Auschwitz Ölüm Kampı´nın Rus askerleri tarafından kurtarılmasının 70. yıl dönümünde tarihi bir anma töreni gerçekleşti. 27 Ocak Salı günü gerçekleşen törenin , Holokost kurtulanlarının katılabildiği son tören olacağı düşünülüyor.
Rakela Palombo
Nazi toplama kamplarından kurtulanlar, belki de son kez, Auschwitz’de kurulan büyük bir çadırın altında, kraliyet üyeleri ve devlet büyükleri arasında, bu kampta sağ kalanların İkinci Dünya Savaşı sonunda özgürleştirilmelerinin yetmişinci yılını anmak üzere toplandılar. Kampların bulundukları yerlerde kurulmuş olan Auschwitz Birkenau Devlet Müzesi Müdürü Andrzej Kacorzyk, törende yaptığı konuşmada, “Bu muhtemelen her on yılda bir yapılan anma törenleri arasında, halen yaşamakta olan Soykırım kurtulanlarının da katılabildiklerinin sonuncusu olacak,” dedi. Altmışıncı yılda düzenlenen anma törenine bin beş yüz civarında kurtulan katılmıştı. Bu seneki törene ise, artık pek çoğu doksanlı yaşlarında ve bir kısmı yüz yaşını da geçmiş yaklaşık üç yüz kurtulan katıldı.
Kacorzyk konuşmasında, “Bir geçiş dönemindeyiz. Bayrağı teslim ediyoruz. Yapılanların sorumluluğunu açıkça kabul etme ve kurtulanlar adına tarihi yüklenerek taşıma görevi artık yeni nesillere ait. Onlar kurtulanların acı çektikleri bu mekânın korunmasının garantisidir” dedi.
Törene katılanlar arasında Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, Almanya Cumhurbaşkanı Joachim Gauck, Avusturya Cumhurbaşkanı Heinz Fischer, Belçika Kralı Philippe, Hollanda Kralı Willem-Alexander, Danimarka Prensi Frederik ve ABD Hazine Bakanı Jacob J. Lew önderliğinde katılan ABD delegasyonu da bulunuyordu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir V. Putin davet almadığını ve gündemi çok dolu olduğundan zaten katılamayacağını belirtmişti. Müze yetkilileri hiçbir devlet büyüğünün davet edilmediğini belirttiler. 1945 yılında kampı özgürleştiren Rus askerleri adına Putin, altmışıncı yılda yapılan anma törenine katılmıştı. Bu kez katılmamasının sebebinin aslen Rusya ve Polonya arasında, Ukrayna konusunda yaşanan gerilim olduğu tahmin ediliyor. Diğer yandan daha önceki anma törenleri açık havada gerçekleştirilirken, bu seneki tören Polonya’da Ocak ayı hava koşullarının aşırı soğuk olması sebebiyle kurulan büyük bir çadırda gerçekleşti. Halen hayatta olan kurtulanlar ve yaklaşık üç bin devlet erkanı, Nazi zulmünün adeta sembolü haline gelen ve pek çok filmden tanıdığımız sivri kuleli kırmızı tuğla binanın da görünebildiği çadırda toplanarak anma töreninde buluştu.
Dünya Yahudi Kongresi Başkanı ve müzenin korunmasında büyük rol oynayan Ronald S. Lauder törende, “Auschwitz, Nazilerin yaptıklarının adeta patlama noktası olduğundan çok önemlidir. Ayrıca, antisemitizm bir virüs gibi olduğu için de Auschwitz önemlidir. Antisemitizmin yok olduğunu zannedersiniz fakat geri gelir. Günümüzde son derece güçlü bir şekilde geri geldiği gibi” diye konuştu.
Polonya Devlet Başkanı Bronislaw Komorowski’nin törenin açılışını yapmasının ardından, Lauder kısa bir konuşma yaptı. Yine de törende konuşma yapanların çoğunluğu kendi hikâyelerinden bahseden Soykırım kurtulanları oldu.
Bu seneki yıldönümü aynı zamanda müze yöneticilerinin görevlerini gözden geçirerek yeni hedefler belirledikleri bir dönem de oldu. Müze yetkilileri artık sadece soykırımı yaşamış insanların anılarına bir saygı duruşu olarak değil, o dönemde henüz doğmamış gelecek nesilleri neler yaşandığına dair bilgilendirmek amacı güttüklerini bildirdiler.
Kamp alanlarının müze formatında gelecek nesillere en iyi derecede korunularak bırakılabilmesi için kurulan bir fon, yeni sergi alanları açabilmek, askerler için inşa edilmiş bir sinema salonunu da eğitim merkezine çevirebilmek için bağış topladı. Müze yetkilileri, planlanan yenileme için gerekli fonun yaklaşık 120 milyon avro civarında olduğunu ve geçtiğimiz yıl sonuna kadar bu paranın 102 milyon avroluk kısmının toplandığını açıkladılar. Yapılan törende ayrıca, gerekli miktara ulaşabilmek için kalan on sekiz milyon avroyu, kişi başına yaptıkları birer milyon avroluk bağışlarıyla tamamlayan on sekiz kişinin de adları belirtilerek, teşekkür edildi.
