunda olduğu yedi emir), Sukot sırasında dört yöne doğru sallanan demetteki yedi bitki (bir etrog, bir lulav, iki hadas, üç aravot, toplam yedi), suka’nın minimum boyutları yedi x yedi tefahim (yumruktan dirseğe kadar olan uzunluk), Erets Yisrael’in yedi ürünü (buğday, arpa, incir, zeytin, hurma, nar ve üzüm), yedi gün oturulan şiva, yedi kadın peygamber (Sara, Miryam, Dvora, Hana, Hulda, Avigail ve Ester)... Öğretmenimiz Moşe, Avraam’dan sonraki yedinci nesildir. Moşe’nin yerine geçen Yeoşua, Kutsal Topraklar’a girince Yeriho’nun etrafında yedi kez döndü.
Pesah bayramı Erets Yisrael’de yedi gün, Sukot yedi gün, kölelik yazımızda öğrendiğimiz şmita yedi yıl, yovel yedi, şmita, kırk dokuz yıl sonra yeni ellinci yıl...
Ama bu böyle olmayacak sevgili okurlar. İyisi mi Tora’mızı açalım ve yedi sayısının nerelerde geçtiğini titizlikle arayalım. Nasıl olacak bu? Tabii ki bilgisayarımıza indirdiğimiz Tora programında metin taraması yapacak ve yedi sayısını ‘bul’ komutunu vereceğiz.
Sırasıyla gidiyor önce Bereşit Kitabı’na başvuruyoruz
Hepimizin bildiği gibi Tanrı dünyayı altı günde yarattı ve 2:2 Tanrı, yedinci günle, yapmış olduğu işi tamamladı ve yedinci günde, yapmış olduğu tüm işini bıraktı.
2:3 Tanrı yedinci günü mübarek kıldı.
Kayin, Evel’i öldürdü, 4:15 Tanrı ona “Bu yüzden Kayin’i her kim öldürürse... [Kayin] Yedinci nesilde cezalandırılacaktır” dedi.
4:24 Kayin’den, yedinci nesilde intikam alındıysa, Lemeh için bu ancak yetmiş yedincide olacaktır”.
Tanrı, Noah’a bir gemi yapmasını emretti.
7:2 Her temiz hayvandan kendine, erkek ve eşi olmak üzere yedişer çift al.
7:3 Gökyüzünün kuşlarından da erkek ve dişi olmak üzere yedişer çift al.
7:4 Zira yedi gün sonra yeryüzü üzerine kırk gün kırk gece boyunca yağmur yağdıracağım.
7:10 Yedi gün geçti ve Tufan’ın suları yeryüzündeydi.
8:4 Yedinci ayda ayın 17. gününde, gemi Ararat Dağları’nın üzerinde karaya oturdu.
8:10 Başka bir yedi gün daha bekledi ve güvercini bir kez daha gemiden gönderdi.
8:12 Başka bir yedi gün daha bekledi ve güvercini [tekrar] gönderdi.
Aradan dokuz nesil geçti ve onuncu nesilde Avraam geldi.
21:28 Avraam [sonra] davardan yedi koyun ayırdı.
21:29 Avimeleh Avraam’a, “Ayırdığın bu yedi koyun[un anlamı] nedir?” diye sordu.
21:30 [Avraam] “Bu kuyuyu benim kazdığıma dair bir kanıt olması için bu yedi koyunu elimden alacaksın” diye cevapladı.
Yaakov, dayısı Lavan’ın yanına kaçtı.
29:18 Yaakov Rahel’i sevmişti. “Küçük kızın Rahel için, senin hesabına yedi yıl çalışırım” dedi.
29:20 Yaakov Rahel için yedi yıl çalıştı.
29:27 [Lea’nın kutlama] Haftasını doldur; bir yedi yıl daha çalışman karşılığında sana onu da veririz”.
29:30 [Yaakov] Rahel ile de gerdeğe girdi. Rahel’i Lea’dan daha çok sevdi ve [Lavan’ın] Yanında bir yedi yıl daha çalıştı.
31:23 [Lavan] Yakınlarını yanına alıp yedi günlük yol boyunca [Yaakov’u] arkasından takip etti.
33:3 [O ise] Hepsinin önüne geçti ve ağabeyine yaklaşana kadar yedi kez yere eğildi.
Bu arada, Bereşit Kitabı’nda Elokim Adı 35 defa ‘ki tov (iyidir)’ sözcükleri yedi defa; Adam ismi yedi defa, ‘teva’ (gemi) sözcüğü yedi defa; Sodom ve Gemora’da ‘kol basar’ (herkes -kötüydü-) yedi defa, Avraam + Avimeleh yedi defa geçiyor. Yaakov’un Lea’yı sevmediği (‘snua’) yedi defa, Rahel’i sevdiği (‘auva’) ise yine yedi defa geçiyor.
Yosef, onu kıskanan ağabeyleri tarafından köle olarak satıldı ve Mısır’da hapse düştü.
41:2 Nil’den, güzel ve oldukça besili yedi inek çıktı. Sazlıkta otlamaya başladılar.
41:3 Onların ardından, Nil’den aniden, çirkin ve oldukça cılız, yedi inek daha çıktı ve kıyıdaki diğer ineklerin yanında durdular.
41:4 Çirkin ve cılız olan inekler, güzel ve şişman olan yedi ineği yedi.
41:5 Bir daha uykuya daldı ve ikinci kez rüya gördü. Tek bir saptan yedi tane sağlıklı ve iyi başak çıkıyordu.
41:6 ... ansızın, cılız ve [sıcak] doğu rüzgarıyla kavrulmuş olan yedi başak daha bitti...
41:7 Bu cılız başaklar, sağlıklı ve dolgun olan yedi başağı yuttu.
41:18 Ansızın Nil’den oldukça besili ve güzel yapılı yedi inek çıktı; sazlıkta otlamaya başladılar.
41:19 Onların ardından bir anda, son derece cılız, oldukça kötü şekilli ve et fakiri yedi başka inek çıktı.
41:20 Bu et fakiri ve kötü inekler, ilk [çıkan] yedi sağlıklı ineği yedi.
41:22 Tek bir saptan, dolgun ve iyi yedi başak çıkıyordu.
41:23 Birden pörsümüş, ince ve [sıcak] doğu rüzgarıyla kavrulmuş yedi başak, arkalarından bitmeye başladı.
41:24 İnce başaklar, yedi iyi başağı yuttu.
41:26 Yedi iyi inek yedi yıl demek; yedi iyi başak da [aynı] yedi yıl demek. Aslında bu tek bir rüyadır.
41:27 Arkalarından çıkan et fakiri ve kötü yedi inek, yedi yıl demektir – boş ve [sıcak] doğu rüzgarıyla kavrulmuş yedi başak da [aynı şekilde]. Yedi kıtlık yılı olacak!
41:29 Bakın; yaklaşmakta olan yedi yıl var.
41:30 Ancak arkalarından yedi kıtlık yılı başlayacak ve Mısır ülkesindeki tüm bolluk unutulacak.
41:34 Paro bununla kalmayıp ülke üzerinde memurlar görevlendirmeli ve Mısır’ı, yedi bolluk yılı boyunca karneye bağlamalıdır.
41:36 Böylece, Mısır ülkesinde gerçekleşecek yedi kıtlık yılı için bu [depolanmış] yiyecek bir teminat olacak ve ülke kıtlıkta kırılmayacaktır”.
41:47 Toprak, yedi bolluk yılı boyunca oldukça yüklü ürün verdi
41:48 [Yosef] Mısır ülkesinde yedi yıl boyunca üretilen tüm yiyeceği topladı ve yiyeceği şehirlere depoladı.
41:53 Sonunda, Mısır ülkesinde gerçekleşen yedi bolluk yılı sona erdi.
41:54 Tıpkı Yosef’in söylemiş olduğu gibi, yedi kıtlık yılı başladı.
50:10 [Yosef] Babası için yedi gün boyunca yas tuttu.
Şemot Kitabı’nda 7
Sıra Şemot Kitabı’na geldi sevgili okurlar.
Moşe, Mısırlı memuru öldürdükten sonra Midyan’a kaçtı.
2:16 Midyan reisinin yedi kızı vardı.
Moşe’nin evleneceği Tsipora, bu yedi kızın arasındaydı.
Aşem, Bene Yisrael’i Mısır’dan çıkarıyor.
7:25 Tanrı Nil’i vurduktan sonra [sular] yedi tam gün [boyunca böyle kaldı].
12:15 “Yedi gün boyunca matsa yiyin... İlk günden yedinci güne kadar her kim hamets yerse, o can Yisrael’den kesilip atılacaktır.
12:19 Yedi gün boyunca, evlerinizde [kesinlikle] maya bulunmamalıdır.
13:6 Yedi gün boyunca matsa ye. Yedinci gün Tanrı için bir bayramdır.
13:7 Bu yedi gün boyunca matsa yenecektir.
Bene Yisrael, çölde.
Moşe + Amelek sözleri, Tora’da yedi kez geçiyor.
16:26 Onu altı gün boyunca toplayın. Fakat yedinci gün Şabat’tır...
16:27 Yine de, yedinci gün halktan [bazıları] toplamaya çıktılar; fakat bulamadılar.
16:29 ... Yedinci günde kimse yerini terk etmemelidir.”
20:11 ...yedinci günde ise dinlenmiştir...
21:2 Bir İbrani köle satın alırsan, [bu köle] altı yıl hizmet edecek ve yedincide karşılıksız olarak serbest kalacaktır.
22:29 [Behor yavru] Yedi gün boyunca annesiyle olmalıdır.
23:11 Fakat yedinci [yılda, toprağı] kendi haline bırakacak, onu terk edeceksin.
23:15 ...Sana emretmiş olduğum gibi, ilkbahar ayının belirlenmiş vaktinde yedi gün boyunca matsa ye...
24:16 Yedinci günde [Tanrı] bulutun içinden Moşe’yi çağırdı.
25:37 “[Menora’nın] Kandillerini yedi tane yap...
29:30 ... Buluşma Çadırı’na girecek [olan] Koen [öncelikle] yedi gün boyunca [bu giysileri] giymelidir.
29:35 Aaron ve oğulları için böyle – tam olarak sana emrettiğim şekilde – yapmalısın. Yedi gün boyunca, onları yetkili kılacak [töreni düzenleyeceksin].
29:37 Yedi gün boyunca Mizbeah’ın üzerinde bağışlanma sağlayacak, onu kutsayacaksın.
31:17 Bene-Yisrael ile aramda, Tanrı’nın gökleri ve yeryüzünü altı günde yaptığına, yedinci günde ise işi bırakıp dinlendiğine dair ebedi bir işarettir.”
34:18 İlkbahar ayının belirlenmiş vaktinde yedi gün boyunca sana emrettiğim matsayı ye.
37:23 İlgili usta, Menora’nın Kandillerini yedi tane yaptı.
Henüz sadece iki kitaba bakabildik, sevgili okurlar. Yazımız devam edecek, Aşem’in yardımıyla.
