Geçtiğimiz pazartesi New York Federal Mahkemesi, Filistin Kurtuluş Örgütü ve Filistin Yönetimi’ni, 2002-2004 yılları arasında İsrail’de gerçekleşen terör saldırılarında suçlu bularak, saldırılarda zarar görenlere ve yakınlarına 218 milyon dolar tutarında tazminat ödemesine karar verdi.
ABD’nin kabul ettiği Anti-Terör Yasası kapsamında mahkemenin hükmettiği/karar bağladığı 218 milyon dolarlık tazminatın üç katına çıkarak 655,5 milyon dolara ulaşması bekleniyor.
Mahkeme kararı uluslararası terör mağduru bireylerin haklarını arama mücadelesi açısından önem taşıyor. İsrail Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman mahkeme kararını “ahlaki bir zafer” olarak nitelendirirken, tazminatın tahsil edilip edilemeyeceği ise tartışma konusu.
Filistinli yetkililer verilen kararın mahkemenin yetki alanını aştığını savunarak, karara itiraz edeceklerini duyurdu. Yıllık bütçesi 4,2 milyar dolar olan Filistin Yönetimi tazminatı ödemelerinin mümkün olmadığını da belirtti. Karar yürürlüğe girdiği takdirde ABD’de bulunan Filistin Yönetimi’ne ait mal varlıklarına el konulabilecek.
Öte yandan, davacıların İsrail hükümetini ikna etmeleri halinde, tazminatın İsrail’in Filistin Yönetimi adına tahsil ettiği vergi gelirlerinden düşebileceği dile getiriliyor. Ancak böylesi durum, mahkeme kararını siyasi bir pazarlık unsuru haline getirerek ABD-İsrail-Filistin Yönetimi arasında yeni bir krize yol açabilir.
Mahkemenin hüküm verdiği terör saldırılarında Hamas’ın payı atlanarak sadece Filistin Yönetimi’nin sorumlu tutulması, kararın sorunlu görülen yanlarından biri. Tazminat hükümlerinin işletilmesi durumunda, bugüne kadar diplomatik girişimlerde muhatap alınan Abbas hükümeti ağır bir darbe alacağından, karar İsrail-Filistin barışı adına da risk taşıyor.
Obama yönetimi ve İsrail’in itirazlarına rağmen, Filistin Yönetimi’nin İsrail’in savaş suçu işlediği iddialarını nisan ayında Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne götürmesi bekleniyor. Filistin Yönetimi’nin bu hamlesine karşılık İsrail ise son iki aydır 250 milyon dolar tutarındaki gümrük vergilerine el koyuyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne gidildiği takdirde, ABD Kongresi’nin Filistin’e sağladığı yıllık 400 milyon dolarlık yardımı da askıya alması söz konusu. Konuya ilişkin, Amerikan Dışişleri Bakanı John Kerry geçtiğimiz cumartesi, vergi gelirlerine el konulmaya devam edildiği takdirde Filistin Yönetimi’nin çökmesinden endişe duyduğunu ifade etti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise Terörizme destek verenlerin ABD Federal Mahkeme kararı örnek alınarak cezalandırılması gerektiğini söyledi.
ABD-İsrail-Filistin ilişkileri açısından sonuçları ilerleyen dönemde netleşecek olan mahkeme kararı, her şekilde terör saldırılarına yaklaşım açısından örnek teşkil edecek.
